De leefwereld van onze vermogende cliënten wordt steeds internationaler. Internationale huwelijken, kinderen die naar het buitenland verhuizen, vakantiewoningen in het zuiden, internationale business uitbreiding, jobs in het buitenland, aandelenopties verkregen in een ander land, pensioeninkomsten uit diverse landen, etc.

De fiscale wetgeving blijft helaas vaak achter op deze trend. In principe past elk land zijn eigen fiscale wetgeving toe, met zijn eigen specifieke regels. Meestal zal een land belastingen heffen op het wereldwijde inkomen van zijn inwoners. Daarnaast worden in principe ook inkomsten belast van niet-inwoners die binnen hun grondgebied of belastingsfeer hun oorsprong vinden. In veel gevallen kan dit leiden tot dubbele inkomstenbelasting en moet er onderzocht worden of eventueel afgesloten dubbelbelastingverdragen een oplossing zouden kunnen bieden.

Naast inkomstenbelasting is er ook nog zoiets als schenkbelasting, erfbelasting én vermogensbelasting om het hele fiscale plaatje zo mogelijk nog wat complexer te maken! En op dat vlak is er nauwelijks bescherming van bilaterale verdragen.

Of u door een land voor fiscale doeleinden als rijksinwoner wordt beschouwd, wordt door ieder land afzonderlijk bepaald. Uw fiscaal rijksinwonerschap is zelden louter afhankelijk van waar u uw domicilie heeft gevestigd, of waar u geregistreerd bent. Het geheel van de feitelijke omstandigheden is doorslaggevend om te bepalen of een natuurlijke persoon al dan niet als rijksinwoner wordt aangemerkt in een bepaald land. En ook op dat vlak heeft elk land zijn eigen regeltjes. Zo voeren wij regelmatig voor cliënten die in het buitenland wonen een tax due diligence uit om te bekijken of hun feitelijke situatie een grondige controle van de fiscus zou doorstaan.

In de hierna volgende tekst geven we een aantal opvallende voorbeelden uit onze praktijkervaring, waaruit blijkt dat we niet steeds een internationale situatie moeten bekijken met louter een Belgische bril op.

Spendeert u iets te veel tijd in Duitsland?

Overeenkomstig het Duitse fiscale recht wordt u als fiscaal inwoner van Duitsland beschouwd zodra u eigenaar bent van een woning in Duitsland die permanent tot uw beschikking staat. Of als u er een gehuurde woning ter beschikking heeft en u hier regelmatig verblijft. Ook korte verblijven tijdens vakantieperiodes of enkele weekends per jaar kunnen worden geïnterpreteerd als een regelmatig verblijf, zelfs als u veel meer in België verblijft, en België u eveneens als inwoner beschouwt volgens de Belgische regels. Een geval van mogelijke dubbele belasting, dat voor wat betreft inkomstenbelasting wordt vermeden door de tie-breaker afspraken vastgelegd in het belastingverdrag tussen België en Duitsland. Dit geldt echter bijvoorbeeld niet voor erfbelasting, waardoor dubbele taxatie een reëel risico wordt. En hopelijk woont uw dochter dan toevallig niet in Spanje, waardoor we mogelijk nog in zwaarder fiscaal onweer terechtkomen.

Wat met uw Belgisch vastgoed na een verhuis naar Spanje?

Overweegt u naar Spanje te verhuizen, en heeft u nog vastgoed in België dat op het ogenblik van de emigratie nog niet is verkocht? Dan wacht u mogelijk later een onaangename verrassing. De vraag rijst: als u na de verhuis naar Spanje, uw vastgoed in België met een mooie meerwaarde verkoopt, welk land mag deze meerwaarde belasten, België of Spanje? Het tussen de twee landen afgesloten dubbelbelastingverdrag staat de heffingsbevoegdheid toe aan de staat waar het vastgoed gelegen is, België dus. Onder de huidige regels zal u in België meestal geen belastingen betalen, dus prima. Spanje moet vrijstellen, ook goed nieuws, maar doet dit helaas met een zogenaamd "credit" -mechanisme, waarbij u de Belgische belastingen mag aftrekken van de Spaanse. Gelet op het gebrek aan belastingen in België, betaalt u de volle fiscale afrekening in Spanje. Verkoop dus uw vastgoed voor u verhuist! Een goede voorbereiding van een emigratie is essentieel. Begin tijdig en vergeet geen enkel detail.

Schenking van buitenlands vastgoed

Overweegt u uw buitenlands vastgoed te schenken? Voor buitenlands vastgoed is er geen verplichting tot registratie van de schenking in België en dus ook geen verplichting tot de betaling van schenkbelasting. Indien de schenking van het buitenlands vastgoed toch wordt geregistreerd in België, zal op de registratie enkel het vastrecht van 50 euro verschuldigd zijn. De schenking van buitenlands vastgoed wordt doorgaans echter belast in het land van de ligging van het goed, en soms niet enkel met schenkbelasting.

In Zuid-Afrika bijvoorbeeld zijn niet-inwoners niet onderworpen aan de schenk- en erfbelasting. Een schenking of legaat van een Zuid-Afrikaans onroerend goed door een Belgisch rijksinwoner wordt met andere woorden niet belast in de schenk- of erfbelasting. Bij een overdracht ten kosteloze titel wordt een schenker wel geacht een belastbare meerwaarde te realiseren, waarvoor Zuid-Afrika heffingsbevoegd is op basis van het afgesloten dubbelbelastingverdrag.

