In ons vorig artikel hadden we het over ambient computing (omgevingstechnologie), wat het is en wat de voordelen en uitdagingen zijn. In dit artikel bespreken we wat de relevantie van ambient computing is voor advocaten. We kijken naar ‘ambient recht’, dat de juridische aspecten van ambient computing behandelt. Dan beantwoorden we de vragen, "Wat zijn de voordelen van ambient computing voor advocaten?", en "Wat zijn de uitdagingen?". Eerst een korte samenvatting van wat ambient computing is.
Een korte samenvatting: wat is ambient computing?
In ons vorige artikel legden we uit dat "ambient computing het idee is om rekenkracht in te bouwen in alledaagse voorwerpen en omgevingen, om ze slim, verbonden en responsief te maken. Het doel is om het makkelijker te maken voor gebruikers om ten volle te profiteren van technologie zonder zich zorgen te hoeven maken over de details. (…) Ambient computing vertrouwt op een verscheidenheid aan technologieën, zoals sensoren, kunstmatige intelligentie, cloud computing, spraakherkenning, gebarenbesturing en draagbare apparaten, om een naadloze en gepersonaliseerde gebruikerservaring te creëren. Ambient computing-apparaten zijn ontworpen om onopvallend te zijn en op te gaan in de achtergrond, zodat gebruikers zich kunnen concentreren op hun taken en doelen in plaats van op de technologie zelf." Als zodanig is het concept van ambient computing nauw verwant aan het concept van het Internet der Dingen.
Voorbeelden van de technologie zijn te vinden in slimme huizen, auto's, bedrijfspanden, maar ook in andere domeinen, zoals gezondheidszorg, onderwijs, entertainment en transport, enz.
Nu we weten wat ambient computing is, kunnen we onze aandacht richten op wat ambient computing betekent voor advocaten en de advocatuur. We splitsen ons onderzoek op in drie vragen. Wat zijn de belangrijke juridische aspecten? Wat zijn de voordelen voor advocaten? Wat zijn de risico's en uitdagingen voor advocaten?
Ambient recht: de juridische aspecten van ambient computing
Toen het internet der dingen vorm begon te krijgen, werd de term ‘ambient recht’ (soms vertaald als ‘omgevingsrecht’, maar dat is wat dubbelzinnig) geïntroduceerd om te verwijzen naar de juridische aspecten van het gebruik van omgevingstechnologie. Er zijn vier belangrijke gebieden waar juridische kwesties kunnen opduiken, en we kunnen ze in twee sets van twee opdelen. Enerzijds is er de privacy en beveiliging van gegevens. Anderzijds is er aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid.
Ambient computing gaat gepaard met het verzamelen, verwerken en delen van grote hoeveelheden persoonlijke en gevoelige gegevens van verschillende bronnen en apparaten
Privacy en beveiliging van gegevens
Ambient computing gaat gepaard met het verzamelen, verwerken en delen van grote hoeveelheden persoonlijke en gevoelige gegevens van verschillende bronnen en apparaten. En dat brengt aanzienlijke privacy- en veiligheidsproblemen met zich mee.
Privacy
In ons vorige artikel schreven we dat ambient computing enorme hoeveelheden gegevens verzamelt over het gedrag, de voorkeuren, de locatie, de gezondheid en nog veel meer van gebruikers. Deze gegevens kunnen worden gebruikt voor nuttige doeleinden, zoals het verbeteren van diensten en personalisatie. Maar ze kunnen ook misbruikt of gecompromitteerd worden door kwaadwillende actoren of derden. Of ze kunnen worden verkocht aan derden, vaak zonder medeweten of toestemming van de gebruikers. Veel autofabrikanten maken zich hier bijvoorbeeld schuldig aan.
In deze context is het de moeite waard om te verwijzen naar het SWAMI-project, dat staat voor Safeguards in a World of Ambient Intelligence. Dit project onderzocht de privacyrisico’s van Ambient Intelligence (AmI) uit voorzorg en zocht naar manieren om die risico's te verkleinen.
Het project ontdekte dat er verschillende "duistere scenario's" mogelijk waren die negatieve gevolgen zouden hebben voor de privacybescherming. De onderzoekers identificeerden verschillende bedreigingen en kwetsbaarheden. Een juridische analyse van deze scenario's toonde ook aan dat het huidige wettelijke kader tekortkomingen vertoont en dat de huidige wetgeving geen adequate privacybescherming kan bieden in de AmI-omgeving.
Het project concludeerde dat er een nieuwe benadering van privacy en gegevensbescherming nodig is, gebaseerd op controle en verantwoordelijkheid in plaats van op beperking en verbod.
Enerzijds moeten alle persoonlijke gegevens die worden verzameld worden beschermd. Anderzijds is er het feit dat elk nieuw ambient apparaat het veiligheidsrisico verhoogt
Beveiliging
Ook hier zijn er verschillende aspecten. Enerzijds moeten alle persoonlijke gegevens die worden verzameld worden beschermd. Anderzijds is er het feit dat elk nieuw ambient apparaat het veiligheidsrisico verhoogt. Omgevingstechnologieën kunnen de apparaten en gegevens van gebruikers blootstellen aan cyberaanvallen of fysieke sabotage. Dit kan de veiligheid van gebruikers en de functionaliteit van hun apparaten in gevaar brengen. Auto's en babyfoons blijken bijvoorbeeld gemakkelijke doelwitten voor hackers.
