Vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne wil justitie sneller, menselijker en straffer maken. Dat wil hij doen samen met de mensen op het terrein. Daarom werden de 27.000 mensen van justitie en de federale gerechtelijke politie gemaild met de vraag om mee te schrijven aan de plannen voor justitie. Dat is de eerste keer dat mensen op het terrein bevraagd worden. Vanuit hun kennis en praktijkervaring kunnen ze immers een belangrijke bijdrage leveren. Concreet werd gevraagd om de eerste versie van het beleidsplan te bekijken en suggesties te doen waar het anders en beter kon. Meer dan 300 voorstellen kwamen binnen. Op basis daarvan werd de verbeterde beleidsverklaring 2.0 opgesteld.

door Vincent Van Quickenborne

In november stelde vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne zijn beleidsplannen voor in het parlement. Na een grondig debat werden ook de voorstellen tot aanvulling bekeken en opgenomen in de nieuwe versie.

Daarnaast vroeg de minister ook aan 27.000 medewerkers van justitie en de federale gerechtelijke politie om mee na te denken en te laten weten waar de beleidsverklaring anders en beter kon. Die oproep werd enthousiast beantwoord. Meer dan 300 voorstellen kwamen binnen. Al deze voorstellen zijn grondig bestudeerd. Voorstellen die haalbaar, betaalbaar en in lijn met het regeerakkoord waren, zijn nu opgenomen in een verbeterde beleidsverklaring 2.0.

Een beleidsverklaring legt de grote krijtlijnen vast voor de komende vier jaar. Sommige voorstellen waren eerder punctueel van aard of nog afhankelijk van bepaalde randvoorwaarden. Deze voorstellen staan niet in de beleidsverklaring 2.0 maar alle haalbare voorstellen hebben we opgenomen in een lijst van concrete actiepunten die ook zullen worden uitgevoerd.

De volledige beleidsverklaring 2.0 vindt u hier, op de website van Team Justitie.

Een greep uit de geselecteerde suggesties:

Verbetering aanwervingsprocedures gerechtspersoneel

Samen met Ambtenarenzaken kijken we hoe we de aanwervingsprocedures voor gerechtspersoneel kunnen verbeteren en versnellen. (Voorstel van verschillende griffiers uit Gent, Luik, Dendermonde, Antwerpen, Sint-Niklaas, Brussel en Ganshoren).

De doorlooptijd van de aanwervingsprocedures voor statutaire medewerkers is heel lang. Een procedure van 1 jaar is geen uitzondering. Het gerechtspersoneel wordt aangeworven via procedures opgelegd door Selor. Bovendien zullen de doorlooptijden n.a.v. de coronacrisis nog verder oplopen in 2021. Selor heeft gedurende maanden geen selecties kunnen organiseren en moet deze achterstand wegwerken. Ook zijn de selecties vaak te weinig toegespitst op de specifieke functies van justitie.

Om deze doorlooptijd te verkorten, zullen we in samenwerking met de minister van Ambtenarenzaken bekijken hoe de procedures vereenvoudigd kunnen worden, met als doel om sneller te kunnen rekruteren zonder in te boeten aan kwaliteit.

Uniformen penitentiair personeel

We lossen de problematiek rond uniformen voor het bewakend personeel op. We zorgen voor nieuwe uniformen. (Voorstel van penitentiair personeel en gevangenisdirectie uit Brugge, Merksplas, Sint-Gillis, Wortel en Leuven)

Verschillende penitentiaire bewakingspersoneelsleden, cipiers in de volksmond, wezen op de jarenlange achterstand in de aanlevering van de uniformkledij. Dit probleem heeft verschillende oorzaken, maar de voornaamste oorzaken zijn:

• problemen met leveranciers (faillissement, contracten niet nageleefd, problemen van kwaliteit, …);
• de grote hoeveelheid aan verschillende kledingstukken waaruit personeelsleden kunnen kiezen;
• de kledij die op maat moet worden gemaakt.

