Vorig jaar introduceerde de Europese Commissie een voorstel dat bekend staat als de Richtlijn betreffende duurzaamheidsverplichtingen van ondernemingen (de EU Supply Chain Act of CS3D).

In een vorige artikel bespraken we de initiatieven die de EU-lidstaten reeds genomen hebben met betrekking tot due diligence naast het wetgevend proces dat zich binnen de EU afspeelt in het kader van de CS3D. In dit artikel bespreken we de huidige status van de CS3D en de verwachte tijdslijn voor de goedkeuring en implementatie ervan.

Sinds de introductie door de Europese Commissie van het voorstel dat bekend staat als de Richtlijn inzake Corporate Sustainability Due Diligence (de CS3D) of de EU Supply Chain Act, is er aanzienlijke vooruitgang geboekt op het gebied van due diligence met betrekking tot mensenrechten en duurzaamheid, zowel binnen specifieke rechtsgebieden als op het niveau van de Europese Unie (EU).

Hoever staat men met de EU Supply chain Act (CS3D)?

De goedkeuring van de EU Supply Chain Act wordt begin 2024 verwacht en de implementatie begin 2026.

Daarnaast bestaan er al nationale initiatieven. Duitsland heeft zijn wet inzake zorgvuldigheidseisen voor de toeleveringsketen in 2023 aangenomen, Frankrijk in 2016 en België, Spanje en Nederland hebben ook wetsvoorstellen over dit onderwerp ingediend. Het landschap is duidelijk aan het veranderen.

Het is hoe dan ook duidelijk dat bedrijven waarschijnlijk eerder vroeger dan later zullen moeten voldoen aan due diligence-verplichtingen op het gebied van milieu en mensenrechten. En dit staat los van het feit of ze onder de CS3D vallen of onder onafhankelijke nationale wetgeving, en of ze rechtstreeks onder deze regelgeving vallen of deel uitmaken van de waardeketen van een onderneming die onder deze regelgeving valt.

Wat moeten bedrijven doen om aan de EU Supply chain Act te voldoen?

De CS3D zal richtsnoeren vaststellen voor bedrijven om de milieueffecten en mensenrechtenschendingen als gevolg van hun activiteiten aan te pakken en tot een minimum te beperken.

Bedrijven zullen verplicht zijn om niet alleen binnen hun eigen activiteiten due diligence uit te voeren, maar ook bij hun dochterondernemingen en andere zakenpartners.

Bedrijven zullen verplicht zijn ‘preventieve actieplannen’ te ontwikkelen en te implementeren en bovendien zullen ze al hun zakenpartners contractueel moeten verplichten om zich aan deze plannen te houden.

Daarbovenop zullen bedrijven wettelijk verantwoordelijk zijn voor de controle van de naleving van de overeengekomen maatregelen.

Naast wat aanvoelt als een hoop bijkomend papierwerk en bureaucratie, betekent dit ook dat er financieel geïnvesteerd zal moeten worden in de leveranciers ‘stroomafwaarts’ om hen te ondersteunen om aan de internationale normen te voldoen.

De gevolgen zijn dus verstrekkend.

Op welke bedrijven zal de CS3D van toepassing zijn?

De CS3D zal rechtstreeks van toepassing zijn op alle ‘grote bedrijven’ binnen en buiten de EU die goederen en diensten op de EU-markt verkopen. Dit zijn bedrijven met meer dan vijfhonderd werknemers of een omzet van meer dan veertig miljoen euro.

Maar in de praktijk zal ook elke kmo die deel uitmaakt van de toeleveringsketen van een groot bedrijf, de verordening moeten toepassen en aan alle mensenrechten- en milieunormen moeten voldoen.

Grote bedrijven zullen stroomop- en afwaarts alle kmo’s vragen hen alle bewijzen te leveren van hun eigen due diligence in de toeleveringsketen.

Wat riskeren bedrijven?

De CS3D streeft naar volledige compensatie voor slachtoffers van negatieve gevolgen voor de mensenrechten en/of het milieu wanneer aan de volgende vier voorwaarden is voldaan:

1. Er is schade toegebracht aan een natuurlijke of rechtspersoon.
2. Er is sprake van een schending van de due diligence-verplichtingen.
3. Er is een causaal verband tussen (i) en (ii).
4. Er is sprake van schuld (opzet of nalatigheid).

Welke internationale normen vallen onder de richtlijn?

Het toepassingsgebied moet nog definitief worden vastgesteld, maar de volgende internationale normen zullen onder meer worden gedekt:

• Leidende beginselen van de Verenigde Naties inzake bedrijfsleven en mensenrechten.
• OESO-richtlijnen voor verantwoord ondernemen en sectorale richtlijnen.
• Tripartiete beginselverklaring inzake multinationale ondernemingen en sociaal beleid van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO).
• Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.
• Overeenkomst van Parijs onder het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering aangenomen op 12 december 2015.
• Glasgow Klimaatpact.
• Het 2030 Klimaatdoelenplan van de EU Commissie.

Hou er rekening mee dat de voedsel- en landbouwindustrie ook soortgelijke structurele veranderingen ondergaat. Deze sector wordt al zwaar getroffen door recente EU-wetgeving die een lijst van oneerlijke handelspraktijken in de landbouw- en voedselvoorzieningsketen verbiedt, waaronder late betalingen, annulering op korte termijn en eenzijdige contractwijzigingen door de koper.

Besluit

Voor ondernemingen wordt dit een immense en vaak heel ontmoedigende taak. Maar tegelijkertijd vormt dit ook een geweldige kans om de eigen handelspraktijken grondig aan te pakken.

Uw onderneming conform maken betekent hetzelfde als het klaar maken voor succes en veilige, langdurige zakenrelaties.

Daarbij is het belangrijk in het bijzonder aandacht te besteden aan de timing van de invoering en daar een voordeel uit te halen.

Het is inderdaad zo dat de invoering van de richtlijn pas gepland staat voor 2026. Maar vergeet niet dat het pad naar een onderneming die in regel is met deze regelgeving, niet makkelijk te bewandelen zal zijn. Het is dus belangrijk om vanaf vandaag alle aandacht te besteden aan deze toekomstige regelgeving.

We houden u hierover graag op de hoogte. Indien u hieromtrent vragen hebt, aarzel dan niet onze specialisten te contacteren.

Koen de Puydt, Seeds of Law