Boekhoudkundige formaliteiten kunnen een grote impact hebben. Bestuurders kunnen aansprakelijk worden gesteld wanneer hun onderneming failliet gaat, behalve wanneer het failliete bedrijf een kleine onderneming is. Maar sinds een recent arrest van het Hof van Cassatie zijn kleine ondernemingen blijkbaar niet in alle geval gevrijwaard van deze bestuurdersaansprakelijkheid. Het Hof van Cassatie oordeelde dat dit maar mogelijk is voor ondernemingen die in regel zijn met de boekhoudkundige formaliteiten. We analyseren deze uitspraak.

Uitzondering bestuurdersaansprakelijkheid voor kleine ondernemingen

Wanneer kennelijk grove fouten van een bestuurder hebben bijgedragen tot het faillissement van een onderneming, dan kan de bestuurder aansprakelijk worden gesteld voor de schulden van de onderneming. Deze vordering kan worden ingesteld door de curator van het faillissement of door een schuldeiser, als de curator de vordering niet zelf instelt. In beide gevallen wordt de vergoeding evenredig verdeeld onder de schuldeisers.

Deze aansprakelijkheidsgrond is evenwel niet van toepassing wanneer de gefailleerde onderneming een kleine onderneming is. Dat is het geval wanneer een onderneming over de drie boekjaren vóór het faillissement een gemiddelde omzet van minder dan 620.000 euro exclusief btw heeft verwezenlijkt, en wanneer het balanstotaal bij het einde van het laatste boekjaar niet hoger was dan 370.000 euro.

Om bestuurdersaansprakelijkheid te voorkomen, is het aan de bestuurder om te bewijzen dat aan deze voorwaarden is voldaan door middel van enkele boekhoudkundige formaliteiten.

Boekhoudkundige formaliteiten doorslaggevend voor bestuurdersaansprakelijkheid

Het Hof van Cassatie oordeelde dat een bestuurder zich enkel op deze uitzondering kan beroepen in geval van een correcte naleving van de boekhoudkundige formaliteiten.

Het arrest had betrekking op een vennootschap die op 12 oktober 2020 failliet was verklaard. Diens jaarrekening van het boekjaar, afgesloten per 31 december 2019, had op 1 juni 2020 moeten goedgekeurd zijn en uiterlijk 30 dagen later moeten gedeponeerd zijn bij de Nationale Bank voor publicatie. Het hof van beroep te Luik had geoordeeld dat de bestuurder zich niet kon beroepen op de uitzondering voor kleine ondernemingen omdat de jaarrekening per 31 december 2019 nooit was goedgekeurd of gepubliceerd. De balans per 31 december 2019 die na het faillissement was opgesteld, kon niet in aanmerking worden genomen om te bepalen of er sprake was van een kleine onderneming. Het Hof van Cassatie heeft deze uitspraak bevestigd.

Dit arrest toont met andere woorden dat bestuurders van kleine ondernemingen er alle belang bij hebben om tijdig en correct de jaarrekening op te stellen, te laten goedkeuren en neer te leggen bij de Nationale Bank. Enkel onder die voorwaarde kunnen ze zich beroepen op de uitzondering op de bestuurdersaansprakelijkheid voor kleine ondernemingen.

Zorg altijd dat u boekhoudkundig in orde bent

Let op! Deze formaliteiten zijn niet alleen van belang voor bestuurders van kleine ondernemingen. Want de niet-naleving ervan kan op zichzelf een grond vormen voor bestuurdersaansprakelijkheid voor alle vennootschappen.

Een correcte ‘corporate housekeeping’ is dan ook uiterst belangrijk voor elke bestuurder van een vennootschap. We nodigen u dan ook graag uit om een kijkje te nemen op onze website en kennis te maken met ons ‘Business Pack Corporate Housekeeping’. U vindt er verschillende formules voor het beheer van de administratie van uw vennootschap. Vraag er tevens met een simpele klik een vrijblijvende offerte voor een abonnement op maat van uw onderneming.

Joost Van Genechten en Leo Peeters – Seeds of Law