U wil met een blog uw expertise aan de wereld tonen. Maar hoe kunt u uw juridische kennis omzetten in een tekst die het door u beoogde doelpubliek bereikt? Door boeiend en geloofwaardig te schrijven. In de eerste plaats moet u ervoor zorgen dat uw tekst effectief gelezen wordt. Daarnaast moet u zo schrijven dat uw lezers uw boodschap ook begrijpen. JubelServices wijst u op enkele valkuilen.

Een titel die de lading niet dekt

Een goede titel zoeken voor uw artikel, opiniestuk of blog is cruciaal. Een aantrekkelijke titel zorgt er namelijk voor dat potentiële lezers getriggerd worden om uw tekst ook echt te gaan lezen. Dat vraagt een zekere creativiteit. Maar overdrijf hier ook niet in. Een titel moet immers niet alleen aantrekkelijk zijn, maar ook in één zin weergeven waar het artikel over gaat. De lezer moet op basis ervan kunnen beslissen of het onderwerp voor hem interessant of relevant is.

Een aantrekkelijke titel zorgt er namelijk voor dat potentiële lezers getriggerd worden om uw tekst ook echt te gaan lezen. Dat vraagt een zekere creativiteit.

Met andere woorden: de titel moet de lading dekken. Een titel als “Fifty shades of grey” voor een stuk over grijze en zwarte vermogens, is best goed gevonden, maar maakt niet duidelijk waar het over gaat. Zo zult u enerzijds de foute lezers aantrekken en anderzijds een deel van uw doelgroep missen. Ook om op Google te scoren, gebruikt u in uw titel best het kernwoord, zodat het centrale idee van de tekst onmiddellijk duidelijk is voor deze zoekmotor. Houdt u toch graag vast aan een ludieke titel, combineer dan humor met zakelijkheid, bv. “De fiscus over niet geregulariseerde vermogens: fifty shades of grey?”

Een laatste tip over titels: vermijd absoluut clickbait. “Acht spectaculaire ideeën … de vijfde geloof je nooit.” Dit is immers plat en commercieel. Een clickbait-titel lost nooit de verwachtingen in. Het levert misschien een klik op, maar op lange termijn ondermijnt het uw geloofwaardigheid.

Uitgaan van uzelf en niet van de lezer

Iedereen kijkt naar de wereld met zijn eigen bril. Het is dan ook begrijpelijk dat u bij het schrijven van een tekst uitgaat van uzelf. U wil immers uw eigen visie, uw eigen expertise in de verf zetten. Maar u wil tegelijkertijd ook uw lezer bereiken. En dat doet u door teksten te schrijven over onderwerpen waar die mee bezig is.

U wil uw lezer bereiken. Dat doet u door teksten te schrijven over onderwerpen waar die mee bezig is.

U moet dus in het achterhoofd houden wie dat is. Weet dat uw lezer niet noodzakelijk dezelfde achtergrond, interesses, kennis, leeftijd, gender, opleiding, cultuur heeft als u. Houd daarmee rekening bij de taal die u hanteert. We leven meer dan vroeger in een wereld waarin inclusief taalgebruik van belang is. Zo is uw tekst voor iedere lezer herkenbaar. Dat is niet makkelijk. Bij het schrijven gaat u immers bijna automatisch uit van uw eigen leefwereld omdat u net uw boodschap wil brengen. Dat is op zich niet verkeerd. Schrijf eerst uw tekst uit. Kijk er enkele dagen later eens naar met een verse blik en filter dan. Het is ook altijd een goed idee om het artikel eens door iemand anders – die voldoende van u verschilt – te laten lezen.

