Wanneer we op vakantie per ongeluk in het zwembad zouden vallen, liggen we niet op de bodem na te denken wat we moeten doen om onze situatie te verbeteren. Onmiddellijk beginnen we te zwemmen. In zo’n omstandigheid is zwemmen een aangeleerde reflex. We konden immers niet zwemmen toen we geboren werden. Op de bodem van dat zwembad moeten we zelfs niet nadenken over wat we gaan doen, en ook niet over hoe we het doen. Zwemmen, fietsrijden, autorijden… we konden het niet als baby, maar doen het intussen allemaal zonder er nog bij te hoeven nadenken. Het zijn aangeleerde automatismen.
De mogelijkheid om automatisch (zonder nadenken) optimaal en spontaan te reageren op uitdagingen kunnen we ook gebruiken in ons professionele leven, om bij acute of langdurige stress onmiddellijk een juiste houding en reactie aan te nemen… zonder er te moeten bij nadenken. Vele juristen hebben geen automatisch juiste houding getraind om passend om te gaan met de vele uitdagingen van ons intense beroep.
De meest succesvolle mensen gebruiken minder wilskracht dan anderen, maar maken integendeel gebruik van de kracht van hun onbewuste brein om quasi automatisch goede gewoonten toe te passen (Prof. John Bargh, Yale University)
We kunnen bovendien ook ‘slechte’ gewoonten ombuigen (vaak aangescherpt door ons juridische beroep). Hinderlijk perfectionisme wordt handig perfectionisme, veelvuldig nazicht beperkt zich tot ons werk (en niet het sluiten van onze wagen), overdreven ‘pleasen’ of overdreven bekommernissen verminderen tot wat redelijk en reëel is,…
Indien we elke keer als er iets vastloopt moeten nadenken, verliezen we veel energie en tijd. En onze eerste spontane foutieve reactie is dan meestal reeds een feit, zodat we eerst nog moeten corrigeren wat er in onze houding is misgelopen alvorens verder te gaan op het juiste spoor.
Bewust ingrijpen bij stress kost veel energie. We doen dan immers beroep op wilskracht. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat wilskracht een eindig goed is. Op een bepaald ogenblik is het ‘op’… en dan? Na langdurige stress is er vaak geen wilskracht en veerkracht meer… en dan komt van het ene het andere en nemen risico’s op onvoorzien uitvallen toe.
In een wetenschappelijke test van Prof. Baumeister[1] kreeg een eerste groep deelnemers een schotel koekjes maar mocht daar niet van eten. Een tweede groep kreeg ook een schotel koekjes en mocht zoveel eten als ze wilden. Een derde groep kreeg niets. Daarna moest elke groep een ingewikkelde puzzel oplossen. De eerste groep wierp al snel de handdoek in de ring. Ze gaven sneller op dan degenen die zoveel mochten eten als ze wilden. Ze hielden het zelfs niet zolang vol als de groep die niets had gekregen. De wilskracht van die eerste groep was opgebruikt door de inspanning nodig om van de koekjes te blijven.
Of je nu veel of minder wilskracht hebt, uiteindelijk geraakt je wilskracht op. Na een dag hard werken grijpen we sneller naar ongezond eten of drinken. Onze wilskracht is dan uitgeput en we laten ons gemakkelijker gaan. Er is bijgevolg veel te winnen door het aanleren van juiste automatische houdingen en goede gewoonten!
Prof. John Bargh (Yale University) stelt na veertig jaar onderzoek in zijn boek Before You Know It: The Unconscious Reasons We Do What We Do dat mensen die beter in staat zijn zichzelf te controleren, die betere resultaten behalen, gezonder zijn, meer sporten, meer verdienen en betere persoonlijke relaties hebben niet degenen zijn die meer wilskracht uitoefenen. “It is just the opposite”. Het komt er volgens Prof. Bargh op aan de juiste houdingen te ‘automatiseren’. Daarbij gebruik je het meest efficiënt de kracht van je onbewuste brein, dat veel sneller en krachtiger is dan je bewuste brein. Op die manier kan je je juiste gewoonten en houdingen in stressvolle situaties eigen maken.
Ook Prof. Gabriele Oettingen (New York University en Universität Hamburg) deelt dat inzicht. Ze stelt in haar boek Rethinking Positive Thinking: “We’re used to exerting conscious effort to achieve our goals – to push hard, to strive. There is nothing wrong, of course with doing that. But as participants in our experiments will tell you, you can accomplish so much more, direct your energies better, and pursue what really matters to you and what you realistically can achieve by moving beyond the conscious and the rational.”
Dat standpunt wordt tevens volmondig bijgetreden door Prof. Iris Sommer, psychiater en neurowetenschapper, verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Groningen in haar boek De zeven zintuigen – over waar en onwaarnemen: “Naar mijn idee hebben we slechts één leven, maar dat leven duurt best lang en biedt veel mogelijkheden om je wereldbeeld te verruimen, om te leren en wijs te worden. Ik denk dat we daarvoor zowel het snelle automatische (onbewuste) denken als het langzame, bewuste denken moeten inzetten.”
Daarom is het nuttig die krachten van je onbewuste brein te leren gebruiken, want zo kan je gemakkelijker veranderen en zo geraak je een heel eind verder in je persoonlijke en professionele leven. Werken met je onbewuste brein kan je leren, precies zoals je hebt leren fietsen, zwemmen, autorijden… Het vergt slechts tien minuten trainen per dag gedurende een week of zes. Zo behaal je meer resultaat met minder inspanningen en maak je je automatische juiste houdingen bij stress eigen. Op die manier hebben stressvolle omstandigheden veel minder effect op je functioneren en je leven. Zo kan je duurzaam professioneel presteren en aangenaam leven.
Jeff Keustermans
Voor meer informatie over ‘Helder groeien’: SERVO-trainingen voor efficiënt beheer van je tijd en energie, specifiek voor notarissen en notariële medewerkers. Meer dan 1000 (vooral) juristen volgden reeds een SERVO-training! Niemand geeft zich bloot tijdens een training. De aangeleerde oefeningen kan ieder op maat van zichzelf voor zichzelf toepassen.
Lees hier meer teksten van meester Keustermans over omgaan met stress.
0 reacties