De kunst van het vakantie nemen

‘Vakantie’ komt van het Latijnse werkwoord ‘vacare’, dat ‘leeg zijn’ betekent. Goed vakantie nemen is een kunst. Elk jaar kan ik een deel van de zomer in Italië doorbrengen. Een zuiderse sfeer is een goed kader om de geest leeg te maken en tijd te nemen om niets te doen.

In onze moderne wereld nemen we niet zo gemakkelijk tijd om niets te doen. En dat terwijl we toch nog veel tijd verspillen. Rusten en niets doen is efficiënter dan tijd verspillen. Ons brein – een erg nuttig en onmisbaar orgaan – draagt bij tot die tijdverspilling.

We besteden onze tijd nuttig wanneer we aan het begin van de week onze agenda overlopen en waar nodig herschikken, of wanneer we een uurtje per jaar met onze accountant nagaan of we ‘op koers’ zitten om tegenslagen en de oude dag het hoofd te bieden, of wanneer we even stilstaan bij een fout en passende maatregelen nemen om herhaling te voorkomen. Noem dat gerust nuttige tijd.

Maar als we ondanks een haalbare agenda tijd steken in een gevoel van ‘tijd te kort’, of als we ons na duidelijke berekeningen regelmatig zorgen maken over onze toekomst, of als we eindeloos energie steken in controle na controle, of erger, in twijfel nadat een document reeds is vertrokken, dan is dat niet meer efficiënt. Noem dat verloren tijd. Die verloren en meestal onaangename tijd kunnen we beter besteden aan leuke of nuttige zaken.

Je gedachten de baas

Er bestaan diverse technieken om baas te blijven over je denken. Vervelende en zinloze gedachten kan je leren stoppen door rustig rond te kijken en – zonder af te dwalen of te oordelen – te beschrijven wat je ziet. Je bewuste brein kan immers maar een ding tegelijk. Door rust in te bouwen met rondkijken, blijft er geen plaats voor zinloos denken en komt er ruimte voor nuttige tijd. De Harvard Graduate School of Education ontdekte dat als je naar leuke dingen kijkt, er in je brein minder plaats is voor niet-behulpzame gedachten. Oefening baart kunst en na enige tijd blijf je langer en meer automatisch in de situatie van rust. Recentere ontwikkelingen leidden tot krachtigere technieken waarmee je zinloze gedachten efficiënter kan stoppen. Maar die technieken werken via je onbewuste brein en vergen iets meer tijd om aan te leren.

Je brein nu en dan laten rusten en leeg maken leidt tot mooie resultaten. De tweede betekenis van het Latijnse werkwoord ‘vacare’ is ‘helemaal open staan’. Als je open staat voor nieuwe dingen leer je van alles. Het (klassiek) Griekse woord ‘scholè’ – waar ons woord ‘school’ van afstamt – betekent niet voor niets ‘rust’ en ‘vrije tijd’. Als we niets doen komt er ruimte vrij voor creativiteit, reflectie en vooruitgang.

Te kritisch voor onszelf?

Maar voor velen is ‘grondig’ nietsdoen en daarvan genieten ook niet gemakkelijk. Al snel zit je inwendige criticus op je schouder: ‘Niets doen? Dat kan niet! Je moet altijd nuttig bezig zijn!’ En zo voel je op een vrije dag toch ‘on-rust’.

Altijd nuttig moeten bezig zijn? Dat hebben we onszelf wijsgemaakt, of is met onze genen meegekomen van generaties die om te overleven de ganse tijd moesten werken. Maar we zijn niet meer anno 1800. Het ritme is zoveel intenser geworden dat ‘altijd werken’ onmogelijk is. En het is ook niet meer nodig.

Ook om nu en dan echt ‘dolce far niente’ te beoefenen is er gelukkig een ‘scholè’. Je kan het leren met de juiste technieken. Als je dan toch niets doet, kan je het maar beter grondig doen! Echte zelfcontrole en rust bezorgt je extra energie om daarna efficiënt bezig te zijn, zonder tijdverspilling. Een training voor meer energie, rust, focus en tijd kan je daarbij helpen. Of heb je daar geen tijd voor?

Meer informatie over ‘Helder groeien’ en de SERVO-trainingen voor efficiënt beheer van je tijd en energie, specifiek voor juridische en andere intense beroepen, vind je via deze link:

www.heldergroeien.com

(9 punten permanente vorming OVB)
(10 punten NOvA en KNB)

Jeff Keustermans

Andere teksten lezen van Jeff Keustermans? Dat kan hier.