Wat als je werkgever je een bonus heeft beloofd, maar (net) voor je die effectief krijgt, word je ontslagen. Heb je dan nog recht op je bonus, eventueel pro rata? In principe zou je hier een beginsel uit het burgerlijk recht kunnen inroepen: de debiteur (hier de werkgever) mag niet zelf verhinderen dat een voorwaarde wordt vervuld. Doet hij dat toch, wordt de voorwaarde geacht vervuld te zijn: Lees: je hebt toch recht op de bonus.

Wat zegt de rechtspraak?

Er is heel wat rechtspraak over deze kwestie. De meeste arbeidsrechtbanken- en hoven zijn van mening dat wanneer het ontslag net voor het geplande uitkeren van de bonus komt, de werknemer er toch nog recht op heeft. Sommige rechtspraak nuanceert dit enigszins: de werknemer heeft er alleen recht op als de werkgever het ontslag gebruikt om de bonus niet te moeten uitkeren. Als de werknemer dus om objectieve redenen werd ontslagen, bv. omdat hij zijn functie niet naar behoren uitoefende, vervalt ook zijn recht op de bonus. Andere rechtspraak gaat, ten onrechte, nog verder en kent het recht op bonus alleen toe wanneer het ontslag een (contractuele) fout uitmaakt van de werkgever. Iemand ontslaan met het toekennen van een opzegvergoeding, maakt volgens deze rechtspraak geen fout uit. Dit is trouwens een visie die ook bij ondernemingen in het veld steeds meer wordt aangehangen. Deze redenering klopt echter niet: het niet respecteren van termijnen is wel degelijk een contractuele fout.

Ook ontslagen werknemer heeft bijgedragen

Moet je uitgaan van het idee: arbeid = loon, geen arbeid = geen loon? Het verrichten van arbeid en het krijgen van loon is in ieder geval aan elkaar gekoppeld. Daarover bestaat weinig discussie. Maar ook wie ontslagen wordt, heeft in de daaraan voorafgaande periode een bijdrage geleverd aan het resultaat van de onderneming. Op basis daarvan heeft hij op z’n minst gedeeltelijk (pro rata) recht op een bonus.

Bonus opnemen in berekening opzeggingsvergoeding?

Een probleem dat hierbij aansluit is of de bonus mee moet worden genomen in de berekeningsbasis van je opzeggingsvergoeding. Een opzeggingsvergoeding wordt immers berekend op basis van het loon volgens artikel 39 van de arbeidsovereenkomstenwet (AOW). Als een bonus deel uitmaakt van het loon, moet die eigenlijk meegenomen worden in de berekening. Mogelijk zelfs als je de bonus zelf niet meer krijgt. Dit is althans het standpunt van Cassatie. Rauws geeft aan dat er op dit standpunt echter kritiek kan worden gegeven.

Wilfried Rauws

Decaan faculteit Recht&Criminologie VUB

Deze boeiende debattenreeks vindt u ook terug op Advocatennet.be.