De Tijd, vrijdag 27 oktober 2017, p. 7
Sociaalrechtelijke geslachtsverandering
De fietskoeriers van Deliveroo, zo blijkt althans uit bovenstaand artikel van Tobe Steel in De Tijd,
- waren tot nu werknemers van de freelancerscoöperatie SMart, dat hen “dagcontracten gaf als student of werknemer”,
- worden voortaan “freelancers” van Deliveroo zelf.
Vragen
Als dat het geval is – en ook als dat niet het geval is, maar dan gaan wij voor onderstaande ervan uit dat het wél zo is – rijzen bij mij de volgende sociaalrechtelijke vragen op.
1) Vooreerst kan men zich inderdaad met de voorzitter van de ABVV-transportbond BTB afvragen of wel sprake kan zijn van echte zelfstandigen en of Deliveroo niet gewoon hun werkgever wordt.
2) In dat geval – maar misschien ook wel als de koeriers echte zelfstandigen van Deliveroo zouden moeten worden – rijst de vraag of wij hier niet te maken hebben met een overgang van onderneming.
Dat zou dan tot gevolg hebben dat zij tegen Deliveroo de aanspraken zouden kunnen laten gelden die zij hadden tegen hun vroegere werkgever SMart. De rechten en verplichtingen die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomsten die de werknemers hadden op het ogenblik van de overgang, gaan inderdaad door de overgang van rechtswege over op de overnemer (art. 7 CAO nr. 32bis)
De Tijd vermeldt dat SMart voorzag in een betaling per uur, met een minimum van drie uur per shift, zelfs als er geen koerieropdrachten waren, terwijl Deliveroo hun per levering zou betalen.
Ja, hoor ik u tegenwerpen, maar bij Deliveroo worden zij toch zelfstandigen? Inderdaad, maar de vraag is niet alleen of zij dat ook in werkelijkheid zullen zijn (zie vraag nr. 1), maar ook of dat een verschil uitmaakt. Als een werknemer weigert zelfstandige te worden bij Deliveroo zelf, wordt hij bij en door een overdracht van onderneming van rechtswege werknemer van deze laatste.
3) Mogelijk waren de koeriers bij SMart in dienst met een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd. Zeker voor studenten was dat het geval, ten minste als de overeenkomsten voor hun tewerkstelling conform het wettelijk voorschrift, de “datum van het begin en het einde van de uitvoering van de overeenkomst” vermelden (art. 124, 1ste lid, 2°, Arbeidsovereenkomstenwet).
Men zou dan kunnen redeneren dat hoe dan ook toch op korte termijn een einde komt aan hun arbeidsovereenkomst.
Ja, maar men mag niet vergeten dat opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd, in beginsel zelfs als daartussen onderbrekingen zijn, op grond van de wet onder de regels van de arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd valt. Weliswaar kunnen de aard van het werk of een andere wettige reden die regel niet toepasselijk maken (art. 10, eerste lid, Arbeidsovereenkomstenwet). Maar ik zie niet in dat het bezorgen van maaltijden aan huis daaronder zou vallen, laat staan dat de hoedanigheid van student in aanmerking zou komen als wettige reden.
Wel is er de mogelijkheid om voor maximaal twee of drie jaar opeenvolgende overeenkomsten voor een bepaalde tijd te sluiten van respectievelijk minstens drie of zes maanden (art. 10bis Arbeidsovereenkomstenwet).
Tot slot nog dit: Deliveroo is vooralsnog een erkend platform in de bijzonder regeling voor deeleconomie (zie over de socialezekerheidsimplicaties daarvan een eerdere WikiSoc-blogpost).
Conclusie
De nieuwe arbeidsrelatie van de fietskoeriers van Deliveroo roept heel wat vragen op. Ik zou ze kunnen beantwoorden, maar het is vrijdagavond en het was een heel drukke week.
In de plaats daarvan sluit ik af met twee vragen die ik wél beantwoord. Botst de beslissing van de maaltijdleverancier om enkel nog met freelancekoeriers te werken, op “de grenzen van ons arbeidsmodel”, zoals het begin van het artikel in De Tijd luidt? Is onze sociale zekerheid niet meer aangepast aan de nieuwe realiteit waarin de grens tussen werknemer en zelfstandige vervaagt, zoals mijn collega-economiefilosoof zegt in hetzelfde artikel? Het antwoord is: de vragen stellen, is ze beantwoorden.
Lees hier meer artikels van deze auteur.
0 reacties