Op 30 maart 2019 kwamen de gerechtsdeurwaarders, de kandidaat-gerechtsdeurwaarders en de stagiairs met meer dan 400 samen op hun Nationaal Congres.

Hoog op de agenda stond digitalisering, waarover een aantal internationale gasten hun visie deelden. Bij wijze van inleiding leest u hieronder een fragment van het fel gesmaakte betoog van Mijnheer Alain Bobant, gerechtsdeurwaarder uit Frankrijk, voorzitter van la Fédération Nationale des Tiers de Confiance en vooral een man met een duidelijke visie op de toekomst van het beroep van gerechtsdeurwaarder. Of anders gezegd: de toekomst van de gerechtsdeurwaarder zal digitaal zijn of niet zijn.

Het betoog van dhr. Alain Bobant

1. De nieuwe digitale technologieën verlagen marktdrempels en wijzigen onze manier van werken. Ze doen onze wereld krimpen. We maken ons terecht zorgen over de structurele en concurrentiële gevolgen van deze trend op de gereglementeerde beroepen.

Deze bijdrage ondersteunt het besef, dat wereldwijd aan het groeien is, dat we deze evolutie moeten omarmen. Zo niet, kunnen we het slachtoffer worden van wat Schumpeter het proces van creatieve vernietiging noemt.

Juristen, en in het bijzonder openbare en ministeriële ambtenaren, krijgen al te vaak de stempel van “bevoorrechten”, terwijl zij net essentieel zijn om de rechtszekerheid te garanderen. Zij voelen zich ongerust over mogelijke digitale disruptieve veranderingen.

Ook gerechtsdeurwaarders ontsnappen hier niet aan en lopen het risico de uitdagingen te zien in termen van bedreigingen in plaats van ze als kansen te beschouwen.

2. Digitalisering ontwricht de wereld zoals we deze dachten te kennen. Zo is het rechtsgebied niet langer het exclusieve terrein van vakmensen en de instellingen die er deel van uitmaken. Net zoals dat het geval is op andere terreinen, zijn experts niet langer de enigen die over de kennis beschikken: consumenten ondernemen hun eigen onderzoek via het internet. Zo ontstaan nieuwe markten en is er een opkomst van nieuwe spelers. Denk maar aan de start-ups op het vlak van Legal Tech, die quasi onmiddellijk als oneerlijke en aanvallende concurrenten worden beschouwd door de traditionele marktspelers.

3. Een gevolg van de digitalisering is dat het de nood aan de traditionele fysieke bemiddeling doet afnemen, omdat deze vervangen wordt door online toepassingen die vanaf platformen worden aangestuurd en te gebruiken zijn op elke smartphone. Dergelijke innovatieve middelen en diensten, zoals bijvoorbeeld de slimme contracten op het blockchainplatform Ethereum, maken dan wel een volledige automatisering van de processen mogelijk, de tussenkomsten en beslissingen van mensen blijven noodzakelijk. Net zoals Uber zich opstelt tegenover taxi’s, raakt men niet aan de verwachte diensten maar worden de middelen en methodes “omgevormd” zodat men kan profiteren van een aanzienlijke kostenreductie en een hogere snelheid van uitvoering.

4. De gerechtsdeurwaarder heeft een sleutelrol in de nieuwe markt.

Hij is de trusted third party bij uitstek en kan bijgevolg een menselijke toets geven aan de relatie met een klant in de virtuele ruimte. De vraag is of gerechtsdeurwaarders voldoende soepelheid aan de dag kunnen leggen om mee te gaan in deze verandering? Kunnen zij de leveranciers worden van deze innovatieve diensten en producten?

Een ding is zeker: om mee te spelen en zelfs te overleven in een sterk gesolliciteerde markt moeten zij beschikken over ondernemerszin, die minder geënt is op kapitaal maar wel op creativiteit, innovatie en verbeeldingskracht.

In feite moeten zij zichzelf heruitvinden in deze digitale tijden en hun markten – oude en nieuwe – openstellen voor zoveel mogelijk mensen. Zij zullen overleven door nieuwe, disruptieve bedrijfsmodellen te ontwikkelen met een aanbod van vernieuwende diensten waarbij ze de meer traditionele componenten van hun bedrijf vervangen door originele, prijsefficiëntie en toegankelijkere technologische oplossingen.

