Vanaf 1 januari 2022 werd een nieuw fiscaal gunstregime voor expats in het leven geroepen, nl. het “Bijzonder Belastingstelstel voor Ingekomen Belastingplichtigen en Ingekomen Onderzoekers” (BBIB/BBIO). Op hetzelfde moment werd haar voorhanger, het welgekende “bijzonder aanslagstelsel voor sommige buitenlandse kaderleden” (Circulaire nr. Ci.RH.624/325.294 van 8 augustus 1983), opgeheven.

Voor buitenlandse kaderleden die niet in aanmerking kwamen voor een omschakeling naar het nieuwe stelsel, kan nog tot en met 31 december 2023 het oude stelsel toegepast worden. Deze overgangsregeling loopt echter heel binnenkort ten einde (met ingang vanaf 1 januari 2024) en eerdergenoemde kaderleden zullen vanaf dat moment geen aanspraak meer kunnen maken op de fiscale voordelen van het oude belastingstelsel. Dit zal voor veel expats voelbaar zijn in hun portemonnee, maar ook voor de werkgevers op vlak van werkgeverskost.

Oude stelsel

Wat waren nu ook weer de grote voordelen van het oude stelsel? We sommen ze hieronder even kort op:

• Kaderleden werden fiscaal beschouwd als niet-inwoners en waren uitsluitend belastbaar op hun inkomsten van Belgische oorsprong (en niet op buitenlandse onroerende en roerende goederen bijvoorbeeld).
• In het buitenland gepresteerde werkdagen met beroepskarakter werden vrijgesteld van belasting in België (‘Foreign Travel Exclusion’).
• Het gedeelte van de brutobezoldiging dat bestemd is om de weerkerende meeruitgaven (o.a. verschil in levensduurte i.v.m. het thuisland) te dekken die voortvloeien uit de tewerkstelling in België, vertegenwoordigen ten name van de kaderleden geen bezoldiging en zijn dus vrijgesteld van belasting in België (‘belastingvrije vergoedingen’). Het ging jaarlijks om een bedrag van maximaal 11.250 euro en in sommige gevallen 29.750 euro.

Financieel nadeel werkgever en werknemer

Door het wegvallen van het oud belastingstelsel en haar eerder opgesomde fiscale voordelen zullen expats vanaf inkomstenjaar 2024 geconfronteerd worden met een hogere belastingdruk op hun beroepsinkomsten en, zoals het onderstaande voorbeeld verduidelijkt, een verlies in netto-inkomen.

Anderzijds zal een expat, die met zijn gezin in België woont, het fiscaal statuut van Belgisch rijksinwoner krijgen en in België belast worden op het wereldwijd inkomen (o.a. buitenlandse dividenden/interesten). Belgisch rijksinwonerschap brengt verder ook enkele bijkomende administratieve verplichtingen met zich mee zoals de verplichte aangifte van onroerende goederen in het buitenland, aanmelding bij het centraal aanspreekpunt van Nationale Bank van België van buitenlandse rekeningen, aangifte en betaling ‘Taks op de beursverrichtingen (TOB)’, …

Verder moeten de werkgevers van de expats, die onderworpen zijn aan het Belgisch sociale zekerheidsstelsel, rekening houden met een verhoogde werkgeversbijdrage sociale zekerheid. Onder toepassing van het oud belastingstelsel zijn deze bijdragen namelijk uitsluitend verschuldigd op het gedeelte van de bruto bezoldiging dat de beroepswerkzaamheid vergoedt en dus na aftrek van de belastingvrije vergoedingen.

Voorbeeld

Kaderlid X (alleenstaande en geen kinderen ten laste) geniet een bruto jaarloon van 69.600,00 euro (betaald in 13,92 betalingen) en is onderworpen aan de Belgische sociale zekerheid. In zijn huidige functie werkt hij ongeveer 5% van zijn tijd in het buitenland voor het bijwonen van meetings. Het jaarlijkse bedrag aan belastingvrije vergoedingen waarop het kaderlid, conform de forfaitaire berekeningswijze van de overheid, recht heeft, bedraagt 11.250,00 euro.

Onder toepassing van het oud belastingstelsel genoot kaderlid X een jaarlijks netto-inkomen van 47.530,43 euro. Vanaf inkomstenjaar 2024 zal dit netto-inkomen, naar aanleiding van het wegvallen van de fiscale voordelen, dalen tot 39.525,48 euro. Dit is dus een nettoverlies op jaarbasis van 8.004,94 euro. Verder moet de werkgever rekening houden met een stijging van de werkgeversbijdragen sociale zekerheid van 2.812,50 euro op jaarbasis.

(*) Berekend conform de geldende bedragen voor aanslagjaar 2024.

Aandachtspunten voor werkgevers

• (Her)Informeer je expats over de fundamentele wijzigingen op het vlak van rijksinwonerschap en van de andere gevolgen voor hun beroeps- en andere inkomsten.
• Bereken de impact van het einde van het oude stelsel op het nettoloon en de werkgeverskosten. Op welke manier blijf je alsnog een aantrekkelijke en competitieve werkgever? Bestaan er oplossingen om de negatieve impact te verminderen (door middel van alternatieve verloningstechnieken)?
• De mogelijkheid bestaat dat de arbeidsovereenkomsten (en eventuele bijlagen) moeten aangepast worden.

Eline Demeyere (Manager International) en Shauni Taildeman (Senior Advisor International) Vandelanotte