De Standaard, dinsdag 28 april 2020, p. 9.

Het coronavirus erkennen als een beroepsziekte zou de werkgever doen opdraaien voor de kosten in plaats van de sociale zekerheid, aldus het ABVV.

Ja?

Een virus is geen ziekte

Vooreerst is een beroepsziekte een ziekte. Een virus is dat niet. In de lijst van de beroepsziekten komt geen enkel virus voor, wel virusaandoeningen zoals, onder het “codenummer” 1.4040.02 virale hepatitis (voor sommige werknemers).

Een virus erkennen als een beroepsziekte is dus van dezelfde orde als HIV en niet aids als een ziekte kwalificeren.

Fedris, het Federaal agentschap voor beroepsrisico’s, schrijft op zijn website “Covid-19 is erkend als beroepsziekte“. Dat is dus alvast fout geformuleerd. Het is ook misleidend aangezien niemand Covid-19 of Corona zal terugvinden op de lijst van de beroepsziekten.  Wel komt ziekte veroorzaakt door het Covid-19 virus voor bepaalde werknemers in aanmerking als beroepsziekte onder het codenummer 1.404.03: “Andere infektieziekten [dan o.m. de al genoemde virale hepatitis] bij leden van het personeel dat werkzaam is op het gebied van de preventieve gezondheidszorg,geneeskundige verzorging, verpleging aan huis of laboratoriumwerk en andere professionele activiteiten in verzorgingsinstellingen waar een verhoogd infectierisico bestaat.”

In de Kamer werd een wetsvoorstel ingediend om mensen die niet in de zorg werken, maar ziek worden gemaakt door het coronavirus, te kunnen laten terugvallen op het lijstsysteem (Parl.St. Kamer, 2019-2020, DOC 55 1160/001).

Als een beroepsziekte op de lijst voorkomt, is er recht op schadeloosstelling in de beroepsziekteregeling (art. 30, eerste lid, Beroepsziektewet). Daarnaast geeft een ziekte die niet voorkomt op de lijst, recht op die schadeloosstelling als zij op een determinerende en rechtstreekse wijze het gevolg is van de beroepsuitoefening en er blootstelling aan het beroepsrisico van die ziekte is geweest tijdens een periode van tewerkstelling als werknemer (art. 30bis en 32, eerste lid, Beroepsziektewet).

Wie betaalt?

Zoals een “gemeenrechtelijke” ziekte, kan een beroepsziekte gezondheidskosten, kosten van prothesen en orthopedische apparaten, arbeidsongeschiktheid, zelfredzaamheidsverlies of overlijden veroorzaken. Het is in de kosten daarvan (evenals in die van sommige preventieve maatregelen) en in het inkomensverlies dat daardoor wordt veroorzaakt, dat de Beroepsziektewet tegemoetkomt (art. 31 Beroepsziektewet). De wet voorziet in “schadeloosstelling” voor die schadeposten, zo blijkt uit het opschrift van hoofdstuk II.

De werkgever betaalt al

Is het gevolg van een beroepsziekte, arbeidsongeschiktheid, dan heeft de werknemer recht op gewaarborgd loon gedurende de eerste periode daarvan (art. 54, 70 en 72 Arbeidsovereenkomstenwet). Dat valt ten laste van de werkgever.

Is de werknemer langer arbeidsongeschikt, dan kan hij aanspraak maken op een arbeidsongeschiktheidsuitkering ten laste van de beroepsziekteregeling. Die voorziet ook in een tegemoetkoming voor de andere hierboven vermelde schadeposten. Fedris betaalt die vergoedingen.

De werkgever betaalt voor de financiering daarvan een solidariteitsbijdrage, maar die is sinds 1 juli 2015 opgenomen in de basiswerkgeversbijdrage voor de sociale zekerheid (art. 57 Beroepsziektewet).

De “takken” van de sociale zekerheid

Er is een tijd geweest dat de beroepsziekte-, zoals de arbeidsongevallenregeling, werd geacht geen deel uit te maken van de “eigenlijke” sociale zekerheid. Maar die tijd is al lang voorbij. De Algemenebeginselenwet Sociale Zekerheid Werknemers vermeldt al decennialang “de uitkeringen uit hoofde van arbeidsongevallen en beroepsziekten” als een van de “takken” van de sociale zekerheid (art. 21, § 1, 4°).

De deelregeling van de sociale zekerheid die wij beroepsziekteregeling noemen, wordt voor werknemers van de private sector gefinancierd met de geglobaliseerde geldmiddelen van het globaal beheer van de sociale zekerheid voor werknemers (art. 56, 1°, Beroepsziektewet).

Weliswaar wordt de solidariteitsbijdrage op bepaalde plaatsen nog apart vermeld ten aanzien van de gewone socialezekerheidsbijdragen (art. 22, § 1, tweede lid, Algemene Beginselenwet Sociale Zekerheid). Maar de beroepsziekteregeling behoort tot het globaal beheer van de sociale zekerheid voor werknemers (art. 21, § 2, 5°, Algemenebeginselenwet Sociale Zekerheid Werknemers). En de geldmiddelen van het globaal beheer omvatten ook de niet-geglobaliseerde bijdragen (art. 22, § 2, b, vijfde gedachtestreepje, Algemenebeginselenwet Sociale Zekerheid Werknemers).

Conclusie

Pleiten voor een opname van coronavirusaandoeningen op de lijst van de beroepsziekten, zou dus wel degelijk “de sociale zekerheid” doen opdraaien voor de kosten van werknemers die als gevolg daarvan ziek worden.

Maar men moet al het historische pad van de financiering van de beroepsziekteregeling volgen om die financiering in de vorm van een verhoging van de werkgeversbijdragen, te beschouwen als niet ten laste van de sociale zekerheid, maar van de werkgevers. De werkgeversbijdragen zouden dan wel eens “viraal” kunnen gaan…

Willy van Eeckhoutte

Lees meer van deze auteur!