In 1950 stelde Alan Turing zich de vraag: “Kunnen Machines Denken”?

Een computer die menselijke intelligentie kan imiteren lijkt 70 jaar later nog slechts een kwestie van tijd. Het veld van Artificiële Intelligentie (AI) zag in dit decennium een ware renaissance. In 2017 werd tot nu toe meer dan $3.6 miljard geïnvesteerd in ondernemingen die AI-toepassingen ontwikkelen. Dit is nu al meer dan de $3.3 miljard die werd geïnvesteerd in 2016, met nog een kwartaal te gaan.

Bedrijven zoals Google, Amazon, Facebook, IBM en Microsoft hebben in de voorbije jaren allemaal ingezet op AI. Betere zoekresultaten, slimmere aankoopsuggesties, gezichtsherkenning en zelfrijdende wagens zijn slechts een aantal van de toepassingen van AI. Er zijn ook steeds meer tools beschikbaar die onderzoekers en ondernemers toelaten op laagdrempelige wijze AI-toepassingen te ontwikkelen.

AI begint dan ook traag maar zeker een onderdeel te worden van het dagdagelijks leven van de consument. Intelligente digitale assistenten zoals Siri en Alexa kunnen nu reeds duizenden vragen beantwoorden, maar zijn in essentie slechts primitieve voorbeelden van een reeks van steeds complexere toepassingen die een overduidelijke impact beloven te hebben op ons dagelijks leven.

Vandaag echter staat AI nog in zijn kinderschoenen. Dit is in het bijzonder het geval in de juridische wereld, nu niet bepaald bekend om zijn drang naar technologische innovatie.

En zoals wel meer het geval is met nieuwe technologieën, is een gezonde dosis scepticisme vereist om een onderscheid te maken tussen hype en opportuniteit. De meest gesofisticeerde AI’s produceren nog steeds valse positieven en hebben het moeilijk om informatie in een specifieke context te begrijpen.

Verschillende bedrijven in de VS en de EU hebben in de voorbije jaren met bravoure de eerste “Robot Lawyers” aangekondigd. Maar zelfs de kortste interactie met deze applicaties maakt onmiddellijk duidelijk dat hun toepassingsgebied voorlopig beperkt is. De eerste juridische robot die de Turing test doorstaat is nog menig billable hour verwijderd.

Tot nu toe blijven applicaties van AI in recht beperkt tot een aantal specifieke toepassingen, typisch binnen een bepaald rechtsdomein. Bedrijven zoals Kira Systems maken gebruik van AI om op automatische wijze de tekst van contracten te analyseren, en beweren 20 tot 90% in tijdsbesparingen op te leveren, zonder in te binden op accuraatheid.

Lex Machina, een startup opgericht aan Stanford Law School en in 2015 gekocht door Lexis Nexis, analyseert data uit patenten en vonnissen. De software kan op basis van natural language processing (een subdomein van AI) onder meer automatisch vonnissen in relevante categorieën opdelen, argumenten identificeren die een grotere kans op succes hebben bij een bepaalde rechter, en samenvattingen van beslissingen maken.

Bedrijven zoals Ross Intelligence, dat deze maand $8.7 miljoen in bijkomende financiering aankondigde, laat advocaten toe om op een meer intelligente wijze case law te doorzoeken. Waar traditionele oplossingen werken op basis van trefwoorden, kunnen AI-toepassingen mits de juiste training concepten begrijpen en met elkaar linken, op die basis complexe vragen beantwoorden, en zo sneller en meer geavanceerde resultaten afleveren.

Een meer recente categorie van AI toepassingen richt zich rechtstreeks tot de consument. Initiatieven zoals DoNotPay en het Belgische Lee & Ally beloven een interactieve ervaring waar een consument op natuurlijke wijze, en vaak als onderdeel van een conversatie, juridische bijstand kan krijgen van een digitale assistent. Vandaag berusten deze oplossingen doorgaans op een meer rigide “decision tree”, en AI is slechts één beperkt onderdeel van de applicatie.

Het ontwikkelen van een ware ‘Robot Lawyer’, die de ongelofelijk veelheid van mogelijke juridische taken ten goede kan vervullen, is een onderneming van enorme schaal en complexiteit. Maar moderne AI-technieken worden beter en beter in het analyseren van enorme hoeveelheden ongestructureerde data, en verdere evoluties in deze technologie zullen ook voor het juridische veld uiteindelijk uitmonden in een revolutie.

Maar voorlopig zijn we nog niet op het punt waar we de creativiteit en empathie van een menselijke advocaat kunnen emuleren, en dat blijft nog een tijdje zo. Het zou echter naïef zijn om te denken dat deze technologieën niet verder aan een ongelofelijke snelheid zullen evolueren, en steeds complexere probleemstellingen zullen aankunnen, in de juridische wereld en daarbuiten.

Dit alles kan mogelijks wat onrustwekkend zijn, vooral voor jongere generaties juristen die zich in een snel transformerende arbeidsmarkt bevinden. Maar in die transformatie ligt ook de opportuniteit. Het ontwikkelen van intelligente juridische applicaties zal de bijdrage vereisen van een nieuwe generatie van juristen die thuis zijn in zowel recht en technologie.

De mogelijke uitkomst is een juridisch systeem dat efficiënt is, meer ruimte biedt voor empathie, en flexibel is in het licht van een steeds sneller veranderende samenleving. Code is recht, en onze generatie zit aan het toetsenbord. Laten we deze kans goed gebruiken.

Pieter Gunst

Pieter Gunst is de oprichter van het juridisch technologiebedrijf Legal.io en Fellow aan het Stanford Center for Legal Informatics. Op vrijdag 8 december is Pieter Gunst één van de keynote speakers op het zesde Antwerps JuristenCongres, georganiseerd door het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR). Hij zal hier uitgebreid zijn expertise delen over de digitale transformatie van de juridische sector, haar evoluties en opportuniteiten.

Meer informatie over CBR en het zesde Antwerps JuristenCongres vindt u via deze link.
Registreer u alvast hier.