De Jura Falconis Studiedag op 28 april 2017 in Leuven zoekt naar de zin en onzin van inzichten uit andere wetenschappen in ons privaatrecht. De law and-bewegingen, waarin het recht vanuit andere wetenschappelijke disciplines bekeken wordt, zijn meer dan ooit actueel en dat vindt zijn weerslag in onze wetgeving en rechtspraak. Welke disciplines dat zijn en hoe dat concreet in zijn werk gaat, leert u tijdens de studienamiddag van Jura Falconis en in avant-première in deze bijdrage.

In de Angelsaksische rechtscultuur bloeien al sinds vele decennia de law and-bewegingen. Dit zijn tendensen in de rechtswetenschap waarbij het recht in wisselwerking met een andere wetenschappelijke discipline bestudeerd wordt. Tegenwoordig bestrijkt de law and-hype zowat alle domeinen van de wetenschap, tot law and neuroscience en law and psychiatry toe. De interdisciplinaire studie van het recht is ook doorgedrongen tot de Europese rechtswetenschap. Inzichten uit de economie, sociologie, geschiedenis of nog de literatuurwetenschap zorgen ervoor dat juristen beter inspelen op de law in action, het recht zoals het in de werkelijkheid functioneert. Met name in ons land verrijken de law and-bewegingen steeds vaker de traditioneel meer dogmatische studie van het recht.

De vijf sprekers op de Jura Falconis Studiedag zullen de concrete invloed van elk een wetenschappelijke discipline op de rechtsonwikkeling toelichten en illustreren met voorbeelden: law and economics, recht en empirie, law and literature, law and history en law and anthropology.

Law and economics

De economische analyse van het recht is wellicht de bekendste en meest invloedrijke law and-beweging. Door rechtsregels aan de hand van economische principes te analyseren, kunnen we voorspellen hoe individuen hun gedrag aan een regel zullen aanpassen, welke impact regels hebben op de welvaart of hoe een regel er moet uitzien om een maximale welvaart te bereiken. Het is echter niet evident in te zien welke invloed de economische analyse van het recht op ons privaatrecht heeft. Prof. Joeri Vananroye zal dat inzicht verlenen.

Recht en empirie

Het spreekt voor zich dat de werking van privaatrechtelijke regels in de ‘echte’ wereld relevant is voor wie rechtsregels maakt, toepast of interpreteert. Hoe op een wetenschappelijk verantwoorde wijze de impact van rechtsregels gemeten kan worden, en hoe je die data nuttig kan aanwenden, is een ander paar mouwen. Een toelichting met voorbeelden in de praktijk van het privaatrecht zal geleverd worden door prof. Willem van Boom.

Law and literature

Recht en literatuur lijkt een verrassende combinatie, en toch biedt law and literature een erg reële kijk op de totstandkoming en de perceptie van het recht. Enerzijds leert de behandeling van juridische aangelegenheden in literatuur ons veel over de manier waarop het recht de menselijke natuur beïnvloedt. Anderzijds kunnen juridische teksten, zoals vonnissen, ontleed worden met de instrumenten van de literatuuranalyse. Wat dat betekent voor de ontwikkeling van het privaatrecht, leert ons prof. Koen Lemmens.

Law and history

In de bestrijding van de Europese schuldencrisis werd een spanning duidelijk tussen economen en juristen. Historisch inzicht in de moraaltheologische oorsprong van ons verbintenissenrecht en in de wortels van de Europese economisch-monetaire grondwet in de scholastiek en het ordoliberalisme leidt tot een beter begrip van het monetair crisisbeleid dat de Europese economie al een decennium in zijn greep houdt. Prof. Wim Decock zal met dit voorbeeld illustreren hoe rechtsgeschiedenis ons het recht van vandaag doet begrijpen, om de toekomst voor te bereiden.

Law and anthropology

Een aantal recente arresten, denk bijvoorbeeld aan het oordeel van het Hof van Justitie over een hoofddoekenverbod op het werk, heeft het rechtspluralisme opnieuw in de aandacht gesteld. De individuele autonomie die ons privaatrecht zo heeft veranderd, lijkt te botsen met het pluralisme dat de globalisering brengt. Hoe kan men in ons privaatrecht omgaan met verschillende rechtsculturen, met verschillende patronen van waarden en normen waardoor mensen hun gedrag laten leiden? Prof. Marie-Claire Foblets zal met inzichten uit de antropologie klaarheid scheppen in de verhouding tussen recht, cultuur en individuele zelfbeschikking.

Studiedag

Hoe beïnvloeden externe wetenschappen ons privaatrecht? Is het voor een jurist nuttig om kennis te vergaren in andere disciplines dan het recht? Waar speelt de invloed van andere wetenschappen concreet in onze rechtspraak en wetgeving? Die vragen trachten de sprekers op de studienamiddag van Jura Falconis op 28 april aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de KU Leuven te beantwoorden. De studiedag wordt ingeleid en voorgezeten door prof. Eric Dirix, en later dit jaar bekroond met een verslagboek, uitgegeven bij Intersentia.

Alle informatie over het programma, inschrijving, OVB- en IGO-erkenning vindt u ook op www.jurafalconis.be en op de facebookpagina van Jura Falconis.

Inschrijven kan ook meteen hier.