Het is aan de gerechtsdeurwaarders om zelf hun eigen markt heruit te vinden, vooraleer anderen het voor hen doen.

5. Een mogelijk gevaar is dat een gerechtsdeurwaarder ervan uitgaat dat hij enkel op het niet-monopolistische terrein, zoals de minnelijke invorderingen, zich moet wapenen tegen mogelijke bedreigingen. Ook op het terrein waar hij een monopoliepositie heeft, is hij – op min of meer lange termijn – blootgesteld aan bedreigingen en gevaren.

6. Hij zal dus ook op dit terrein innovatief en creatief te werk moeten gaan. Zo kan hij het niet laten gebeuren dat een ander het economisch model van de betekening van  de toekomst voorstelt. Het is aan de beroepsgroep om hier het voortouw te nemen en zelf met nieuwe voorstellen te komen. DepoMail (uit 2000, dus 19 jaar geleden!) kan hiervoor inspiratie bieden.

De authenticiteitswaarde die een gerechtsdeurwaarder kan leveren, is een troef om zijn markt in stand te houden.

Ik ben er ook van overtuigd dat ook de tenuitvoerlegging van akten, beslissingen en uitvoerbare titels op middellange termijn de bedreiging zal voelen van de komst van “technologieën van een 4e platform”, gestoeld op cognitiek en biomechanica: nanotechnologieën en nano-drones, robotisering en vooral cobotisering (samenwerking mens en robot), hologrammen… Dus, … Digitalisering is geen voorbijgaande rage, en het is niet langer een utopie.

Het heeft en zal een enorme invloed hebben op onze manier van werken en leven.

Gerechtsdeurwaarders kunnen, al dan niet gewillig, geen toeschouwer blijven van de digitale transformatie en een concurrerende revolutie ondergaan die alle sectoren van de samenleving en de economie aangaat.

Het verlaten van hun comfortzone zal niet zonder slag of stoot verlopen. Maar het is wel essentieel. Het is hoog tijd om de technologie te gebruiken als een hefboom voor groei.

Ze moeten hun digitale vaardigheden vergroten, zodat ze niet het slachtoffer worden van ontwrichtende technologieën die ze misschien niet kennen. Zij moeten zich aanpassen aan nieuwe gebruiksmogelijkheden en passende sleuteltechnologieën om hun markttoegang te vergroten. Ze moeten verstorende innovaties verwerven, integreren en versnellen.

Dematerialiseren : JA

Automatiseren : JA

Maar niet zonder een derde fysieke persoon achter de machine, een betrouwbaar, historisch gekend en erkend persoon, competent, objectief, onderworpen aan een zeer sterk beroepsgeheim….. een betrouwbare derde partij: de gerechtsdeurwaarder!

De gerechtsdeurwaarder heeft een sleutelrol te spelen in de nieuwe markt. Hij is de “meester” van het vertrouwen en kan de relatie van de klant met de virtuele ruimte “vermenselijken”. Om te overleven in een sterk vervuilde markt hebben gerechtsdeurwaarders een troef in handen: hun positie als institutionele betrouwbare derde partij. Het enige wat ze hoeven te doen is technologische vaardigheden aan dit potentieel toevoegen.

Zij zullen overleven door het creëren van nieuwe, ontwrichtende bedrijfsmodellen die innovatieve diensten aanbieden en door de traditionele componenten van hun bedrijf te vervangen door originele, goedkope en meer toegankelijke technologische oplossingen..

Zij moeten hun gevestigde markt zelf verstoren, zodat particuliere ondernemingen dit niet voor hen doen. Het is tegen deze prijs, en alleen tegen deze prijs, dat zij hun voortbestaan nog een paar eeuwen zullen bewaren.

Alain Bobant

Bekijk hier het verslag van het Nationaal Congres der Gerechtsdeurwaarders op zaterdag 30 maart 2019:

Meer videomateriaal bekijken dat interessant kan zijn voor de gerechtsdeurwaarder?
Surf snel naar www.gerechtsdeurwaardersnet.be!