Mandela en Obama waren ooit advocaat. Plato wist alles wat er in zijn tijd te weten was. Obama, Mandela & Plato, dat klinkt als een prestigieus advocatenkantoor. Gespecialiseerd in energierecht? Het had gekund want op het vlak van energie hebben ze wel een en ander gemeenschappelijk.

Vechten versus loslaten

In de vierde eeuw voor Christus schreef Plato: “Degene die voor zijn geluk rekent op zichzelf en niet op anderen, beoefent de allerbeste manier om gelukkig te leven.” Betekent dit dat je niet gelukkig mag zijn met anderen? Helemaal niet. Plato maakt duidelijk dat je de sleutel voor je geluk in eigen handen hebt.

Vechten met iets dat buiten jouw controle ligt, leidt dan ook tot zinloos energieverlies. Zoals wanneer je je kwaad maakt omdat iemand zich foutief gedragen heeft. Als je rancuneus bent of als jou iets zeer ergs werd aangedaan, blijft dat je lang achtervolgen. Soms zelfs een heel leven. Als je het standpunt inneemt dat degene die jou kwaad deed zich als eerste moet aanpassen of excuseren, geef je de sleutel voor je geluk aan die persoon. Waarom zou je dat doen? Want per definitie is dat iemand die je al kwaad gedaan heeft. Hoe groot is de kans dat die jouw weldoener wordt?

Ook als je zelf iets gedaan of niet gedaan hebt waardoor je niet tevreden bent, helpt het inzicht dat je hier niets meer aan kunt veranderen. Dan stopt het zinloze gevecht met je verleden.  Voor je ‘eigen fouten’ neem jij zelf de verantwoordelijkheid. Zeg tegen jezelf: ‘Daar heb ik niet de eerste prijs behaald’, aanvaard dat en ga dan verder. Zo spaar je energie en tijd uit.

Gebeurtenissen uit het verleden loslaten gaat niet altijd even gemakkelijk, soms is professionele hulp nodig. Maar voor een groot aantal zaken is alleen al het inzicht dat je ze beter aanvaardt voldoende. Loslaten is de hoop opgeven dat het verleden zal veranderen.

Welke sleutel heb je zelf in handen?

Soms heb je écht alle redenen om boos en gekwetst te zijn. Dan kan je je afvragen waarom je dat zou moeten loslaten, het is toch schandalig wat je is aangedaan?! Zelfs dan heeft het geen nut om daar mee te blijven zitten, of erger, er op te focussen. Elke keer wanneer je bewuste brein de erge omstandigheden oproept, zorgt je onbewuste brein ervoor dat je het weer helemaal opnieuw beleeft. Zo maak  je de pijn keer op keer opnieuw mee. Je sluit jezelf op in de kerker van de gerechtvaardigde boosheid. Dat vreet energie, en het leidt nergens toe. Als het lukt het verleden los te laten, stopt het herbeleven en heb je een grote stap gezet naar vrijuit leven.

Ook het heden wijzigt vaak niet. Iedereen maakt zich wel eens kwaad of is geïrriteerd door iets dat niet gebeurt zoals hij/zij wil. Het verkeer gaat te traag en je windt je op. Er is te veel lawaai of een collega gedraagt zich op een manier die jij niet leuk vindt. Je focust er op en zo wordt het alleen maar erger. En toch is het niet zo moeilijk om daarmee op te houden.

Je bent niet ‘zomaar’ kwaad. Je maakt je kwaad. Je windt jezelf op. Je kan het dus al even goed laten. Dat is echt veel gemakkelijker dan je denkt. Probeer het de komende dagen, en maak er snel een gewoonte van. Een file? Een vervelende collega? Een lastig telefoongesprek? Stop met je te irriteren!  Maak er iets moois van! Als je de omstandigheid niet kan veranderen, kan je altijd veranderen hoe jij daar mee om gaat.

Nelson Mandela zat decennia in de gevangenis, waarvan een groot deel op Robbeneiland, in erbarmelijke omstandigheden. Toen hij vrij kwam verviel hij niet in wraak en wrok. Hij had daar nochtans alle redenen toe. Mandela is erin geslaagd die verschrikkelijke jaren achter zich te laten, in het volle besef dat hij daar niets meer aan kon veranderen. Maar aan zijn toekomst en aan die van zijn land, daar kon hij nog veel aan veranderen. Met glans.

Of het nu om het verleden of het heden gaat: energie verliezen met wat je niet kan veranderen veroorzaakt frustratie en onderhuidse stress.  Je kan er mee bezig blijven. Het verandert toch niet. Punt. Spaar je energie of gebruik deze voor andere dingen. Als je je niet goed voelt, ga dan even na of je geen zinloos gevecht levert.

De onderbouwde praktijk

Op de Larcier-Servo trainingen (9 punten OVB permanente vorming) wens ik de deelnemers proficiat met hun komst. Ik feliciteer ze omdat ze zelf gekomen zijn en omdat ze niet hun partner, baas, schoonmoeder, cliënt of collega hebben gestuurd ‘om te veranderen’. De veranderingen die je zelf kan doorvoeren zijn het gemakkelijkst en bovendien het krachtigst.

Prof. Bargh van Yale University stelt in zijn recente werk “Het verborgen brein” (Hollands Diep, 2018, p. 355) dat je je eigen houding het gemakkelijkst controleert en verandert door gebruik te maken van de onbewuste krachten van je brein. Daarom is het nuttig die krachten te leren gebruiken, want zo kan je nog meer veranderen en zo geraak je een heel eind verder in je persoonlijke en professionele leven.

De Amerikaanse filosoof Reinhold Niebuhr benadrukte hoe belangrijk het is om te streven naar de kalmte om te accepteren wat je niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat je wel kan veranderen en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien. Met dat inzicht dicht je vele lekken in je energievoorraad. Dat helpt stress en burn-out voorkomen. En zo reken je samen met Plato voor je eigen geluk en rust op jezelf, in plaats van te blijven hopen dat anderen doen wat jij wil dat zij doen.  

En wat heeft Obama hier mee te maken? Reinhold Niebuhr is zijn favoriete filosoof!

Via deze link vind je een gratis ‘memokaartje’ dat je op weg zet naar juiste basishoudingen die energie besparen en je leven verbeteren, zelfs als je je onbewuste brein daarbij (nog) niet gebruikt.

Jeff Keustermans