Er zijn al initiatieven genomen om de mogelijke veiligheidsrisico's van ambient computing aan te pakken. Relevante wetten voor gegevensbeveiliging richten zich over het algemeen op gegevensbescherming, cyberbeveiliging, grensoverschrijdende gegevensoverdracht, de rechten van de betrokkene en sancties voor niet-naleving.
Aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid
De andere twee aspecten zijn wettelijke aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid: Ambient computing houdt in dat bepaalde beslissingen en handelingen worden gedelegeerd aan autonome agenten of systemen die mogelijk niet volledig transparant of voorspelbaar zijn. Dit roept vragen op over wie verantwoordelijk en aansprakelijk is voor de uitkomsten of gevolgen van die beslissingen of handelingen, vooral wanneer ze schade toebrengen aan anderen. (In een eerder artikel hebben we gekeken naar robotwetgevingen onderzocht wie verantwoordelijk is voor de acties van een robot: is het de robot, de eigenaar of de fabrikant?)
Omdat we te maken hebben met nieuwe technologieën die letterlijk overal om ons heen zijn, zijn wettelijke aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid bij ambient computing complexe kwesties.
Wat zijn de voordelen van ambient computing voor advocaten?
In ons vorige artikel belichtten we enkele algemene voordelen van ambient computing. Deze omvatten gemak, efficiëntie, betrokkenheid en emancipatie. Meer specifiek voor advocaten kan ambient computing drie groepen voordelen bieden.
Een eerste reeks voordelen heeft te maken met het verbeteren van de productiviteit en efficiëntie. Omgevingstechnologie kan veel routinetaken en processen die advocaten uitvoeren automatiseren en stroomlijnen. Sommige beheersoftware voor advocatenkantoren kan al gestuurd worden via spraak en kan samenwerken met kunstmatige assistenten. (Ons artikel over virtuele juridische assistenten bespreekt dit ook).
Ambient computing kan ook de ervaring en tevredenheid van cliënten verbeteren. Het kan advocaten in staat stellen om een meer gepersonaliseerde, responsieve en proactieve dienstverlening aan hun cliënten te bieden door gebruik te maken van gegevens en inzichten uit verschillende bronnen en apparaten.
Tot slot kan ambient computing nieuwe bedrijfsmodellen en opportuniteiten creëren. Het kan nieuwe soorten diensten, producten en platformen creëren die gebruik maken van omgevingsintelligentie en connectiviteit.
Wat zijn de uitdagingen?
Ambient computing brengt ook een aantal uitdagingen en risico's met zich mee voor advocaten. Daaronder vallen de uitdagingen en risico's die we hierboven al hebben vermeld toen we het hadden over ambient recht.
Als het gaat om de bescherming van de privacy en beveiliging van gegevens, hebben advocaten een dubbele plicht. Ze moeten de vertrouwelijkheid en integriteit van de gegevens van hun cliënten beschermen, evenals die van hun eigen gegevens. Daarom moeten ze ervoor zorgen dat ze voldoen aan de toepasselijke wet- en regelgeving inzake gegevensbescherming, zoals de GDPR. Ze moeten er ook voor zorgen dat hun omgevingstechnologie voldoet aan de deontologische normen en ‘best practices’ van hun beroep. Bovendien moeten ze zich bewust zijn van de potentiële bedreigingen en kwetsbaarheden die ambient computing met zich meebrengt, zoals datalekken, cyberaanvallen, ongeoorloofde toegang, enzovoort, en passende maatregelen nemen om deze te voorkomen of te beperken.
Advocaten moeten de juridische implicaties en risico's begrijpen van het gebruik van ambient computing in hun praktijk of van het adviseren van hun cliënten hierover
Voor advocaten zijn er ook aspecten van juridische aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid. Zoals boven vermeld impliceert ambient computing het delegeren van sommige beslissingen en handelingen aan autonome agenten of systemen die mogelijk niet volledig transparant of voorspelbaar zijn. Advocaten moeten de juridische implicaties en risico's begrijpen van het gebruik van ambient computing in hun praktijk of van het adviseren van hun cliënten hierover. Ze moeten er ook voor zorgen dat ze adequate contracten, polissen, verzekeringen, enz. hebben om alle mogelijke aansprakelijkheid of claims te dekken die kunnen voortvloeien uit ambient computing.
Tot slot kan ambient computing advocaten dwingen zich aan te passen aan veranderende rollen en vaardigheden. Ambient computing kan sommige aspecten van de advocatuur verstoren omdat cliënten nieuwe verwachtingen en eisen zullen hebben. Advocaten moeten bereid zijn zich aan te passen aan deze veranderingen, en nieuwe rollen en vaardigheden te omarmen. Ze moeten bijvoorbeeld meer technisch onderlegd of data-gedreven worden, meer samenwerken met andere professionals of disciplines, of zich specialiseren in nieuwe gebieden of domeinen met betrekking tot ambient computing.
Conclusie
Ambient computing is een opkomende trend die belangrijke gevolgen heeft voor advocaten en de advocatuur. Ambient computing kan veel voordelen bieden voor advocaten die hun praktijk en dienstverlening willen verbeteren. Het brengt echter ook een aantal uitdagingen en risico's met zich mee die advocaten zorgvuldig moeten aanpakken. Advocaten die ambient computing willen omarmen moeten zich bewust zijn van de juridische en regelgevende aspecten van ambient computing in hun rechtsgebied. Ze moeten ook proactief zijn in het leren en adopteren van de "best practices" en tools die ambient computing biedt of vereist.
Cicero LawPack
0 reacties