De Potpourri III-wet uit 2016 introduceerde een bijkomende manier van betekening, deze op elektronische wijze. Nadat de nodige voorbereidingen op onder meer ICT-vlak werden getroffen, is het mogelijk dat een gerechtsdeurwaarder u via e-mail toestemming vraagt om u een betekening op elektronische wijze te sturen.

Behoort een bezoek van een gerechtsdeurwaarder hiermee definitief tot het verleden? Neen. Het was nooit de bedoeling van de wetgever om een revolutie te ontketenen. Het was wel zijn uitdrukkelijke bedoeling om een bijkomende, digitale manier van betekenen mogelijk te maken. Blijkt deze wijze niet opportuun in een welbepaald geval of is de e-betekening niet succesvol, dan blijven de andere wijzen van betekening (aan persoon, aan woon- of verblijfplaats of door achterlating) mogelijk. In strafzaken kan het Openbaar Ministerie zelfs eisen dat de betekening aan de persoon gebeurt.

Het gerechtelijk elektronisch adres & het adres van elektronische woonstkeuze

De wetgever introduceerde twee nieuwe begrippen: het gerechtelijk elektronisch adres en het adres van elektronische woonstkeuze. Het gerechtelijk elektronisch adres is een uniek door de overheid aan een natuurlijke persoon of rechtspersoon toegekend elektronisch adres. Het adres van elektronische woonstkeuze wordt niet door de overheid toegekend en kan dus een gewoon e-mailadres zijn. In tegenstelling tot het gerechtelijk elektronisch adres zal de bestemmeling bij betekening aan dat adres uitdrukkelijk en voorafgaand zijn toestemming moeten geven aan de gerechtsdeurwaarder voor die e-betekening. Hiervoor zal de gerechtsdeurwaarder telkens eerst een verzoek tot toestemming moeten versturen en daarop een gunstig antwoord krijgen, anders kan er geen geldige betekening plaatsvinden.

Momenteel zijn er nog geen gerechtelijk elektronische adressen toegekend. Betekeningen op elektronische wijze zijn wel al mogelijk via het adres van elektronische woonstkeuze. De gerechtsdeurwaarders hebben hier het voortouw genomen en beschikken elk over een uniek e-mailadres – voorlopig nog het adres van elektronische woonstkeuze en in een latere fase mogelijks het gerechtelijk elektronisch adres: voornaam.naam@ejustice.be. Een evidente oplossing zou erin bestaan om de gekende e-mailadressen in de KBO als gerechtelijke elektronische adressen voor ondernemingen toe te wijzen via ministerieel besluit.

Basisregels van betekenen blijven gelijk

De wetgever heeft omzeggens geen aanpassingen gedaan aan de basisregels die bij iedere betekening van toepassing zijn. De filosofie hierachter is eenvoudig, de betekening op elektronische wijze is één van manieren waarop een bestemmeling kan worden betekend en alle wijzen van betekening moeten dezelfde rechtszekerheid dienen.

Dat impliceert dat het territorialiteitsbeginsel eveneens blijft gelden: een gerechtsdeurwaarder kan enkel die bestemmelingen betekenen op elektronische wijze die hij ook kan betekenen op traditionele wijze. Het beslissende criterium is het domicilieadres van de bestemmeling of de maatschappelijke zetel.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is het tijdstip van betekening niet het tijdstip waarop de bestemmeling de akte leest, maar het moment waarop de gerechtsdeurwaarder de akte overhandigt of achterlaat in de brievenbus. De bestemmeling kan even goed later kennisnemen van de akte die werd betekend. Naar analogie is het tijdstip van een e-betekening het moment waarop de gerechtsdeurwaarder via het betekeningsplatform een verzoek tot toestemming stuurt naar de bestemmeling. Het platform werd zo ontwikkeld dat in burgerlijke zaken enkel op werkdagen tussen 6u00 en 21u00 berichten kunnen worden verstuurd. Indien de gerechtsdeurwaarder een machtiging heeft om buiten de normale uren te betekenen, kan het platform de opdracht toch uitvoeren wanneer deze machtiging werd opgeladen. In strafzaken gelden deze beperkingen uiteraard niet.

24 uren-regel

De bestemmeling beschikt over 24 uur om zijn toestemming te geven, zich te identificeren en zijn toestemming te bevestigen. Geeft hij zijn toestemming niet of reageert hij niet of te laat, dan is de betekening op elektronische wijze op dat adres niet mogelijk. De gerechtsdeurwaarder kan dan kiezen voor een traditionele betekening of nogmaals een verzoek tot toestemming voor een elektronische betekening te sturen.

Digitale registratie in CREA

Alle akten, ongeacht hoe ze werden betekend, worden bewaard in het Centraal Register van Elektronische Akten (CREA). De NKGB staat in voor de ontwikkeling van het centraal register en controleert ook de werking en het gebruik ervan. In de gegevensbank zal ook een lijst van e-mailadressen van elektronische woonstkeuze bewaard worden, dat enkel door gerechtsdeurwaarders raadpleegbaar is. Dit zijn de adressen van wie in het verleden al toestemming gaf tot betekening op elektronische wijze.

Snel, veilig en efficiënt

In eerste instantie is de elektronische betekening vooral voor bedrijven aantrekkelijk. Een bedrijf kan de akten gecentraliseerd laten toekomen op één e-mailadres naar keuze. Verlies van akten en van tijd doordat de akten “onderweg” blijven liggen, wordt vermeden.. De vereiste van een kaartlezer om de e-ID te kunnen controleren is een bewust gekozen veiligheidsmechanisme van de wetgever.

Hier kan u een lijst van veel gestelde vragen raadplegen.

Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders

Meer lezen van de NKGB? Dat kan hier!

***

Bekijk hieronder de instructievideo voor de e-betekening voor gebruikers: