Wie de juridische actualiteit volgt doet soms bijzondere ontdekkingen. Het Hof van Cassatie boog zich in een arrest van 24 september over de belangwekkende kwestie of het woord ‘killer’ wel tot de Nederlandse taal behoort. De concrete vraag was of de zin “rijden in staat van dronkenschap en rijden onder invloed van alcoholische dranken zijn killers in het verkeer” wel voldoet aan de taalwet.

Die (strenge) wet vereist dat een tekst die in een procedure wordt gebruikt eentalig moet zijn. Het Hof besliste dat het woord ‘killer’ tot het gewone Nederlandse taalgebruik behoort. Wie dat woord dus gebruikt in een procedure schendt de taalwet niet. De vraag of de uitdrukkingen “in staat van dronkenschap verkeren” en “rijden onder invloed van alcoholische dranken” ook tot het gewone Nederlandse taalgebruik behoren werd niet gesteld, omdat die juridisch niet van belang was. Het getuigt misschien van juristerij om te zeggen dat we ook gewoon “dronken zijn” zouden kunnen gebruiken. Er is nog wel ruimte voor debat of “zat rijden” als alternatief zou kunnen dienen voor “rijden onder invloed van alcoholische dranken”, maar misschien kan het wel dat er sprake kan zijn van alcohol zonder drank.

Maar ‘killer’ is dus volgens het hoogste rechtscollege correct Nederlands. Wat betekent het eigenlijk? Is killer zoiets als moordenaar, of is dat misschien enkel in het Engels zo? Volgens de online-versie van het Van Dale woordenboek – toch nog altijd onze vertrouwde gids in bange taalkundige twijfel – is een ‘killer’ iemand die meedogenloos te werk gaat.

Dat brengt mij tot de vaststelling dat een grote groep advocaten zich nu als killers gedraagt. Ze zijn kandidaat bij de gemeenteraadsverkiezingen van zondag en zijn daarbij meedogenloos op zoek naar kiezers. Ze prijken op affiches met door marketingbureaus bijgewerkte foto’s (als u ze op straat tegenkomt herkent u ze niet eens), verspreiden holle boodschappen die ze zichtbaar niet zelf hebben geschreven en zijn nu plots aanwezig op vaak door andere politici en aanhangers georganiseerde evenementen. De advocaten zijn als (kandidaat-)politici niet anders dan de andere politici en dat is eigenlijk een geruststelling. Advocaten blijven gewone burgers met dezelfde gebreken als de andere.

Het is natuurlijk wel een verheugende vaststelling dat alle politieke partijen – van extreem links tot extreem rechts met alles daartussen, daarbuiten of in de plaatselijke marge – blijkbaar de onweerstaanbare drang hebben om advocaten op hun lijst te zetten. Dat is natuurlijk in de eerste plaats goed nieuws voor de balie zelf. Het toont aan dat de advocatuur zeer divers is en alle politieke overtuigingen er kunnen gedijen. Er zijn omgevingen die minder tolerant zijn. Wanneer het over de verdediging van de rechtsstaat gaat kan de burger – of de onderneming – rekenen op een breed scala van overtuigingen. Dat geeft aan dat de advocatuur in goede gezondheid verkeert, maar het is ook een waarschuwing voor de bestuurders van de ordes: wanneer ze namens de advocatuur spreken moeten ze rekening houden met een heel diverse achterban.

Het fenomeen van “de advocaten zitten overal” betekent misschien ook iets anders. Het geeft aan dat advocaten ook maatschappelijk betrokken zijn en ook buiten en los van de concrete dossiers kunnen kijken. Het bewijst dat ze met hun beroepskennis ook op een andere manier kunnen bijdragen tot een betere samenleving en de politieke partijen dit ook beseffen en waarderen.

Nauwelijks vijfentwintig jaar geleden werden advocaten nog deontologisch vervolgd omdat ze op verkiezingsfolders melding maakten van hun hoedanigheid van advocaat. Dat werd toen als ongeoorloofde reclame beschouwd. Gelukkig liggen die barre tijden achter ons. Enkele dagen geleden viel er in mijn brievenbus een brief van een advocaat die naar mijn stem zat te hengelen. Ik citeer nu even uit zijn folder: “Politiek en advocatuur delen de, onterechte, perceptie dat het draait rond conflicten en geschillen. Bruggen bouwen tussen mensen en samen naar oplossingen zoeken door naar mekaar te luisteren, dat is mijn engagement. Als geen ander weten advocaten wat er maatschappelijk leeft en in die zin biedt de advocatuur mij een kompas in de combinatie met mijn lokaal mandaat (…) En dat vereist enige ernst in de manier van werken”.

Hoezo, zijn advocaten dan toch geen ‘killers’ meer als ze aan politiek doen? En meer nog, zijn politici ook als advocaat geen killers meer?

De lokale democratie heeft er belang bij dat advocaten hun nek uitsteken, al blijft het aan de kiezer om te oordelen of ze pap lusten van de advocaten. Veel succes zondag aan de killers en ook aan de anderen.

Hugo Lamon

Lees hier meer columns van meester Hugo Lamon over Justitie.

Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen justitie, advocatuur en de juridische en fiscale wereld? Volg Jubel.be op LinkedIn.