50% van de taken van junior advocaten kunnen geautomatiseerd worden. 52% van de bedrijfsjuristen wil digitale oplossingen. 85% van de klanten vinden dat hun advocaten te duur zijn. Is de toekomst voor de robots?

Alles gaat extreem snel. De exponentiële groei van de gegevensvolumes, de opslagcapaciteit, de snelheid van computers en transmissies, de kracht van algoritmes, de vermenigvuldiging van legal start-ups, zijn duizelingwekkend.

Kunstmatige intelligentie biedt mogelijkheden voor geautomatiseerde data mining, voice interactie met de computer (chatbox), interactieve kennisverwerving (machine learning). De nieuwe tools begrijpen meer dan woorden: concepten, binnenkort ook ideeën, en misschien ooit emoties. Zij zullen online juridisch advies geven. De robots Ross en Peter zijn er de eerste avatars van.

De nieuwe consumenten van het recht

In deze snel veranderende wereld transformeren deze nieuwe digitale juridische dienstverleningen de houding en de behoeften van de consument. Zij openen de weg naar eenvoud, transparantie en responsiviteit. Dit verklaart het succes van document-platforms en online adviesverlening. Deze nieuwe manieren om juridische dienstverlening te gebruiken verstoren het klassieke model van de advocaat. Procesautomatisering en online toegang verplichten advocaten om activiteiten met lage toegevoegde waarde te laten vallen, hun tarifering aan te passen en hun productiviteit te verhogen. De nieuwe rechtsconsument verlangt leesbaarheid en pragmatisme in zijn juridische antwoorden. Net als bij andere diensten wil de digitale rechtsconsument de diensten van zijn dienstverlener beoordelen, “ranken”.

De advocaat, verankerd in zijn zekerheden, heeft geleidelijk aan het contact met de realiteit van de klant verloren. Met zijn ambachtelijke methoden is het moeilijk om de digitale revolutie aan te pakken. In de jaren tachtig moest hij de globalisering en de internationalisering van de economie en het recht volgen. Vandaag ontdekt hij de nieuwe digitale consument. Hij wordt geconfronteerd met concurrenten (vaak robots) die het juridisch basiswerk hebben geautomatiseerd.

De advocaat heeft niet langer het kennismonopolie

De digitale revolutie ondermijnt het organisatorische model van de advocaat door de kennis open te stellen …

De advocaat heeft niet langer het kennismonopolie. Zijn verouderde organisatie genereert partities, eilanden, weigering om klanten en kennis te delen. De digitale revolutie brengt zijn model in gevaar, omdat het kennis openstelt, transparantie en samenwerking bevordert.

De juridische markt is nooit zo bloeiend geweest. De advocaat moet er een essentiële speler in blijven.

De juridische markt is nooit zo bloeiend geweest als nu. De nieuwe modellen creëren nieuwe behoeften (robotrecht, computerbeveiliging …) en nieuwe consumenten. De wereld wordt complexer en als gevolg daarvan wordt de wetgeving vermenigvuldigd op alle bestuursniveaus. De juridische actoren hoeven zich geen zorgen te maken over hun markt. De advocaat moet er een onvervangbare rol in behouden met zijn sterke punten van onafhankelijkheid, competentie, ethiek en zekerheid.

Geconfronteerd met deze ontwikkelingen kan de advocaat op twee manieren reageren: of hij sluit de ogen, of hij anticipeert door de digitale wereld te gebruiken om zijn beroep te transformeren, zijn vaardigheden te verhogen, zich te bevrijden van repetitieve administratieve taken en zich te concentreren op de essentie van het beroep: de mens.

Om dit te doen moet de advocaat zijn organisatie verbeteren en zich omringen met nieuwe tools. Om zijn mobiliteit te vergroten, moet hij het papier doen verdwijnen en een gedematerialiseerde omgeving van gegevens opzetten. Deze strategie maakt het mogelijk om een ​​collectieve intelligentie te ontwikkelen door alle kennis van het kantoor open te stellen voor iedereen. De spectaculaire ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie geven de advocaat nieuwe perspectieven om kennis te beheren, gegevens te organiseren, de uitkomst van procedures te anticiperen – door middel van van predictieve hulpmiddelen – en tijd vrij te maken om zijn adviserende en verdedigende rol te verscherpen door empathisch te luisteren en ervaring te delen.

