Wanneer iemand moeilijkheden ondervindt om zelfstandig beslissingen te nemen, zijn er verschillende manieren om deze persoon te ondersteunen, waaronder het bewind. Het gaat om een rechterlijke beschermingsmaatregel en is daarmee de meest verregaande vorm van bescherming. We zetten alles op een rijtje over wat je moet weten over het bewind als beschermingsmaatregel.

Het bewind

In tegenstelling tot de zorgvolmacht, is het bewind een rechterlijke beschermingsmaatregel. Dit betekent dat de tussenkomst van een vrederechter nodig is. De vrederechter bepaalt wat de beschermde persoon wel of niet zelf mag doen. Dit kan zowel gaan over maatregelen die zijn goederen beschermen, als maatregelen die hemzelf als persoon beschermen.  De vrederechter moet beoordelen hoe ver de bescherming moet reiken en past dit aan de beschermde persoon aan.

De bijstand en de vertegenwoordiging

Naast de beslissing over hoe ver de bescherming van het bewind moet reiken, zal de vrederechter ook bepalen of er bijstand of vertegenwoordiging nodig is voor de beschermde persoon.

• Bijstand: de beschermde persoon kan wel nog zelf, maar niet zelfstandig handelen. Dit betekent dat de bewindvoerder vooraf moet instemmen met de handeling(en) van de beschermde persoon.
• Vertegenwoordiging: de bewindvoerder zal in dit geval in de plaats treden van de beschermde persoon.

Aanduiden van een vertrouwenspersoon

De vrederechter kan niet alleen een bewindvoerder aanstellen, maar ook een vertrouwenspersoon aanduiden. Deze vertrouwenspersoon helpt de beschermde persoon en vormt een schakel tussen hem en de bewindvoerder. Als de bewindvoerder zijn taken niet goed uitvoert, kan de vertrouwenspersoon de vrederechter hiervan op de hoogte brengen.

De verklaring van voorkeur

Als bekwame meerderjarige kan je voor de notaris of de vrederechter van jouw verblijfplaats of woonplaats een verklaring afleggen waarin je jouw voorkeur aangeeft over de aan te wijzen bewindvoerder. Op deze manier anticipeer je op het moment waarop je eventueel onder bewind zou worden geplaatst. Van deze verklaring wordt een authentieke akte opgesteld en de verklaring wordt geregistreerd in het centraal register van verklaringen.

Nieuwe regels rond bewind

In 2023 werd een wetsontwerp goedgekeurd dat het statuut van de bewindvoerder ingrijpend wijzigt. De focus van deze nieuwe regels ligt voornamelijk op het onderscheid tussen familiale bewindvoerders en professionele bewindvoerders en op de vergoeding van de bewindvoerder. De wet benadrukt niet alleen het verschil tussen familiale en professionele bewindvoerders, maar geeft ook aan dat er eerst gekeken wordt naar de mogelijkheid om een familielid als bewindvoerder aan te wijzen.

De professionele bewindvoerders moeten aan een aantal voorwaarden voldoen om opgenomen te worden in het nationaal register van professionele bewindvoerders. Enkel wie in dit register staat, mag zich professioneel bewindvoerder noemen en opdrachten aanvaarden. De voorwaarden waaraan een professionele bewindvoerder moet voldoen bestaan onder meer uit:

• een erkende theoretische en praktische vorming gevolgd hebben
• de deontologische code voor professionele bewindvoerders naleven
• garanties van bekwaamheid, onafhankelijkheid en onpartijdigheid kunnen voorleggen
• …

Met vragen over de mogelijke beschermingsmaatregelen voor meerderjarigen en het bewind kan je steeds terecht bij een notaris. Voor meer informatie kan je ook een kijkje nemen bij ‘De gerechtelijke bescherming’ op Notaris.be

Bron: Fednot – Notaris.be