Beschermde diersoorten spelen een belangrijke rol bij het beoordelen van een vergunningsaanvraag. Indien er een vergunning wordt aangevraagd op een perceel waar er beschermde diersoorten aanwezig zijn, is een soortentoets noodzakelijk.

Sinds een principearrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen van 7 oktober 2021 (1) is duidelijk gebleken dat ook bijvoorbeeld bepaalde beschermde diersoorten in overweging moeten genomen worden bij de beoordeling van een vergunningsaanvraag.

Indien er een vergunning wordt aangevraagd op een perceel waar er beschermde diersoorten aanwezig zijn, is een soortentoets noodzakelijk.

Wat is dat juist, een soortentoets?

De naam zegt het zelf: een soortentoets heeft als doel het beschermen van soorten. Een soort is een verzameling van organismen die in alle belangrijk geachte kenmerken met elkaar en hun nakomelingen overeenkomen, daarbij inbegrepen alle ondersoorten, rassen en variëteiten. (2) Bij een soortentoets zal men beoordelen of er gevaar bestaat voor de specifieke soort indien er handelingen plaats zouden vinden die zouden kunnen leiden tot de vernietiging of het verloren gaan van de biotoop van een beschermde diersoort. (3)

Het Soortenbesluit werkt met lijsten. Bijlage 1 van het Soortenbesluit bevat vijf categorieën, waarbij elke soort wordt toegewezen aan één of meerdere categorieën. Categorie 1, 2 of 3 zijn de beschermde soorten.

In het verleden werd er vaak niet erg veel aandacht geschonken aan de soortentoets, maar sinds voormeld arrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen is dit levendiger dan ooit. Middels dit arrest werd een verkavelingsvergunning in een woonparkgebied geschorst omdat er niet afdoende was gemotiveerd of de boomkap een significant effect had op de beschermde vleermuissoorten in het gebied. Het wettelijk kader van het soortenbeschermingsrecht wordt dan toch niet steeds verwaarloosd.

Maar ook de Raad van State (4) heeft in het verleden reeds geoordeeld dat de aanwezigheid van beschermde soorten op de planlocatie voor de overheid een verplichting tot nader onderzoek van de gevolgen op die soorten en een verplichting tot afweging van de daarbij natuurbelangen met zich meebrengt.

Een soortentoets brengt natuurlijk ook onzekerheid met zich mee: projecten die voldoen aan alle voorschriften kunnen alsnog in het water vallen.. Een soortentoets kan zelfs leiden tot een bouwverbod van een perceel. Opletten geblazen dus als men een perceel aankoopt of wenst te bebouwen waar ook belangrijke diersoorten hun habitat hebben.

Studio-Legale

Referenties:

(1) Raad Vergunningsbetwistingen (3e k.) nr. A-2122-0099, 7 oktober 2021, TMR 2021, 650. 2 Artikel 1, 1° Soortenbesluit.

(2) Artikel 1, 1° Soortenbesluit.

(3) H. Schoukens, “Raad voor Vergunningsbetwistingen verplicht soortentoets bij omgevingsvergunning”, Juristenkrant 8 december 2021, 3.

(4) Raad van State 21 januari 2014, nr. 22.148