Wat zou de draagwijdte voor België zijn van een goedkeuring en implementatie van het voorstel van commissaris Marianne Thyssen m.b.t. het principe “gelijk loon voor gelijk werk bij detachering”?

De huidige tekst van de richtlijn

In uitvoering van de Detacheringsrichtlijn van de Europese Unie moeten de lidstaten erop toezien dat in een EU-lidstaat gevestigde ondernemingen die in het kader van transnationale dienstverrichtingen werknemers ter beschikking stellen op het grondgebied van een ander lidstaat, aan de gedetacheerde werknemers de minimumlonen, inclusief vergoedingen voor overwerk, garanderen die zijn vastgelegd in de lidstaat waar het werk wordt uitgevoerd. Het gaat enkel om de minimumlonen vastgelegd bij wet of, wat de bouwsector betreft, bij algemeen bindend verklaarde cao (art. 3.1, eerste lid, tweede gedachtestreepje, c, Richtlijn 96/71).

Maar de richtlijn laat de lidstaten toe daarvan af te wijken wanneer het niet gaat om uitzendarbeid en de duur van de terbeschikkingstelling niet meer dan één maand bedraagt of wanneer de werkzaamheden van geringe omvang zijn (art. 3.3-5 Richtlijn 96/71).

Het voorstel “van Marianne Thyssen”

Het voorstel tot aanpassing van de Richtlijn 96/71 dat de Commissie op 8 maart 2016 goedkeurde, bevat twee wijzigingen t.a.v. wat voorafgaat.

Vooreerst vervangt het voorstel het begrip “minimumlonen” door het begrip “bezoldiging”. Die wijziging houdt volgens punt 7.2 van de toelichting in dat “de bepalingen over bezoldiging die van toepassing zijn op lokale werknemers en die voortvloeien uit de wet of uit collectieve overeenkomsten die algemeen verbindend zijn, ook worden toegepast op ter beschikking gestelde werknemers”.

Bovendien zou volgens het voorstel de beperking tot de bouwsector die volgens de huidige versie van de richtlijn geldt voor cao’s, komen te vervallen, zodat de minimumlonen bepaald in algemeenbindendverklaarde cao’s van om het even welke bedrijfstak zouden moeten worden gerespecteerd ten aanzien van gedetacheerde werknemers die in de betrokken sector werkzaam zijn.

Wat zou dat betekenen voor België?

Aangezien België geen wettelijke minimumlonen kent, verplicht de huidige versie van de richtlijn ons land enkel ervoor te zorgen dat uit een ander lidstaat gedetacheerde bouwvakkers de minimumlonen krijgen bepaald in de cao’s van het paritair comité voor het bouwbedrijf.

Maar de Belgische wet die uitvoering heeft gegeven aan de Richtlijn 96/71 is verder gegaan. Hij verplicht de werkgever die in België een ter beschikking gestelde werknemer tewerkstelt, voor de arbeidsprestaties die er worden verricht, de loonvoorwaarden na te leven die bepaald worden door “conventionele bepalingen die strafrechtelijk beteugeld worden” (art. 5, § 1, eerste lid, Detacheringswet). Dat zijn alle algemeen bindend verklaarde cao’s (art. 189 Sociaal Strafwetboek). Op het vlak van de uitbreiding tot alle sectoren brengt het voorstel dus voor België niets nieuws bij.

Dat is evenmin het geval met de vervanging van de garantie van het toepasselijke “minimumloon” door die van de “bezoldiging” zonder meer. De Belgische Detacheringswet bepaalt dat “de lonen” die verschuldigd zijn op grond van een algemeenbindendverklaarde cao moeten worden gerespecteerd en voegt daaraan nog de “vergoedingen en voordelen” toe. Het zijn dus nu al niet enkel de cao-minimumlonen die worden gegarandeerd aan de naar België gedetacheerde werknemers. Wel wordt een uitzondering gemaakt voor “de bijdragen aan aanvullende bedrijfspensioenregelingen” (art. 5, § 1, tweede lid, Detacheringswet). Het voorstel tot aanpassing van de richtlijn zou dus wel de vraag kunnen doen rijzen of die uitsluiting wel kan worden gehandhaafd.

Conclusie

Men kan het voorstel van Europees commissaris Marianne Thyssen inderdaad “de Belgische agenda tegen sociale dumping noemen”. Maar voor die Belgische strijd brengt het niets bij.

Meer lezen