Het Hof van Cassatie, de hoogste rechterlijke instantie in ons land, speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van ons rechtssysteem. De arresten die het Hof wijst, vormen vaak richtsnoeren voor de lagere rechtscolleges en hebben een aanzienlijke impact op de rechtspraktijk. Het is dan ook van groot belang dat deze arresten op een toegankelijke en efficiënte manier worden gecommuniceerd naar alle betrokken partijen.

Het meest opvallende probleem is ongetwijfeld het ontbreken van duidelijke kopjes of samenvattingen bij recente arresten.

Het probleem: gebrek aan duidelijkheid en tijdigheid

Hoewel het Hof van Cassatie over een eigen website en een LinkedIn-profiel beschikt, af en toe belangwekkende arresten publiceert met een korte samenvatting en een groot deel van zijn rechtspraak publiceert op Juportal, blijven er toch aanzienlijke tekortkomingen.

“Het meest opvallende probleem is ongetwijfeld het ontbreken van duidelijke kopjes of samenvattingen bij recente arresten.”

Dit betekent dat juristen (magistraten, advocaten, notarissen, gerechtsdeurwaarders, juristen maar ook de burger) verplicht zijn om elk arrest volledig door te nemen om de inhoud ervan te begrijpen. Dit is niet alleen tijdrovend, maar ook inefficiënt.

Inspiratie van Franse Hof van Cassatie en Nederlandse Hoge Raad

In Frankrijk heeft het Hof van Cassatie een heel andere aanpak. Door het publiceren van persberichten en het voorzien van samenvattingen bij recente arresten, zorgt het Hof ervoor dat de rechtspraak op een veel toegankelijkere manier wordt gecommuniceerd. Dit stelt juristen in staat om snel en efficiënt te vernemen waarover een arrest gaat en of het relevant is voor hun praktijk.

Ook de Hoge Raad in Nederland publiceert haar uitspraken veel duidelijker en voorziet zelfs een nieuwsbrief.

De gevolgen van de huidige situatie

Het ontbreken van duidelijke kopjes en samenvattingen heeft verschillende negatieve gevolgen:

• Tijdsverlies: juristen verliezen kostbare tijd aan het doornemen van arresten die mogelijk niet relevant zijn voor hun werkzaamheden.
• Onvolledig overzicht: het is moeilijk om een volledig overzicht te krijgen van de recente rechtspraak, waardoor het risico bestaat dat belangrijke arresten over het hoofd worden gezien. Niet alle arresten worden immers gepubliceerd in Juportal.
• Verhoogde kosten: het gebrek aan duidelijkheid leidt tot hogere kosten voor rechtzoekenden, omdat advocaten meer tijd moeten investeren in het bestuderen van de relevante rechtspraak.
• Beperkte toegankelijkheid: het recht wordt minder toegankelijk voor niet-juristen, omdat het moeilijk is om de complexe juridische materie te begrijpen zonder de nodige expertise.

Het is hoog tijd dat het Hof van Cassatie zijn communicatiebeleid herziet en een voorbeeld neemt aan de goede praktijken die in andere landen, zoals Nederland en Frankrijk

Oplossingen

Om de communicatie rond de arresten van het Hof van Cassatie te verbeteren, kunnen de volgende maatregelen worden overwogen:

• Systematische publicatie van samenvattingen: het Hof van Cassatie zou ertoe moeten komen om bij elk recent arrest een duidelijke en beknopte samenvatting te publiceren.
• Tijdige publicatie: de samenvattingen zouden zo snel mogelijk na de uitspraak van het arrest beschikbaar moeten zijn en niet na maanden, zoals thans meestal het geval is.
• Uitgebreider gebruik van digitale tools: het Hof kan gebruik maken van digitale tools om de zoekbaarheid van zijn rechtspraak te verbeteren en om gebruikers in staat te stellen om specifieke arresten op basis van bepaalde criteria te vinden.
• Transparantie over de criteria voor publicatie: het Hof zou duidelijker moeten communiceren over de criteria die worden gehanteerd bij de selectie van arresten die worden gepubliceerd.

Conclusie: het Hof van Cassatie moet communicatie aanpakken

Het is hoog tijd dat het Hof van Cassatie zijn communicatiebeleid herziet en een voorbeeld neemt aan de goede praktijken die in andere landen, zoals Nederland en Frankrijk, worden gehanteerd.

Door het systematisch publiceren van duidelijke samenvattingen en het gebruik van moderne digitale tools, kan het Hof ervoor zorgen dat zijn rechtspraak op een veel toegankelijkere en efficiëntere manier wordt gecommuniceerd.

Dit komt niet alleen ten goede aan de juristen, maar ook aan de rechtzoekenden en aan de maatschappij als geheel.

Eric Beaucourt

Lees ook andere opiniestukken van Eric Beaucourt

• Een versplinterde justitie: tijd voor gecoördineerde innovatie
• Nultolerantie voor alcohol achter het stuur en strenge handhaving: de enige weg vooruit!
• Te veel aanhoudingsbevelen: onderzoeksrechters medeverantwoordelijk voor overbevolking gevangenissen?
• Wast de magistratuur haar handen in onschuld i.v.m. de overbevolking van de gevangenissen?
• Hoe bepaalt een strafrechter een straf en kan je straffen met elkaar vergelijken?