Ook in Spanje kent men de toch ietwat bijzondere fiscale regel waarbij schenkingen kunnen leiden tot belastbare meerwaarden. Wacht dus niet te lang met de schenking van uw Spaans vastgoed, ook al is het gelegen in een fiscaal gunstige regio.

Kinderen wonen in het buitenland

Hebt u kinderen die in het buitenland wonen? Ook dit kan een impact hebben op uw vermogensplanning.

Wenst u schenkingen te doen aan uw kind in het buitenland? Hoeveel schenkbelasting een buitenlandse begunstigde moet betalen in België, is afhankelijk van het feit of de schenking al dan niet wordt geregistreerd, wat er wordt geschonken en in welk gewest de schenker woonachtig is.

Frankrijk

In Frankrijk is schenkbelasting verschuldigd indien de begiftigde in de tien jaar voorafgaand aan de schenking gedurende zes jaar fiscaal inwoner was van Frankrijk. Indien een Belgisch inwoner zou willen schenken aan een kind dat in Frankrijk woont, bestaat het risico dat zowel in België als in Frankrijk schenkbelasting verschuldigd is. Inzake schenkbelasting sloot België vooralsnog geen dubbelbelastingverdragen. Dit lossen we soms op door enkel te schenken aan de kinderen in België als voorschot op erfdeel, zodat bij overlijden van de schenker het geschonken vermogen herverdeeld wordt tussen de Belgische kinderen en het kind in Frankrijk via de zogenaamde techniek van inbreng.

Nederland

Schenkt u als Belgisch rijksinwoner aan een kind dat in Nederland woont, dan is er in Nederland geen schenkbelasting verschuldigd. Aangezien het vermogen van de begiftigde door de schenking toeneemt, zal de begiftigde weliswaar mogelijk een hogere Nederlandse box 3 inkomstenbelasting moeten betalen, zelfs indien u enkel de blote eigendom hebt geschonken, er de facto geen reële inkomsten zijn voor het kind in Nederland. Ook hier moet bekeken worden of er alternatieve opties bestaan voor de uit te voeren planning.

Verenigde Staten

In principe heffen de Verenigde Staten schenkbelasting in hoofde van de schenker en niet in hoofde van de begiftigde. Wanneer u schenkt aan een kind dat woont in de Verenigde Staten, zal bijgevolg geen Amerikaanse schenkbelasting verschuldigd zijn, tenzij het US assets betreft. Afhankelijk van het verblijfsstatuut van uw kind, zal uw kind mogelijk wel aangifte moeten doen wanneer hij schenkingen ontvangt van een niet-Amerikaans inwoner die op jaarbasis in totaal 100.000 dollar overstijgen.

Indien uw kind op een bepaald moment zou beslissen de Verenigde Staten te verlaten, wordt er mogelijk een zogenaamde exitbelasting geheven op de gerealiseerde "fictieve meerwaarde". Deze meerwaarde wordt berekend als het verschil in waarde bij schenking en de waarde op het ogenblik van de exit. Om die reden is een schenking in blote eigendom aan een kind in de Verenigde Staten geen bijzonder goed idee, gelet op de lagere aanschaffingswaarde die wordt gebruikt bij de berekening van de exit taxatie.

Spanje

De meeste landen heffen erfbelasting bij het overlijden van hun fiscale inwoners en over de onroerende goederen op hun grondgebied. In een aantal landen, zoals Spanje, is het aanknopingspunt voor de toepassing van de erf- en schenkbelasting, in tegenstelling tot de Belgische regeling, niet de woonplaats van de erflater of de schenker, maar de woonplaats van de verkrijger. Dit kan tot erg vervelende fiscale gevolgen leiden indien de erflater in België woont en de erfgenaam in Spanje. Indien een Spaans inwoner een erfenis verkrijgt van een Belgisch rijksinwoner, zullen zowel de Spaanse als de Belgische successierechten van toepassing zijn. Hopelijk heeft de erfgenaam dan gekozen voor een regio in Spanje die de nodige vrijstellingen voorziet zoals Valencia en Andalusië. Op het vlak van de toepasselijke tarieven moeten we inderdaad effectief rekening houden met de Spaanse staatsstructuur. In Spanje zijn er in totaal zeventien afzonderlijke deelstaten. Deze deelstaten hebben verregaande fiscale bevoegdheden. Verschillende regionale overheden hebben gebruikgemaakt van deze bevoegdheid om individuele vrijstellingen en verminderingen toe te kennen in de schenk- en erfbelasting. In Valencia en Andalusië geldt zo een belastingvrijstelling van 99% op schenkingen en legaten tussen echtgenoten en aan kinderen en kleinkinderen.

Een internationale vermogensplanning vereist een hoge graad van expertise, alsook een zorgvuldige voorbereiding en timing

Elk land hanteert eigen fiscale regels. In sommige gevallen bieden bilaterale belastingverdragen een oplossing voor conflicterende wetgeving. In andere gevallen kan deze situatie leiden tot dubbele of zelfs drievoudige belasting zoals we gezien hebben.

Wanneer uw familiale situatie of vermogen internationale aspecten omvat of indien u bijvoorbeeld een emigratie overweegt, is een voorafgaande, goed doordachte planning noodzakelijk. Internationale samenwerking met buitenlandse experten, intens overleg en high level maatwerk zijn een vereiste om tot de meest optimale oplossing te komen, zowel op Belgisch als op buitenlands fiscaal vlak.

Daarom is het raadzaam om u in deze gevallen te laten begeleiden door een team van ervaren adviseurs die over de nodige praktische en technische expertise beschikken om rekening te houden met al deze internationale facetten en uw juridische situatie in een steeds wijzigende internationale omgeving blijvend op te volgen.

Cazimir