In het hart van elk rechtssysteem vormen de advocatuur en magistratuur twee onmisbare pijlers. De advocatuur vertegenwoordigt de belangen van individuen en organisaties, terwijl de magistratuur belast is met het interpreteren van de wet en het nemen van beslissingen in gerechtelijke procedures. Hun relatie is intrinsiek verbonden en vereist een delicate balans tussen verschillende waarden en belangen. Niet zelden krijgen advocaten te maken met onderbrekingen van het pleidooi, opmerkingen die met partijdigheid flirten of de weigering om belangrijke opmerkingen te akteren op het zittingsblad.

Ook de magistratuur ergert zich terecht aan deloyale houdingen van advocaten, laattijdige verschijningen of prangende, maar ongegronde verzoeken tot (het zoveelste) uitstel.

In welke mate brengt onze beider deontologie ons bij elkaar en staat de advocatuur echt op gespannen voet met de magistratuur.

Loyaliteit en onpartijdigheid

Loyaliteit is een fundamenteel aspect van de advocatuur, waarbij advocaten de belangen van hun cliënten met vastberadenheid en toewijding behartigen. Aan de andere kant vereist de magistratuur onpartijdigheid en objectiviteit, waarbij rechters verplicht zijn om onbevooroordeeld te oordelen op basis van feiten en wetten. Niettegenstaande het Openbaar Ministerie de maatschappij vertegenwoordigt en steevast de wettelijke verplichting heeft om te vervolgen indien hij of zij kennis krijgt van een misdrijf, is ook zij als juridische instelling gehouden tot het hebben van een open visie en het respecteren van de bewijzen à décharge.

De erkenning van elkaars functie vormt de kern van een gezonde relatie tussen de advocatuur en magistratuur

Deze twee principes kunnen soms met elkaar in conflict komen. Advocaten streven naar het behalen van gunstige resultaten voor hun cliënten, terwijl rechters moeten zorgen voor eerlijke en rechtvaardige uitkomsten in overeenstemming met de wet. Het is echter cruciaal dat zowel advocaten als magistraten de grenzen van hun respectieve rollen erkennen en handhaven, waarbij loyaliteit aan de cliënt niet mag interfereren met de onpartijdigheid van de rechterlijke besluitvorming.

De erkenning van elkaars functie vormt de kern van een gezonde relatie tussen de advocatuur en magistratuur. De rechter heeft de taak om op een rechtvaardige en objectieve manier recht te spreken, waarbij het soms noodzakelijk kan zijn om strenge straffen op te leggen om de belangen van de samenleving te beschermen en recht te doen aan het gepleegde misdrijf. Aan de andere kant heeft de advocaat de verantwoordelijkheid om de belangen van zijn cliënt te verdedigen met vastberadenheid en toewijding, wat betekent dat hij niet altijd zal pleiten voor de schuld van zijn cliënt, maar eerder zal streven naar een eerlijke behandeling en een zo gunstig mogelijke uitkomst binnen het kader van de wet.

Het is essentieel dat zowel rechters als advocaten de cruciale rol erkennen die de ander vervult in het rechtssysteem en respect tonen voor elkaars functie, zelfs als hun standpunten soms tegenstrijdig lijken. Dit wederzijdse respect draagt bij aan een effectieve samenwerking en bevordert het vertrouwen in het gerechtelijk systeem als geheel.

Wederzijds respect

Wederzijds respect tussen de advocatuur en magistratuur is essentieel voor een goed functionerend rechtssysteem. Advocaten moeten het gezag van de rechtbanken respecteren en hun argumenten op een respectvolle en professionele manier naar voren brengen. Evenzo moeten magistraten de rol van advocaten erkennen en hen de gelegenheid bieden om hun standpunten adequaat te presenteren. Het meermaals onderbreken van pleidooien is uit den boze. Het actief pleiten tegen een dossier eveneens.

Een cultuur van respect bevordert een constructieve dialoog en draagt bij aan een eerlijke en rechtvaardige rechtsbedeling

Een cultuur van respect bevordert een constructieve dialoog en draagt bij aan een eerlijke en rechtvaardige rechtsbedeling. Het bevordert ook vertrouwen tussen de verschillende actoren in het rechtssysteem, wat essentieel is voor de legitimiteit en geloofwaardigheid van gerechtelijke beslissingen.

Gender- en generationele diversiteit

Genderdiversiteit en generationele diversiteit zijn twee aspecten die steeds belangrijker worden binnen zowel de advocatuur als de magistratuur. Genderdiversiteit zorgt voor een breder scala aan perspectieven en ervaringen, wat kan leiden tot meer inclusieve en rechtvaardige besluitvorming. Het is essentieel om te streven naar gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in alle lagen van het rechtssysteem.

Daarnaast is generationele diversiteit belangrijk om te verzekeren dat de rechterlijke macht een weerspiegeling vormt van de diverse samenleving die zij bedient. Jongere rechters en advocaten brengen vaak frisse ideeën en een eigentijdse kijk op juridische kwesties met zich mee, terwijl oudere generaties kunnen putten uit een rijke ervaring en wijsheid.

Het bevorderen van gender- en generationele diversiteit vereist actief beleid en maatregelen om gelijke kansen te waarborgen en vooroordelen te bestrijden binnen de juridische gemeenschap.

Conclusie

De relatie tussen de advocatuur en magistratuur is een essentieel onderdeel van het rechtssysteem. Het vereist een evenwichtige benadering van loyaliteit en onpartijdigheid, een cultuur van wederzijds respect, en streven naar gender- en generationele diversiteit. Door deze principes te omarmen, kunnen advocaten en magistraten samenwerken om gerechtigheid te waarborgen en het vertrouwen van het publiek in de rechtsstaat te versterken.

Fatima Oraibi – advocaat