We leven in moeilijke tijden. De laatste jaren lijkt de ene crisis de andere razendsnel op te volgen: corona, de oorlog in Oekraïne, de energieprijzen die de hoogte in schoten. Al deze crises hebben een impact op het bedrijfsleven. Bedrijven rekenen meer dan ooit op het juiste juridisch advies om aan al deze uitdagingen het hoofd te bieden. Hoe overleef je als bedrijfsjurist zo’n moeilijke periode? Of beter: hoe grijp je een crisis aan om te excelleren?

Verbreed en verdiep je juridische kennis

Deze tip gaat terug op het darwiniaans principe van the survival of the fittest. Wil je overleven in veranderende tijden, moet je in staat zijn om je aan de gewijzigde omstandigheden aan te passen. Het is één van de belangrijkste skills van iedere jurist om steeds weer opnieuw bij te leren en nieuwe kennis op te doen. Dat doe je op twee manieren (i) Verdiep je kennis in de materies waarin je al expert bent, (ii) Verbreed je kennis naar nieuwe domeinen. Lees juridische vakliteratuur, leer bij over de sector waarin je werkt, volg seminars, spreek met vakgenoten, … Zorg met andere woorden dat je over alle (juridische) aspecten van de onderneming mee kunt praten. Het ganse legal department en bij uitbreiding het hele bedrijf zal er wel bij varen, wanneer je multi-inzetbaar bent.

Zet meer dan ooit in op niet-juridische vaardigheden

We stonden al eerder stil bij de essentiële niet-juridische vaardigheden van een bedrijfsjurist. In moeilijke tijden is het eens zo belangrijk om deze vaardigheden aan te scherpen. Open communicatie, analytisch en probleemoplossend denken en beslissingsvaardigheid zijn cruciaal wanneer je geconfronteerd bent met een crisis.

Probleemoplossend denken betekent ook praktisch en resultaatsgericht advies geven. Geef advies dat onmiddellijk kan omgezet worden in reële taken en doelen. Hou daarbij rekening met de bedrijfsrealiteit, en met strategie en waarden van de onderneming. Het is sowieso al niet aangewezen om je als bedrijfsjurist te verliezen in een scala van hypothetische oplossingen, maar tijden van crisis vragen nog meer de vaardigheid om kort op de bal te spelen.

Probleemoplossend denken betekent ook praktisch en resultaatsgericht advies geven. Geef advies dat onmiddellijk kan omgezet worden in reële taken en doelen.

Doe eens iets anders dan anders

Juristen durven al eens weigerachtig te staan tegenover verandering. En natuurlijk moet je bestaande processen en procedures niet veranderen om te veranderen. Goedwerkende, vaststaande procedures maken je efficiënt en productief. Maar als de wereld verandert, vasthouden aan iets wat “altijd gewerkt heeft”, kan net contraproductief zijn. En als de wereld snel verandert, dan is snel aanpassen onontbeerlijk. Alleen zo kan je als bedrijfsjurist of als juridische afdeling met de onderneming meegroeien. Verzet je er niet tegen. Integendeel, zorg dat je mee voorop loopt om zo nieuwe businesskansen te creëren.

Omring je met de juiste mensen

Deze spreekt eigenlijk voor zich. Mensen zijn sociale wezens. Wanneer we oog in oog staan met een crisis, doen we dat dus best niet alleen. Ook hier staat goede communicatie centraal. Overleg met je teamleden, en met andere afdelingen. Deel je successen. Doe beroep op de expertise van anderen wanneer nodig, en deel jouw expertisen met anderen wanneer zei dat vragen. En dit intern en extern, met het legal department, finance en HR, maar evengoed met externe juridische adviseurs.

Doe beroep op de expertise van anderen wanneer nodig, en deel jouw expertisen met anderen wanneer zei dat vragen.

Stel Prioriteiten

In tijden van crisis, groeit de kans dat u meer moet doen. Meer uitdagingen, meer vragen, met minder mensen en middelen. Dat kan enkel succesvol als je eerst een concreet stappenplan maakt met welke vragen als eerste moeten worden aangepakt. Wanneer je niet alles kan doen, begin je bij de zaken met de hoogste urgentie.

Er bestaan verschillende methodes die je kunnen helpen bij het toekennen van prioriteiten. Eén van de meeste bekende is de Eisenhower-matrix:

• Taken die dringend én belangrijk zijn: hoogste prioriteit, doe je onmiddellijk.
• Taken die niet dringend maar wel belangrijk zijn: doe je later, wanneer je meer tijd hebt.
• Taken die dringend zijn, maar minder belangrijk: probeer deze te delegeren naar een teamlid.
• Taken die niet dringend en niet belangrijk zijn: kan je normaal gezien schrappen.

Het gaat er dus over je tijd zo goed mogelijk te benutten. Drie praktische tips: (i) durf “neen” zeggen te overbodige meetings, (ii) durf delegeren, (iii) durf perfectie los te laten (beter een imperfecte oplossing dan geen oplossing).

Wees realistisch, maar blijf positief

De wereld is altijd in verandering, dat betekent dan ook dat er altijd economisch betere en slechtere tijden zijn. Iedereen komt tijdens zijn professionele loopbaan vroeg of laat voor uitdagingen te staan. Soms zien we die problemen (van ver) aankomen en kunnen we ons er (min of meer) op voorbereiden. Andere vallen als het ware uit de lucht. Dan is het kwestie van de koe bij de hoorns te vatten. Maar zelfs op die onverwachte crises kan je je deels voorbereiden, door jezelf en je team een attitude eigen te maken. Een attitude die maakt dat je snel, flexibel en accuraat kan reageren of voorziene en onvoorziene omstandigheden. Niet handelen is immers nog altijd erger. Uitzonderlijke tijden, vragen immers uitzonderlijke ideeën, maar kunnen ook uitzonderlijke opportuniteiten bieden.

Wees dus voorbereid op het ergste, maar blijf ook lachen. Laat de lastige juridische vragen, de moeilijke beslissingen je gemoed niet helemaal overheersen. Een beetje lichtheid en humor maken zware tijden van crisis immers draaglijk.

Besluit: overleef een crisis met je kwaliteiten

De manier om crisistijd te overleven is je kwaliteiten ten volle te benutten.

Wim Putzeys, hoofdredacteur Jubel