Twee concrete tips:

• Spreek de lezer onmiddellijk aan. Schrijf dus in je/jij of u, in plaats van hij/zij. In het Nederlands hebben we vaak de neiging om “hij” als standaard te gebruiken. Maar niet elke lezer is een man natuurlijk. Door neutraler te kiezen voor “je”, “die” of het meervoud “wij” vermijdt u dit. Of u kiest voor “je/jij” dan wel “u” hangt af van het doelpubliek. Voor een wat formeler publiek kan “u” meer aangewezen zijn.
• Geeft u voorbeelden in uw tekst, weet dan dat niet ieder gezin bestaat uit vader, moeder en twee kinderen, gebruik niet enkel namen als “Dirk” en “Leen”. Door specifieke (Vlaamse) namen te gebruiken verengt u de herkenbaarheid. Bepaalde namen roepen nu eenmaal een bepaald beeld op bij de lezer (leeftijd, status, …).

Clichés, eufemismen en vaag taalgebruik

Als paddenstoelen uit de grond schieten. Hij schitterde door zijn afwezigheid. Het staat als een paal boven water. Teksten krioelen vaak van de clichés. En deze tekst is er allicht geen uitzondering op. Op zich is het gebruik van een cliché geen probleem. Het is onmiddellijk herkenbaar voor de lezer. Maar er ligt een gevaar op de loer (nog zo’n cliché). Het is eigenlijk nietszeggend. Wees er dus spaarzaam mee. Ook hier is een goede werkwijze: eerst schrijven, dan herlezen en de clichés schrappen.

Vooral in vacatures is de alomtegenwoordigheid van clichés een pest: een vlotte pen, een teamplayer, geen nine to five, een hands-onmentaliteit. Maar wat is dat een “hands-onmentaliteit”? En waar vind je een “teamplayer” die meestal tegelijkertijd ook nog “zelfstandig kan werken”. Wil je met je vacature een beetje opvallen, dan vermijdt u dit soort taal beter. Opvallend genoeg maken sollicitanten in hun motivatiebrieven en cv’s vaak exact dezelfde fout.

Vooral in vacatures is de alomtegenwoordigheid van clichés een pest: een vlotte pen, een teamplayer, geen nine to five, een hands-onmentaliteit.

Eufemismen kunnen een moeilijke boodschap verzachten. U mag ze dus zeker gebruiken. Maar gebruiken ze niet om de waarheid te verhullen. Een “probleem” blijft een probleem, ook als u het een “kwestie” of een “uitdaging noemt”. Ook hier is het uiteindelijke doel een goed evenwicht te vinden: zorg dat u menselijk klinkt, verzacht dus de boodschap wanneer dat op zijn plaats is, maar zeg ook waar het op staat.

Vaag taalgebruik voegt niets toe. Het verhult wat u eigenlijk wil zeggen. Schrappen dus. “Men zegt … “ , “Sommige rechtsgeleerden schrijven”. Wie zijn dat? Beter is: “Piet Jansen schrijft in zijn boek Tien taalclichés” dat … Andere te vermijden vage uitdrukkingen “Enige argumenten … “ “Talrijke ideeën …” “Enkele politici …”. Ook hier weer is de les: wees concreet. Dus: “Vier argumenten …” “Drie goede ideeën …” “De minister, daarin gesteund door zijn partij, …”

Ten slotte nog dit

Tot slot geven we graag nog het volgende mee:

• Gebruik zo weinig mogelijk verkleinwoorden. Een overdaad aan verkleinwoorden ‘verkleutert’ een tekst. Dus geen “uitstap met de collegaatjes”. Het maakt uw tekst weinig geloofwaardig.
• Vermijd vakjargon en Engelse termen als gewone Nederlandse woorden volstaan.
• Schrijf zoals u zou spreken. In mensentaal.
• Verwar duidelijke en eenvoudige taal niet met té simpele taal, want dan neemt u de lezer niet ernstig.

Conclusie: geloofwaardig schrijven is zo moeilijk niet

Geloofwaardig schrijven is makkelijker dan u denkt. Weet voor wie u schrijft. Denk goed na over de taal die u gebruikt. Houd u lezer goed voor ogen. Weet dat niet iedereen is zoals u. Vermijd clichématig en saai taalgebruik. En denk aan de lezer.

Wim Putzeys, hoofdredacteur Jubel