Om misverstanden te voorkomen: ik ga akkoord dat het bijzonderste is dat er een regeling is over alles wat normaal in het interprofessioneel akkoord (IPA) 2019-2020 had moeten komen, de loonkostennorm op de eerste plaats.

Maar hoe komt die regeling er nu? Op basis van een akkoord, een koninklijk besluit of een wet? Daarover wordt toch pover en verward gecommuniceerd.

Geen loonakkoord

In ieder geval is het vreemd te spreken van een “loonakkoord” als men weet dat één van de partijen bij het te sluiten interprofessioneel akkoord weliswaar op 26 februari 2019 het volledige ontwerp daarvan goedkeurde, maar uiteindelijk niet akkoord ging met de maximale marge voor de loonkostenontwikkeling die in dat ontwerp voorkomt, toch het belangrijkste element van het beoogde “loonakkoord”. Dat die partij nog altijd niet akkoord gaat met het “loonakkoord”, blijkt uit het feit dat door haar op 14 mei 2019 een actiedag wordt georganiseerd “tegen het volgens het ABVV te magere loonakkoord” (zie hieronder). Wie komt nu in actie tegen een akkoord dat hij zelf heeft gesloten? (“Het ABVV” zullen sommigen antwoorden, maar ik laat dat voor hun rekening).

Show me the IPA

Een interprofessioneel akkoord 2019-2020 is er dus klaarblijkelijk niet. Alleen een ontwerp daarvan. Op de startpagina van de website van de Nationale Arbeidsraad (geconsulteerd op zondag 7 april 2019 om 22.38 uur) prijkt weliswaar de tekst van een interprofessioneel akkoord, maar het is die van het akkoord 2017-2018… Vlak daaronder staat een plaatje met een terneergeslagen persoon gezeten aan een tafeltje, met de tekst “Burn-out”. Maar dat is waarschijnlijk toeval.

Uit het persbericht van de premier van 2 april 2019 leren wij dat de ministerraad “deze namiddag nota genomen [heeft] van de teksten met betrekking tot het door de sociale partners voorgestelde interprofessioneel akkoord 2019-2020”. Het “voorgestelde” IPA, dat klinkt al iets voorzichtiger. Maar onmiddellijk daarop verklaart de federale regering zicht “verheugd over het akkoord tussen de sociale partners”.

Twee dagen later, op 4 april 2019, werd in het parlement een wetsvoorstel ingediend” tot uitvoering van het interprofessioneel akkoord 2019-2020”. Maar naar datum of inhoud van dat IPA ontbreekt elke verwijzing in de “Toelichting”.

Koninklijk besluit

Het wetsvoorstel heeft dan ook enkel betrekking op “die bepalingen van het interprofessioneel akkoord [pardon: ontwerp van of “voorgesteld” interprofessioneel akkoord] die bij wet moeten geregeld worden”, zo vermeldt de toelichting. De maximale marge voor de loonkostenontwikkeling komt daarin niet voor en hoort dat ook niet.

Bij ontstentenis van een interprofessioneel akkoord of een daaropvolgend succesvol overleg met de regering dat uitmondt in een akkoord over de loonkostennorm, is immers de regering aan zet. De maximale marge voor de loonkostenontwikkeling wordt dan bij koninklijk besluit vastgesteld (art. 7, § 1, eerste lid, Loonnormwet). Het is het ontwerp van dat koninklijk besluit dat nu bij de Raad van State ligt voor advies. Het neemt de 1,1 % over van het ontwerp van de interprofessionele sociale partners.

Maar dat maakt van het ontwerp van IPA, laat staan van het koninklijk besluit zelf, nog geen interprofessioneel akkoord. Was dat er wel, dan was een koninklijk besluit niet nodig voor de vaststelling van de loonnorm, maar enkel voor de algemeenbindendverklaring van de collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in de Nationale Arbeidsraad die zelf de maximale marge voor de loonkostenontwikkeling voor 2019-2020 diende vast te leggen (art. 6, § 1, tweede lid, en § 3, tweede lid, Loonnormwet). Van dergelijke cao is geen sprake.

Begripvol of begrijpend lezen?

De boodschap is dat wij de termen “interprofessioneel akkoord” en “loonakkoord” voortaan begripvol moeten lezen. Het is niet wat je denkt dat het is.

In de blijkbaar broodnodige strijd tegen de sluipende achteruitgang van het begrijpend lezen, zijn alvast de volgende zinnen aan te bevelen:

“Een loonakkoord is niet noodzakelijk een akkoord over loon. Wie niet akkoord gaat met het loonaspect van een loonakkoord, kan er immers wel akkoord mee gaan dat dit niet-akkoord toch loonakkoord wordt genoemd omdat hij met de niet-loonaspecten wel akkoord gaat”.

Willy van Eeckhoutte

Geconfronteerd met een onbegrijpelijke tekst? Vraag de uitlegging aan SoConsult.