De ‘Wet houdende diverse bepalingen inzake economie’ van 9 februari 2024 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 21 maart 2024 en in werking getreden op 31 maart 2024) maakt een einde aan de mogelijkheid om aan een consument 500 euro contant te betalen in ruil voor oude metalen.

De preventieve witwaswet luidt voluit: ‘Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten’. Naast de omvangrijke bepalingen i.v.m. de voorkoming van witwassen bevat de wet essentiële regels over het gebruik van contanten in het handelsverkeer. Professionele deelnemers (verder ‘B’) aan het handelsverkeer dienen zich (in tegenstelling tot niet-professionele deelnemers, verder ‘C’) aan bepaalde regels te houden wanneer zij aan hun leverancier een koopsom contant willen uitbetalen.

De verschillende koop-verkoopscenario’s kunnen eenvoudig worden als volgt samengevat:

• B2B (onderneming verkoopt aan onderneming);
• B2C (onderneming verkoopt aan consument);
• C2B (consument verkoopt aan onderneming); en
• C2C (consument verkoopt aan consument).

Volgens de algemene regel mag de koper in de eerste drie scenario’s (B2B, B2C en C2B) maximaal 3.000 euro in contanten betalen aan de verkoper. Enkel in een C2C-scenario zijn er geen beperkingen op de betaling in contanten.

Op deze regel bestaan echter uitzonderingen, onder meer wanneer het gaat over de koop-verkoop van koperkabels, oude metalen of goederen die edele metalen bevatten.

Dit is in het bijzonder van belang voor handelaars waar dagelijks oude metalen (‘schroothandelaars’) worden aangeboden door particulieren (‘C’) die nog wat willen verdienen aan oude metalen die zij hebben kunnen recupereren.

Tot voor kort moesten professionele metaalhandelaars (‘B’) volgende regels respecteren wanneer zij oud metaal aankochten van professionele handelaars (‘B2B’) en consumenten (‘C2B’):

• B2B: geen contante uitbetaling mogelijk, en
• C2B: maximaal 500 euro contant uitbetalen(met een identificatieverplichting vanwege de strijd tegen diefstal en heling).

Aan de mogelijkheid om 500 euro uit te betalen aan een consument werd echter recent een einde gemaakt door de vele misbruiken die werden vastgesteld op het terrein. De politie en de Economische Inspectie wezen in het bijzonder op de volgende problemen:

• Misbruik van de hoedanigheid als ‘consument’ door veelvuldig 500 euro contant te ontvangen terwijl de frequentie van de leveringen en de geleverde hoeveelheden oud metaal enkel het gevolg kunnen zijn van een professionele activiteit;
• ‘Saucissoneren’ van de leveringen waarbij (in het kader van de identificatieverplichting) identiteitskaarten van diverse personen worden gebruikt om meermaals ‘langs de kassa’ te kunnen passeren;
• Concurrentievervalsing door bepaalde metaalhandelaars (‘schroothandelaars’) die verzuimen de voorschriften van de wet nauwgezet toe te passen.

Door de wet van 9 februari 2024 wordt het – naar het voorbeeld van de koperkabels – algemeen verboden om nog contante uitbetalingen te doen aan personen die, zelfs als consument, oude metalen aanbieden. Dit verbod geldt sinds 31 maart 2024.

De schroothandelaar die dit verbod niet naleeft, riskeert een strafrechtelijke geldboete van 250 tot 225.000 euro (doch niet meer dan 10% van de verboden betaling(en)). De Economische Inspectie (FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie) is bevoegd om controles uit te voeren op het naleven van de wettelijke verplichtingen.

Ruben Van Herpe
Waeterinckx Advocaten