Daarom werd op hun suggestie in de beleidsverklaring 2.0 opgenomen dat er nieuwe uniformen zullen komen voor het penitentiair personeel. Hiervoor werd intussen al samengezeten met administratie en vakbonden. Op basis van constructief informeel overleg trachten we tot een gedragen oplossing te komen. Daarbij zullen we vooral focussen op die kledingstukken die noodzakelijk zijn om de functie uit te oefenen en om herkenbaar te zijn op de werkvloer.

Bijkomende ondersteuning magistraten

We ondersteunen de magistraten door meer parketjuristen, criminologen en referendarissen aan te werven. (Voorstel van verschillende parketjuristen en magistraten uit Brussel, Bergen, Antwerpen, Luik en Brussel)

Traditioneel worden rechtbanken en parketten bevolkt door magistraten en gerechtspersoneel. Het aantal magistraten is beperkt en de werklast is hoog. Professionele ondersteuning van goed opgeleide personen, helpt om in een dossier snel tot een goede en menselijke oplossing te komen en om sneller een onderbouwde uitspraak te kunnen doen.

In dossiers van intrafamiliaal geweld (IFG) kunnen criminologen ingezet worden om een risicotaxatie te doen en in te schatten hoe groot het recidivegevaar is. Parketjuristen stellen dossiers samen, verzamelen info over het strafrechtelijk verleden en bieden juridische ondersteuning aan de magistraten van het parket.

Referendarissen zorgen voor juridisch opzoekingswerk waardoor de rechter zich kan focussen op de studie van het dossier en de verzamelde teksten. Momenteel is het aantal referendarissen nog beperkt, we willen met de extra aanwervingen rechters deze noodzakelijke ondersteuning geven.

Penitentiaire opleiding, drugsbeleid en conflictbeheersing gevangenissen

Het professionaliseren van de penitentiaire opleiding, onderzoeken van uitbreiding drugstesting en drugsbehandeling binnen de gevangenis en introduceren alternatieve geschillenbeslechting in de gevangenis. (Voorstel van penitentiair personeel en gevangenisdirectie uit Ruiselede, Ittre, Ieper, Brugge, Leuven, Gent, Beveren, Wortel en Nijvel)

We onderzoeken hoe we de opleiding voor penitentiair personeel verder kunnen professionaliseren. Dit is één van de luiken van de Penitentiaire Wet van 23 maart 2019 die nog gerealiseerd dient te worden.

We zetten in op een meer integraal drugbeleid, onder meer door de mogelijkheden te onderzoeken om drugstesting uit te breiden, de huidige drugscontroles te optimaliseren, maar vooral ook om de verslaafde gedetineerden te behandelen. In samenwerking met de deelstaten en Volksgezondheid bekijken we de mogelijkheden.

Verder willen we ook inzetten op een betere conflictbeheersing in onze gevangenissen. Door middel van proefprogramma’s ontwikkelen we een methodiek van alternatieve geschillenbeslechting om op de kleine schaal van de gevangenis een cultuur te creëren waarin we gedetineerden en personeel leren omgaan met (de effecten van) conflicten. Het is belangrijk dat gedetineerden en personeelsleden leren om op een goede manier om te gaan met conflictsituaties.

“Het is, bij mijn weten, de eerste keer dat de mensen op het terrein gevraagd worden om mee te schrijven aan de plannen voor justitie. Dat is de kracht van Team Justitie. Door mensen vanaf de eerste dag te betrekken en mee te laten nadenken over hoe het beter kan, kunnen we zoveel meer bereiken. Zo maken we justitie de komende jaren sneller, menselijker en straffer.”

Vincent Van Quickenborne, Vice-eersteminister en minister van Justitie

***

Meer weten over de beleidsverklaring 2.0 van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne? Maak hier kennis met Team Justitie.