In een recent arrest van 17 januari 2023 heeft het Hof van Cassatie zijn vaste rechtspraak herhaald over de in acht te nemen strafprocedurele regels wanneer een lasthebber ad hoc is aangesteld (1). Dit arrest vormt de gelegenheid om enkele principes in herinnering te brengen die advocaten steeds in gedachten moeten houden wanneer zij een rechtspersoon vertegenwoordigen of tegen een rechtspersoon optreden.

Wanneer de rechtspersoon en de persoon bevoegd om hem te vertegenwoordigen gezamenlijk worden vervolgd voor dezelfde feiten, wijst het strafgerecht ten gronde, de onderzoeksrechter (2) of het onderzoeksgerecht (3) een lasthebber ad hoc aan om die rechtspersoon te vertegenwoordigen.

De gevolgen van een dergelijke aanwijzing voor de strafprocedure mogen niet worden onderschat.

Uit de rechtspraak van het Hof van Cassatie volgt dat wanneer een lasthebber ad hoc is aangesteld, alleen hij bevoegd is om namens de rechtspersoon een rechtsmiddel in te stellen (4). Zoals het Hof in zijn arrest van 17 januari 2023 in herinnering brengt, moet een cassatievoorziening in naam van deze lasthebber worden ingesteld (5).

Wanneer een lasthebber ad hoc wordt aangesteld, moet het cassatieberoep tegen hem worden gericht, en niet tegen de rechtspersoon die hij vertegenwoordigt (6).

Als deze formaliteiten niet in acht worden genomen, dan wordt het rechtsmiddel op onontvankelijke wijze ingesteld.

Beroepsaansprakelijkheid

Indien een advocaat niet op de hoogte is van de aanstelling van een lasthebber ad hoc, kan zijn beroepsaansprakelijkheid in het gedrang komen (als hij bijvoorbeeld een niet-ontvankelijk beroep instelt). Dit risico is des te groter wanneer de advocaat een andere advocaat opvolgt. Het is dus sterk aan te raden telkens na te gaan of een lasthebber ad hoc is aangesteld. De overvloedige rechtspraak op dit gebied illustreert de afwezigheid van een dergelijke reflex.

Er gaan stemmen op om de figuur van de lasthebber ad hoc af te schaffen. Intussen is voorzichtigheid geboden bij strafprocedures waarin rechtspersonen zijn betrokken en waarvoor een lasthebber ad hoc is aangesteld…

Raphaël Bonte (Waeterinckx Advocaten)

Referenties

(1) Cass. 17 januari 2023, AR P.22.1536.N
(2) Cass., 17 oktober 2017, AR P.16.0854.N.
(3) A fortiori.
(4) Cass., 7 januari 2003, AR P.02.0271.N.
(5) Zie ook : Cass. 26 september 2006, AR P.05.1663.N ; Cass., 6 september 2016, AR P.16.0052.N.
(6) Zie bijvoorbeeld: Cass., 13 februari 2018, AR P.17.1023.N.