Eind 2023 bereikte de federale regering een akkoord omtrent de hervorming van de investeringsaftrek. De hervorming werd opgenomen in het wetsontwerp houdende diverse fiscale bepalingen dat werd voorgelegd aan het parlement op 29 februari 2024. De wetgever vervangt het huidige kluwen aan maatregelen door een systeem dat gestoeld is op drie ‘sporen’ met vaste percentages. Gelet op de snel ontwikkelende technologie, voorziet de nieuwe wetgeving ook in een periodieke evaluatie van investeringen die in aanmerking komen.

Wat is de investeringsaftrek?

De investeringsaftrek biedt een fiscaal voordeel aan ondernemingen die investeren in nieuwe materiële en immateriële vaste activa voor hun bedrijfsactiviteiten in België. De aanschaffings- of beleggingswaarde van de in aanmerking komende activa kunnen voor een bepaald percentage in aftrek worden genomen van de belastbare winst van de onderneming.

Op vandaag bestaat er enerzijds een gewone investeringsaftrek van 8%. Deze investeringsaftrek is enkel van toepassing op investeringen door eenmanszaken, vrije beroepers en kleine vennootschappen. Anderzijds zijn er verhoogde percentages van toepassing voor o.a. investeringen in digitale vaste activa, investeringen in beveiliging, energiebesparende investeringen, milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling, … Het toepassingsgebied en de percentages van deze verhoogde investeringsaftrekken verschillen per categorie.

De hervorming van de investeringsaftrek voorziet in drie sporen. Het gaat om een algemeen spoor betreffende de basisaftrek, een gericht spoor dat betrekking heeft op bepaalde thematische aftrekken en tot slot een specifiek spoor houdende de technologie-aftrek.

Basisaftrek onder het algemeen spoor

Onder het algemeen spoor blijft de gewone éénmalige aftrek voor investeringen door eenmanszaken, vrije beroepen en kleine ondernemingen behouden. Het percentage van 8% wordt wel opgetrokken tot 10%.

Investeringen met een negatieve klimaat- en milieu-impact waarvoor beschikbare alternatieven op de markt zijn, worden uitgesloten van de basisaftrek. De ministerraad zal periodiek een lijst opstellen met uitgesloten investeringen.

Naast de gewone aftrek van 10% wordt ook de verhoogde investeringsaftrek van 20% voor digitale vaste activa ondergebracht onder het algemeen spoor. Ook voor deze maatregel komen investeringen door grote ondernemingen niet in aanmerking.

Er is geen voorafgaandelijke aanvraag van een attest vereist voor de toepassing van de investeringsaftrek onder het algemeen spoor.

Gericht spoor met thematische aftrekken

Naast het algemeen spoor wordt er een gericht spoor samengesteld houdende vier thematische aftrekken. Het gaat om de investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie, koolstofemissievrij vervoer, milieuvriendelijke investeringen en ondersteunende digitale investeringen verwant aan de drie voorgaande categorieën.

Het percentage van de verhoogde thematische aftrek zal 40% bedragen voor natuurlijke personen en kleine vennootschappen en 30% voor grote vennootschappen.

Voor elke thematische aftrek zal de ministerraad driejaarlijks een lijst opstellen met de investeringen die in aanmerking komen. De actualisatie van deze lijsten zal gebeuren op voorstel van experten van de bevoegde administraties en in samenspraak met de gewesten.

Ondernemingen die één van de thematische aftrekken wensen toe te passen, zullen een attest moeten aanvragen waaruit blijkt dat de investering kwalificeert als een in aanmerking komende investering zoals opgenomen in de desbetreffende lijst.

Specifiek spoor: de technologie-aftrek

Tot slot heeft de wetgever de huidige investeringsaftrek voor milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling ondergebracht onder de technologie-aftrek.

Bij de éénmalige toepassing van de technologie-aftrek op het volledige investeringsbedrag zal deze aftrek 13,5% bedragen. Indien de aftrek gespreid wordt toegepast op basis van de afschrijvingen van de investeringen bedraagt de aftrek 20,5%. Deze percentages zijn eveneens van toepassing op de toekenning van dit fiscaal voordeel via het belastingkrediet voor milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling.

Net als bij de thematische aftrekken vereist de toepassing van de technologie-aftrek de aanvraag van een attest bij de bevoegde gewestelijke administratie.

Beperking vrijstelling doorstorting bedrijfsvoorheffing

Op vandaag bestaat er een beperking op de toepassing van het belastingkrediet voor milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling en octrooien enerzijds en de gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing voor onderzoekers anderzijds. Deze beperking houdt in dat de berekeningsbasis van het belastingkrediet gecorrigeerd wordt ten belope van de niet-doorgestorte bedrijfsvoorheffing.

Deze beperking zou worden uitgebreid naar de toepassing van de investeringsaftrek. Het bedrag van de niet-doorgestorte bedrijfsvoorheffing kan dan niet langer deel uitmaken van de aanschaffingswaarde van de investering die in aanmerking wordt genomen voor de toepassing van de investeringsaftrek.

Overdraagbaarheid

De regels inzake de overdraagbaarheid van de investeringsaftrek blijven behouden. Dit betekent dat de basisaftrek slechts één jaar overdraagbaar zal zijn in de vennootschapsbelasting. De thematische aftrekken zijn daarentegen onbeperkt overdraagbaar.

Inwerkingtreding

De hervorming van de investeringsaftrek zou van toepassing zijn op activa die vanaf 1 januari 2025 verkregen of tot stand gebracht zijn.

De beperking inzake de toepassing van de investeringsaftrek en de vrijstelling van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing zou reeds van toepassing zijn op investeringen verkregen of tot stand gebracht vanaf 1 januari 2024.

Op vandaag moet het parlement het wetsontwerp nog goedkeuren en is deze regeling nog niet definitief.

Siel Demeyer – Advisor Tax en Els Van Eenhooge -Senior Manager Tax, Vandelanotte