De komende weken bespreekt de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers het Wetsontwerp tot wijziging van de Wet van 10 april 2014 tot wijziging van verschillende bepalingen met het oog op de oprichting van een nationaal register voor gerechtsdeskundigen en tot oprichting van een nationaal register voor beëdigd vertalers, tolken en vertalers-tolken.

De Beroepsvereniging Beëdigd Vertalers en Tolken (BBVT) wijst op een ernstige lacune in de huidige wetgeving, met mogelijk verstrekkende gevolgen voor gerechtelijke onderzoeken en rechtszaken.

In zijn antwoord op een schriftelijke vraag, gesteld door volksvertegenwoordiger Stefaan Van Hecke (Groen), antwoordde Minister van Justitie Koen Geens op 14 oktober 2016:

“De invoering van het register wordt sinds begin 2015 intensief voorbereid door een projectgroep maar wordt geconfronteerd met een aantal technische en juridische problemen. Tegen 1 december 2016 moet het register operationeel zijn. Hiervoor moet nog een wetswijziging goedgekeurd worden en worden de nodige uitvoeringsbesluiten voorbereid.” ⁽¹⁾

Het wetsontwerp – dat na 1 december 2016  is voorgelegd aan het parlement -, bevestigt dat zelfs de voorlopige opname van thans reeds actieve vertalers en tolken in het nog steeds niet operationele nationaal register op dit ogenblik geen enkele rechtsgrond heeft.

Bijgevolg bestaat het gevaar dat prestaties die sinds 1 december 2016 worden geleverd door vertalers en tolken in strafzaken nietig kunnen worden verklaard.

Volgens artikel 20 van de wet op het nationaal register zijn immers, behoudens de uitzondering bedoeld in artikel 27 ⁽²⁾ van deze wet, uitsluitend de personen die, op beslissing van de minister van Justitie, opgenomen zijn in het nationaal register voor beëdigd vertalers, tolken en vertalers-tolken, gemachtigd de titel van beëdigd vertaler, tolk of vertaler-tolk te voeren en bevoegd om de hen bij de wet toevertrouwde vertaal- of tolkwerkzaamheden te verrichten. De wet is van kracht sinds 1 december 2016.

De Beroepsvereniging Beëdigd Vertalers en Tolken wijst erop dat artikel 47bis van het Wetboek van Strafvordering en de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken wat betreft de vertalingen van de mondelinge verklaringen duidelijk stellen dat in strafzaken alle partijen, die de taal van de rechtspleging niet machtig zijn, worden bijgestaan door een beëdigd tolk en dit in elke fase van de procedure. Daarenboven stelt het Hof van Cassatie in een arrest van 16 september 1998 dat wanneer bij een verhoor gebruik wordt gemaakt van een vertaler, in processen-verbaal uitdrukkelijk melding moet worden gemaakt dat het om een beëdigd vertaler gaat, en dit op straffe van nietigheid.

⁽¹⁾ http://www.dekamer.be/kvvcr/showpage.cfm?section=qrva&language=nl&cfm=qrvaXml.cfm?legislat=54&dossierID=54-B091-866-1347-2015201611550.xml

 ⁽²⁾   http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body.pl?language=fr&pub_date=2014-12-19&numac=2014009214&caller=summary

Art. 27. Onverminderd artikel 20 kan de gerechtelijke overheid die de opdracht geeft bij een met redenen omklede beslissing een vertaler, tolk of vertaler-tolk aanwijzen die niet in het nationaal register voor beëdigd vertalers, tolken en vertalers-tolken is opgenomen, in de hierna genoemde gevallen :

– in spoedeisende gevallen;

– wanneer er geen tolk, vertaler of vertaler-tolk beschikbaar is voor de betrokken taal;

– wanneer het nationaal register, gelet op de zeldzaamheid van de taal, geen vertaler, tolk of vertaler-tolk  bevat die beschikt over de vereiste kennis van de betrokken taal.

De betrokkene bedoeld in het eerste lid voert de titel van beëdigd vertaler, tolk of vertaler-tolk slechts voor de aan hem toegewezen opdracht. Hij ondertekent zijn verslag op straffe van nietigheid en voorafgegaan door de volgende schriftelijke eed:

“Ik zweer dat ik mijn opdracht nauwgezet en eerlijk vervuld heb”, of “Je jure avoir rempli ma mission avec exactitude et probité”, of “Ich schwöre dass ich den mir erteilten Auftrag genau und ehrlich erfült habe”.

In voorkomend geval wordt er van deze procedure, van de beweegredenen en van de naam en voornaam van de aangestelde vertaler, tolk of vertaler-tolk melding gemaakt in de beslissing tot aanstelling of op het zittingsblad.