De Brexit was onverwacht en toch weer niet.

Ook andere landen namen in het verleden al grote risico’s met referenda over Europa, om het UK zelf, maar ook Frankrijk en Nederland niet te noemen. Waar kiest men voor, waar kiest men tegen? En wie gaat kiezen? Ik houd niet van referenda. De politici worden gekozen en nemen hun verantwoordelijkheid, en worden daarop afgerekend. Directe democratie werkt zelden. Kloof met de burger? Zonder twijfel, maar een goed politicus gaat elke week meerdere keren op het verhoog overal in zijn land om uit te leggen en te verklaren, en te luisteren. En hij luistert naar de angst van de bevolking voor de toekomst: dat het morgen slechter zal zijn dan vandaag. En hij zet zich maximaal in voor die toekomst, door te hervormen waar nodig, in overleg, deskundig en geduldig, zodat morgen opnieuw beter wordt, zoals het altijd is geweest. Vooruitgang hou je niet tegen, maar leid je in banen.

Wat heb ik geleerd uit dit referendum? 

Eén, dat Cameron een slechte en opportunistische beslissing nam met een referendum te beloven om de Britse verkiezingen te winnen. Als zijn partij niet oppast, speelt de EU het Verenigd Koninkrijk uit mekaar: Schotland en Noord-Ierland zitten op de wip.
Twee, dat de jeugd voor Europa gewonnen is. Hun toekomst beperkt zich niet langer tot wat zich binnen de nationale grenzen afspeelt. En de toekomst is aan de jeugd, al is Europa op vele punten verbeterbaar. Maar zonder Europa, spelen we niet meer mee in het wereldorkest.
Drie, dat het moeilijk te begrijpen is hoe de N-VA de keuze maakt voor een partij als de Britse conservatieven die geen duidelijke Europese strategie heeft, en uiterst verdeeld aan de Brexit begon, net als Labour trouwens. Mannen als Blair, Brown, Cameron en Johnson, weliswaar elitair opgeleid, hebben andere Europese leiders zeker geen les te geven in wereldvreemdheid en excentriciteit, na alles wat ze de voorbije vijftien jaar hebben neergezet. Verre van mij om Cameron te verwijten een eigen Europese curiosum-partij te hebben opgericht (en zeker, onze partij is niet perfect, en er zijn vele kamers), en nog verder van mij om de Schotten morgen het recht op onafhankelijkheid te ontzeggen, maar…

Meer lezen?