15 mei 2019 | Actualia, Column

Bezorgd over, maar ook voor justitie

Door Hugo Lamon

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 15/05/2019 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

LAMON op woensdag

Mr. Hugo LAMON is advocaat aan de balie Limburg en bestuurder en woordvoerder van de Orde van Vlaamse Balies. Iedere woensdag maakt hij op Jubel een persoonlijke beschouwing over justitie.

De moord op Julie Van Espen blijft nazinderen. Het beroert vele (vaak vrouwelijke) jongeren die zich rechtstreeks aangesproken voelen, maar dat is ook het geval voor ouders en grootouders. Het lijkt onwezenlijk dat in ons land zoiets nog altijd mogelijk is. Waarom was de zaak twee jaar na de veroordeling in eerste aanleg nog niet behandeld door het hof van beroep van Antwerpen? De minister van justitie wees erop dat hij zich niet politiek verantwoordelijk voelt voor een beslissing van een rechter. Het Antwerpse hof van beroep wees dan weer op de onderbezetting waarvoor zij niet verantwoordelijk is en die de vorige eerste voorzitter ertoe noopte om tijdelijk kamers te sluiten. Daardoor werden vastgestelde (straf)zaken weer uitgesteld. De nieuwe eerste voorzitter had zich allicht een ander begin van zijn mandaat ingebeeld dan met die mededeling de avondjournaals te openen. Overigens moeten magistraten, in tegenstelling tot politici, het dan zonder mediatrainers, spindoctors en andere communicatiebegeleiders stellen.

De Hoge Raad voor de Justitie kwam vrijdag kritisch uit de hoek voor het hof van beroep in Antwerpen. Enkele uren later werd dat al meteen politiek gerecupereerd in de televisiestudio van Terzake, al was dat allicht niet de bedoeling van de mededeling. De voorzitter van die Hoge Raad liet enkele dagen later in Humo noteren dat “justitie erg ongelukkig heeft gecommuniceerd”, al is het niet duidelijk wie hij daar allemaal mee viseerde.

In dat interview zegt hij ook: “als je te weinig personeel hebt, moet je naar een oplossing zoeken door prioriteiten te leggen. En als je bepaalde keuzes maakt, moet je daar je verantwoordelijkheid voor nemen”. Dat klinkt goed, maar ook dat vergt misschien wat nuancering. Zo is het de wetgever die oplegt dat in beroep magistraten alleen moeten zetelen, maar dat geldt niet voor strafzaken. Verder klinkt het in deze woelige tijden niet sympathiek, maar er zijn niet enkel strafzaken te behandelen. Zo kunnen bijvoorbeeld echtscheidingen een grote impact hebben op het leven van de kinderen, die er meestal niet om gevraagd hebben dat de ouders ruziënd door het leven gaan. Mag dat ook nog aandacht krijgen, net als burgerlijke geschillen die voor de burgers die erbij betrokken zijn een calvarietocht kunnen zijn? En nu dat allemaal door alleenzetelende magistraten wordt behandeld (die enkel met zichzelf kunnen overleggen) krijgen steeds meer burgers de indruk dat justitie verworden is tot een loterij. Dat enkel in de schoenen schuiven van de magistraten, zou intellectueel oneerlijk zijn. Kortom, de kwestie van te stellen prioriteiten bij de behandeling van zaken is complexer dan de voorbije dagen is voorgehouden.

Het gaat daarbij ook over de brede organisatie van de justitie. De weekendeditie van De Tijd had het in dat verband over “lastpakken in toga’”, waarbij de zaak Julie Van Espen een open zenuw blootlegt. “De politiek vindt rechters lastpakken die elke hervorming tegenhouden; rechters halen hun neus op voor politici die door slechte wetten en besparingen de rechtsstaat ondergraven”. De vraag “komt het nog goed?” kan argwaan wekken, maar de oplossing ligt in modern management, digitalisering en maatschappelijke betrokkenheid van de magistraten.

Hier verdienen ook de woorden van John Vanacker, in een vroeger leven de baas van het gevangeniswezen en nu administrateur-generaal van een psychiatrisch centrum, het om onder de aandacht te worden gebracht. Hij stond in een opiniestuk ook stil bij de gruwelijke moord in Antwerpen, maar wijst erop dat het te simpel is om altijd een schuldige te willen zoeken. “Dat het beter kan, klopt. Dat er fouten gebeuren, systeemfouten en menselijke fouten, is ook een feit. Maar laat ons de illusie stoppen dat het altijd en overal en voor iedereen vermijdbaar is. Justitie kan veel, kan veel te kort doen maar kan niet alles oplossen. Het is een soort regulator, geen wonderoplosmiddel voor alles wat fout loopt op institutioneel, maatschappelijk, sociaal en persoonlijk vlak”.

Hij stelt terecht dat moet worden nagegaan of de middelen juist ingezet zijn, maar dat kan op verschillende manieren gebeuren. “Niet steeds vertrekken van een individuele fout maar nagaan of er correct gehandeld is met de informatie die op dat moment aanwezig is. Niet per definitie uitgaan van het feit dat als we iets niet voorzien hebben, dat dan ook betekent dat we het hadden moeten voorzien en dat dat komt door nalatigheid of door een fout..” Hij is bezorgd over justitie, maar ook voor justitie. Er is geen nood aan zwartepieten, maar het moet wel beter.

Hugo LAMON

Mr. Hugo LAMON is advocaat aan de balie Limburg en bestuurder en woordvoerder van de Orde van Vlaamse BaliesIedere woensdag maakt hij op Jubel een persoonlijke beschouwing over justitie.

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

1 Reacties

1 Reactie

  1. Gust Verwerft

    Inderdaad en fijntjes verwoord.
    Het probleem dateert niet van gisteren, ook niet van vorig jaar.
    Het begon al vorige eeuw.

    Gust Verwerft
    Gerechtsjournalist

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.