Op 1 mei publiceerde de FOD Financiën op haar website (1) een aangepast stappenplan voor de registratie van niet-notariële schenkingen. Nieuw is dat u de bewijsdocumenten van een schenking online via MyMinfin ter registratie kan aanbieden. Waarover gaat het?

Welke schenkingen?

Bewijsdocumenten van niet- notariële schenkingen van roerende goederen, zoals bijvoorbeeld hand- en bankgiften, zijn in beginsel niet verplicht registreerbaar in België. Bij gebrek aan registratie is de begiftigde geen schenkbelasting/schenkingsrechten verschuldigd. De begiftigde moet wel nog erfbelasting (aan de hogere progressieve tarieven) betalen wanneer de schenker binnen de drie jaar (inwoner Vlaams en Brussels Hoofdstedelijk Gewest) of vijf (2) jaar (inwoner van het Waalse Gewest) overlijdt. Wordt de schenker binnen deze periode ziek, kan steeds tot vrijwillige registratie van de schenking worden overgegaan. In dat geval zal (zullen) er schenkbelasting/schenkingsrechten worden geheven, maar zo kan erfbelasting/successierechten vermeden worden. De FOD Financiën geeft op haar website aan dat de registratie voortaan ook online kan, via MyMinfin. De registratie van een schenking per post (via het scanningscentrum) of op het registratiekantoor (na afspraak) blijven uiteraard ook mogelijk. Merk op dat de registratie van een voor een buitenlandse notaris verleden schenkingsakte van roerende goederen op papier moet gebeuren volgens de toepasselijke wettelijke bepalingen. Deze schenkingen kunnen dus niet via MyMinfin ter registratie worden aangeboden (tenzij de wet op dit punt nog zou worden gewijzigd).

Hoe?

De bewijsdocumenten van de schenking dient u via het MyMinfin-portaal te uploaden.

• Belangrijk daarbij is dat deze worden samengevoegd tot één document in PDF-formaat. Bijvoorbeeld: indien de schenker voorafgaand aan de bankgift een intentiebrief heeft verstuurd aan de begiftigde en de begiftigde na de overschrijving aan hem een bedankingsbrief heeft gestuurd, dienen beide documenten tot één PDF te worden samengevoegd.
• De documenten moeten de handtekeningen van de schenker en de begiftigde bevatten. Een aantal verplichte gegevens (waaronder de officiële aanvaarding door de begiftigde) moet steeds worden vermeld, net als de identiteit (voornaam, naam en volledig adres) van de persoon die de akte ter registratie aanbiedt.(3)
• Volstaat een scan van de bewijsdocumenten? In geval de schenker en begiftigde de stukken manueel hebben ondertekend wel. De FOD Financiën laat ook toe dat de stukken digitaal (met behulp van eID) door partijen worden ondertekend. In dat geval dienen wel de originele digitaal ondertekende stukken geregistreerd te worden.
• Via MyMinfin kan eenieder (zoals bijvoorbeeld een advocaat of notaris) een document registreren ook indien hij geen betrokken partij was bij de schenking. Dit kan handig zijn wanneer de schenker en de begiftigde praktisch verhinderd zijn om de schenking te registreren.
• Indien de roerende schenking voldoet aan de wettelijke voorwaarden voor de registratie zal het eventuele betalingsbericht/aanslagbiljet bezorgd worden via het MyMinfin-portaal (onder “documenten”). Dat het betalingsbericht/aanslagbiljet beschikbaar is, zal ook per e-mail worden gemeld wanneer eBox werd geactiveerd. Indien de schenking per post ter registratie wordt aangeboden, wordt het betalingsbericht per post bezorgd. Bij de registratie ter plaatse op het kantoor Rechtszekerheid kunnen de schenkingsrechten onmiddellijk via Bancontact betaald worden, wanneer de schenking inwoner is van het Waals/Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het Vlaams Gewest zal na registratie een aanslagbiljet m.b.t. de verschuldigde schenkbelasting versturen.

Aandachtspunten

De aanbieding ter registratie is in principe – via MyMinfin althans – 24/7 mogelijk. Het tijdstip van aanbieding staat echter niet noodzakelijk gelijk met het tijdstip van de effectieve registratie. Dit tijdstip hangt namelijk af van het tijdstip van aanbieding (binnen of buiten de kantooruren) en de betaling de schenkingsrechten:

• Het tijdstip van aanbieding: de schenking wordt pas de volgende dag tijdens de kantooruren geregistreerd indien het document buiten de kantooruren via MyMinfin wordt bezorgd (bijvoorbeeld in het weekend of op een feestdag). Daarbij komt nog dat bij de registratie via MyMinfin geen uur wordt vermeld.
• De betaling van de schenkingsrechten: dit hangt af van het gewest dat de schenkingsrechten / schenkbelasting moet ontvangen, en de aldaar geldende voorwaarden:Is de schenker inwoner van het Waalse of Brussels Hoofdstedelijk Gewest, zal maar tot registratie worden overgegaan na betaling van de verschuldigde schenkbelasting.
  Is de schenker inwoner van het Vlaamse Gewest, dan dient de schenkbelasting daarentegen niet te zijn betaald.

Concreet: u woont in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en heeft een bankgift gedaan die u wil registreren. U laadt om 17u30 op donderdag 5 mei de bewijsdocumenten op via MyMinfin. Gevolg: de schenking wordt pas ten vroegste op vrijdag 6 mei geregistreerd en pas van zodra de schenkingsrechten betaald zijn. Indien de schenker in ons voorbeeld bijvoorbeeld op vrijdag 6 mei overlijdt, en de schenking die dag werd geregistreerd na betaling van de schenkingsrechten, is er in principe niet tijdig geregistreerd en is er toch nog erfbelasting verschuldigd.

Wat dan in geval van een nakend overlijden van de schenker? In zo’n geval lijkt de enige oplossing erin te bestaan de bewijsdocumenten te laten neerleggen onder de minuten van een notaris, waarbij de notaris een depotakte opmaakt en het uur van neerlegging daarin vermeldt. (4) De schenkbelasting/schenkingsrechten is (zijn) dan verworven door de fiscus, indien de schenker nog in leven was op het ogenblik van de depotakte. Er zal aldus geen erfbelasting verschuldigd zijn, ook al overlijdt de schenker vóór de aanbieding registratie van de akte.

De registratie van de bewijsdocumenten van een schenking via MyMinfin is vrij eenvoudig en de toepassing toegankelijk, ook voor derden die geen partij waren bij de schenking. Op deze manier kan u een schenking 24/7 ter registratie aanbieden. Een instant-registratie is wel nog steeds niet mogelijk. Dit is jammer uiteraard.

Tiberghien

Referenties

(1) Registratie | FOD Financiën (belgium.be).

(2) De termijn van 5 jaar in het Waals Gewest geldt enkel voor niet-geregistreerde roerende schenkingen gedaan sinds 1 januari 2022. Voor schenkingen die voor deze datum hebben plaatsgevonden geldt ook in het Waals Gewest een termijn van 3 jaar.

(3) Voor een overzicht van de verplichte vermeldingen: zie Registratie | FOD Financiën (belgium.be).

(4) F. Werdefroy, Registratierechten, Mechelen, Kluwer, bijgewerkt tot 2017, 1098-1099, mnco13008724-mnco23831 (wolterskluwer.com); E. Spruyt, “De schenking: het paradepaard van de successieplanning”, AFT, 2008, 122.