Nee, dit is geen grap over drie robots die een bar binnenliepen. Het verwijst naar drie items die onlangs in het nieuws waren. We waren al bekend met chatbots en robotadvocaten. Nu heeft de Orde van Vlaamse Orde van Advocaten een eigen chatbot gelanceerd; in San Francisco loopt een proefproject met een robot Openbaar Ministerie; en Estland plant een robotrechter om kleine schadeclaims te behandelen. Laten we ze nader bekijken.

De chatbot van de Orde van Vlaamse Balies

Op 10 april 2019 kondigde de Orde van Vlaamse Balies de lancering aan van haar nieuwe chatbot, Victor. Het initiatief werd genomen door enkele balies en de chatbot is bedoeld om de toegang tot juridische bijstand te vergemakkelijken. De chatbot doet dit op twee manieren. Enerzijds helpt Victor je, net als zijn Britse tegenhanger Billybot, om een advocaat te vinden. Hij stelt enkele vragen om te bepalen op welke rechtsmaterie uw vraag betrekking heeft. Vervolgens stelt hij een aantal gespecialiseerde advocaten in de buurt voor, gebaseerd op het onderwerp en de regio waarin je woont.

Victor doet evenwel meer dan dat. De chatbot kan ook controleren of je in aanmerking komt voor een pro bono advocaat of voor andere vormen van juridische bijstand zoals gereduceerde kosten. Hij zal de relevante vragen stellen, en als je in aanmerking komt, zal hij je laten weten welke documenten u moet voorleggen. Als je nog meer vragen heeft, zal Victor je de contactgegevens geven van de balie die je extra antwoorden kan geven.

Victor is te vinden op www.advocaat.be en op de sites van de balies die betrokken waren bij de ontwikkeling ervan: Balie West-Vlaanderen,  Balie Provincie Antwerpen en Balie Limburg. Victor is alleen beschikbaar in het Nederlands.

De Robot Openbare Aanklager in San Francisco

Ongeveer een jaar geleden, in mei 2018, besloot het kantoor van de ‘District Attorney’ (Openbare Aanklager/Openbaar Ministerie) in San Francisco een proefproject te starten om veroordelingen ongedaan te maken met behulp van algoritmische justitie. Laten we eerst wat achtergrondinformatie geven. In november 2016 werd het gebruik van marihuana voor recreatieve doeleinden in Californië gelegaliseerd. In de decennia voor de legalisatie werden duizenden mensen veroordeeld voor het gebruik van marihuana. En nu dit gebruik niet langer strafbaar was, was het idee om de bestaande veroordelingen te wissen en om een algoritme te gebruiken om te bepalen welke zaken ervoor in aanmerking kwamen. Het algoritme is dus een triage-algoritme. Zodra het algoritme bepaalt of een zaak in aanmerking komt, vult het automatisch de vereiste formulieren in. De ‘District Attorney’ van San Francisco dient vervolgens een motie in bij de rechtbank.

Sinds de start van het proefproject werden veroordelingen van de laatste 43 jaar geëvalueerd. Dit heeft geleid tot het schrappen van 3.038 veroordelingen voor marihuanamisdrijven, en tot het heropenen van 4.940 andere zaken m.b.t. marihuanamisdrijven.

Gezien het succes van het project is het nu de bedoeling om het uit te breiden en uiteindelijk ongeveer 250.000 veroordelingen ongedaan te maken.

De Robotrechter in Estland

Tot slot, geïnspireerd door het succes van de DoNotPay chatbot die gratis juridische bijstand biedt in 1.000 verschillende rechtsmateries, heeft de Estse regering enkele weken geleden besloten om een eigen robotrechter in het leven te roepen. De robotrechter is bedoeld om geschillen over kleinere vorderingen van minder dan 7.000 euro te beslechten. De ambtenaren hopen dat het systeem rechters en griffiers zal helpen bij het wegwerken van de bestaande achterstand.
Op dit moment bevindt het project zich nog in de beginfase, maar een proefproject met contractgeschillen zal later dit jaar van start gaan. Van de partijen wordt verwacht dat zij de relevante informatie en documenten uploaden. Die zullen vervolgens door het systeem geanalyseerd worden, en dan komt het systeem tot een uitspraak. Partijen krijgen de mogelijkheid om in beroep te gaan bij een menselijke rechter. AI-systemen zijn al eerder gebruikt om te helpen bij de triage van zaken en om rechters bij te staan in hun besluitvormingsproces. Een autonome robotrechter die zelf zaken beslecht, is evenwel een primeur.

We hebben al het punt bereikt dat we online rechtbanken hebben, robotadvocaten, robotgriffiers, robotaanklagers en robotrechters. Het idee dat op een dag rechtszaken behandeld kunnen worden zonder tussenkomst van menselijke juristen is ineens een stuk reëler geworden.

CICERO LawPack

Lees hier meer blogartikels van CICERO LawPack.

Bronnen:

• standaard.be/cnt/dmf20190410_04313813
• advocaat.be/nieuws-en-standpunten/persberichten/2019/vlaamse-balies-lanceren-chatbot-om-juiste-advocaat
• advocaat.be/DipladWebsite/media/DipladMediaLibrary/Documenten/campagnes%20en%20posters/Persbericht-lancering-chatbot-10-04-19-def.pdf
• artificiallawyer.com/2019/02/26/algorithmic-justice-could-clear-250000-convictions-in-california/
• wired.com/story/can-ai-be-fair-judge-court-estonia-thinks-so/
• www.scpr.org/programs/airtalk/2019/04/01/64335/can-a-robot-judge-make-a-fair-verdict/