Kent U de domaniale wet van 22 december 1949? U denkt misschien wel dat het gaat over de bescherming van de (domein)goederen van de staat maar zal verder mogelijk wel uw hoofd van rechts naar links en terug geschud hebben. Die wet is uitgevaardigd door KAREL, Prins van België, Regent van het Koninkrijk, Koning Leopold III, door ‘s vijands toedoen, zich in de onmogelijkheid bevindende om te regeren.

De geschiedenis van de domaniale wet

De domaniale wet werd door de jaren heen aangepast en regelt voornamelijk de invordering van niet-fiscale schuldvorderingen. Zij regelt tot 1 januari 2020 de tenuitvoerlegging van het uitvoerbaar verklaard bijzonder kohier, de administratieve uitvoerbare titel of de in kracht van gewijsde getreden rechterlijke beslissing houdende veroordeling tot betaling van de niet-fiscale schuldvordering. Zij geeft de ontvanger ook de mogelijkheid om zonder de tussenkomst van een gerechtsdeurwaarder bij aangetekende brief uitvoerend beslag onder derden te leggen zonder dat daarbij een samenloop ontstaat.

De meest recente aanpassing is verschenen in het Belgisch Staatsblad van 30.04.2019 en betreft de wet tot invoering van het wetboek van de minnelijke en gedwongen invordering van fiscale en niet-fiscale schuldvorderingen, in het kort: invorderingswetboek. Deze wet is voer voor een aparte bijdrage of eerder een apart boek en heeft de grote verdienste de fiscale procedures te willen harmoniseren. Eén en ander moest volgens de commissie Panama Papers efficiënter aangepakt worden. Dit kon onder meer gebeuren door het invoeren van het geautomatiseerd innings- en invorderingsregister (en de afschaffing van het dwangbevel voor wat betreft de invordering van de btw), een burgerrekening waarop de burger via MyMINFIN een overzicht heeft van zijn fiscale en niet-fiscale schulden, de invoering van het begrip “medeschuldenaar” en de harmonisatie van nalatigheidsinteresten.

De door een veroordeelde partij aan de staat verschuldigde rolrechten zijn vanaf nu fiscale schuldvorderingen en dus zullen de nieuwe artikelen 3 en 4 van de domaniale wet in tegenstelling tot wat sommigen misschien hadden verwacht niet van toepassing zijn. Maar niet getreurd, want de inhoud van de domaniale wet wordt grotendeels overgenomen en het nieuwe wetboek spreekt nu ook van innings-en invorderingsregisters in plaats van een administratieve uitvoerbare titel of dwangbevel en dit voor zowel fiscale als niet-fiscale schuldvorderingen.

Knip-en plakwerk

De domaniale wet leeft dus nog steeds en voorziet in zijn meest actuele vorm in artikel 1 de goedkeuring van een hele boel overeenkomsten zoals bijvoorbeeld deze van 31.05.1933 waarbij de staat afstand doet aan de heer Alfred Paquay van een bebost perceel gelegen te Beho, groot 6 ha 10 a 62 ca, in ruil voor 6 ha 78 a 10 ca gronden te Petit-Thier, mits betaling van een opleg van 16 690 fr. 80 c. ten voordele van de Staat. In artikel 2 wordt de wet van 31 mei 1923 betreffende de vervreemding van onroerende domeingoederen aangepast en is de minister van financiën gemachtigd de onroerende domeingoederen van alle aard, daarin begrepen de beboste eigendommen, bij wijze van ruiling te vervreemden.

Het nieuwe artikel 3 zegt eigenlijk dat de invordering van niet-fiscale schulden thans gebeurt door het invorderingswetboek en het artikel 4, dat de te volgen procedure behandelde, wordt de facto opgeheven en gaat nu over de mogelijkheid om een dading te treffen, wat totaal iets anders is. Artikel 5 t.e.m. 15 worden afgeschaft.

De balans opgemaakt

De reden die wordt aangehaald om de oude dame te laten voortbestaan zit vervat in artikel 1 van het invorderingswetboek, dat immers een geheel van specifieke bepalingen betreft die de invordering van fiscale en niet-fiscale schulden in de ruime zin behandelt. Het invorderingswetboek vormt bijzondere wetgeving en bestaat dus naast andere fiscale wetgeving en wettelijke bepalingen.

Had men dit misschien niet iets eleganter kunnen oplossen? Nu is de domaniale wet er dus één van zeer oud en zeer nieuw, van belangrijk en onbelangrijk bij elkaar en één van zaken die totaal niets met elkaar te maken hebben.

Dit is dus nu eens wat we zouden kunnen noemen ‘potpourri 2.0’ en de regent zal zich nu ook niet omdraaien in zijn graf hiervoor, maar zou het wel beamen.

Nick Luyten
Kandidaat-gerechtsdeurwaarder

Klik hier om meer te lezen van deze auteur.