U bent samen met uw zakenpartner(s) overgegaan tot de oprichting van een vennootschap. U bent hiervoor langsgegaan bij de notaris, die u heeft bijgestaan bij de opmaak van de statuten van uw vennootschap. U heeft echter ook al gehoord dat vele aandeelhouders naast de opmaak van de statuten eveneens overgaan tot het afsluiten van een aandeelhoudersovereenkomst, maar is dit extra papierwerk echt nodig?

Waarom een aandeelhoudersovereenkomst als er reeds statuten zijn?

De opmaak van een aandeelhoudersovereenkomst is geen wettelijke verplichting. De statuten van de vennootschap en het wetboek van vennootschappen scheppen reeds een algemeen kader voor het beheer van uw vennootschap en trachten een vangnet te bieden voor mogelijke hindernissen die u en uw medevennoten doorheen het bestaan van de vennootschap kunnen tegenkomen.

De praktijk leert ons echter dat deze statutaire en wettelijke bepalingen vaak weinig concreet zijn en veelal onvoldoende zijn afgestemd op uw specifieke noden en verwachtingen en deze van uw medevennoten. De statuten van een vennootschap zijn vaak slechts een weerspiegeling van hetgeen minimum wettelijk vereist is.

Bovendien zijn de statuten publiek, hetgeen niet altijd wenselijk is voor bepaalde gevoelige afspraken tussen vennoten. Het discrete karakter van de onderhandse aandeelhoudersovereenkomst biedt hier een oplossing.

Welke afspraken kan ik maken via een aandeelhoudersovereenkomst?

Zaken die veelal onvoldoende geregeld zijn in de wet of de statuten en die typisch via een aandeelhoudersovereenkomst worden vastgelegd, zijn onder andere de volgende:

Overdraagbaarheid van aandelen

• Wat gebeurt er met de aandelen van een medevennoot wanneer deze overlijdt? Is het de bedoeling dat zijn of haar erfgenamen toetreden tot de vennootschap of is dit net niet de bedoeling?
• Wat gebeurt er wanneer een medevennoot langdurig ziek is?
• Indien een medevennoot zijn of haar aandelen wilt verkopen, wenst u dan dat deze aandelen eerst te koop worden aangeboden aan u en de overige vennoten? Wordt bij een verkoop van aandelen tussen vennoten een specifieke vooraf vastgestelde waarderingsmethode toegepast?
• Kan een minderheidsaandeelhouder verplicht worden zijn aandelen mee te verkopen wanneer er een derde kandidaat koper is die slechts 100% van de aandelen van de vennootschap wenst te kopen?

• Heeft een minderheidsaandeelhouder het recht zijn aandelen mee te verkopen aan een derde kandidaat overnemer, wanneer een meerderheidsaandeelhouder al zijn aandelen verkoopt aan deze derde kandidaat overnemer?

Winstbestemming

• Heeft u een bepaalde dividendpolitiek voor ogen? Wenst u dat er jaarlijks een bepaald dividend wordt uitgekeerd?

Bestuur

• Heeft iedere vennoot recht op de benoeming van een zaakvoerder of bestuurder? Een zaakvoerder of bestuurder kan door de algemene vergadering ontslagen worden met een gewone meerderheid van stemmen, wenst u zich hiertegen te beschermen?
• Zijn er bepaalde belangrijke beslissing (‘sleutelbeslissingen’) waarvoor een bijzondere meerderheid of zelfs unanimiteit vereist is binnen het bestuursorgaan of de algemene vergadering?

Geschillenregeling

• Wat gebeurt er wanneer er zich binnen de vennootschap op het niveau van het bestuursorgaan of de algemene vergadering een geschil voordoet, waardoor de werking van de vennootschap in het gedrang komt? Moet er in dit geval een specifieke bemiddelingsprocedure worden voorzien?

Indien u samen met uw zakenpartner(s) reeds een vennootschap heeft opgericht, is het aangewezen even na te gaan of bovenstaande zaken reeds voldoende geregeld zijn via de statuten.

Goede afspraken, maken goede…

Indien u besluit tot het afsluiten van een aandeelhoudersovereenkomst, doet u dit best zo snel mogelijk en idealiter zelfs samen met de oprichting van de vennootschap. Het gezegde “beter voorkomen, dan genezen” geldt immers des te meer bij de opmaak van een aandeelhoudersovereenkomst. Het is immers altijd makkelijker om bepaalde afspraken te maken over soms gevoelige onderwerpen als de verstandhouding tussen alle medevennoten goed zit en er nog geen wrevel of discussie bestaat over bepaalde zaken.

De opmaak van een aandeelhoudersovereenkomst is steeds maatwerk en vraagt het nodige denkwerk van alle vennoten. De aandeelhoudersovereenkomst zal een dankbare leidraad zijn bij het toekomstig beheer en bestuur van de vennootschap en vele potentiële discussies en conflicten vermijden om zo mee garant te staan voor de succesvolle uitbouw van uw vennootschap.

In verdere artikelen in deze reeks gaan wij telkens dieper in op een specifieke onderdeel van de aandeelhoudersovereenkomst, in het eerstvolgende artikel hebben we het over wat er gebeurt met de aandelen van een vennoot wanneer deze onverwacht overlijdt en hoe u zich hiertegen kan indekken.

Cazimir Advocaten

Meer lezen van deze auteur?