“We moeten kunstmatige intelligentie met menselijke en emotionele intelligentie associëren en niet dissociëren, en de taken identificeren die door de machine moeten worden uitgevoerd wanneer deze effectiever is dan de mens, en degene die door de mens moeten worden uitgevoerd wanneer zijn oordeel, zijn ethiek, zijn analyse en zijn ervaring onvervangbaar zijn.“

De advocaat is gevormd als een juridisch expert. Als hij een toekomst voor zijn kantoor wil, moet hij plots zonder enige specifieke training een klantenkring opbouwen. Hij is niet opgeleid om de nieuwe uitdagingen van de gedigitaliseerde en samenwerkende wereld aan te gaan. Nieuwe trainingsvooruitzichten verschijnen dan ook aan de horizon. Naast de harde vaardigheden (financiën, IT, communicatie, projectmanagement) waarvan de advocaat de basisvaardigheden moet verwerven, zal hij zich ook openstellen voor de zachte vaardigheden die de menselijke en relationele vaardigheden omvatten (luisteren, empathie, het accepteren van falen, creativiteit, behendigheid, aanpassingsvermogen, emotiebeheer, loslaten) en die meer het “zijn” dan het “kunnen” raken. Deze aanpak zou al op de universiteit moeten worden ingeleid.

Om complexe en multidisciplinaire vragen te kunnen beantwoorden, is alleen een transversale aanpak effectief. Dit zal de werkwijze van de advocaat volledig veranderen: compartimenten zullen verschrompelen et teamwerk zal zich ontwikkelen. De uitwisseling van informatie wordt de regel. En samenwerking met andere beroepen vormt het middel om innovatieve oplossingen aan de klant te bieden. De ontwikkeling van creativiteit zal essentieel zijn om behendig te blijven en de toekomst te anticiperen.

“De houding van de advocaat zal van gedaante wijzigen.”

De houding van de advocaat zal een metamorfose ondergaan. De houder van kennis verandert in een doorgever van ervaring en “mede-maker” van oplossingen. De cliënt komt niet langer voor een abstract en weinig leesbaar juridisch antwoord, maar deelt een gemeenschappelijke ervaring met zijn advocaat. Zij zullen samenwerken om de beste juridische oplossing te ontwikkelen, met een holistische visie. De cliënt wordt een speler in zijn dossier.

De jongere generatie advocaten is niet langer tevreden met het oude model en zij willen het samenwerkingsmodel aanpakken. De traditionele praktijk die piramidaal is georganiseerd met een partner, een senior medewerker en een aantal junior medewerkers, wordt in vraag gesteld. Het systeem was rendabel omdat de medewerkers tegen een hoger uurtarief werden gefactureerd dan hun interne kostprijs. Dit systeem werkte misbruik in de hand: het werk werd door junior medewerkers uitgevoerd en de focus lag eerder op het aantal factureerbare uren dan op klantenservice en pro-activiteit.

Vandaag willen de klanten niet langer de opleiding van jonge werknemers betalen, en de kosten van de interne organisatie te dragen. Het uurtarief-model stimuleert de organisatie niet om zich efficiënter te structureren, iets wat klanten ook beseffen. Men verkiest teamwork. De jongeren zijn gevoeliger voor de kwaliteit van de interne betrekkingen, willen duidelijke doelstellingen te krijgen, en willen flexibel zijn wat betreft mobiliteit en tijd. Dit leidt tot de ontwikkeling van een horizontaal eerder dan een verticaal management van de stroom van informatie en besluitvorming. De ontwikkeling van teams, het delen van kennis, collectieve intelligentie en samenwerking worden de wachtwoorden van het bevrijde kabinet.

Voor advocaten is interesse voor innovatie, niet alleen technologisch, maar ook economisch, manageriaal en maatschappelijk, een vereiste om de transformatie van het beroep te waarborgen. Transformatie die noodzakelijk is om de continuïteit van de essentie van het beroep – het verdedigen en adviseren van mensen – te vrijwaren.

Bekijk hier de interviews met mr. van Wassenhove.