Stress heeft diverse oorzaken en talrijke niet-interessante gevolgen. Sommige oorzaken van stress en stress zelf slaan een gat in je energievoorraad. Daarom worden veelvuldige en chronische stress aanzien als belangrijke oorzaken van oververmoeidheid, burn-out, depressie en tal van lichamelijke klachten.

Inzicht in de oorzaken van stress is erg behulpzaam om stress te verminderen of te vermijden. Een groot deel van de oorzaken heb je zelf in de hand. Stress komt in grote mate voort uit handelingen en gedachten die je zelf controleert of kan controleren.

In situaties die stress veroorzaken ontstaat in het lichaam een automatische reflex: het lichaam maakt zich klaar om te vechten, te vluchten of te bevriezen. Om in ideale omstandigheden en met volle kracht en energie uit een alarmsituatie te kunnen geraken vinden in ons lichaam vier zaken plaats die toelaten beter te vechten, te vluchten of te bevriezen:

1. Het spijsverteringsstelsel wordt stilgelegd
2. Het slaapcentrum wordt verstoord
3. Het immuniteitssysteem wordt verminderd
4. Er gaat extra energie naar de arm- en beenspieren

Stress treedt in normale omstandigheden eerder sporadisch op. Dan veroorzaken deze ‘overlevingsreflexen’ geen kwalijke gevolgen. Integendeel, in sommige gevallen zijn ze levensnoodzakelijk.

Wanneer iemand evenwel regelmatig last heeft van stress (omdat de stressrespons te vaak opslaat) of erger, wanneer iemand last heeft van chronische stress (wanneer om een of andere reden de stressrespons niet afslaat) doen zich wel ernstige gevolgen voor, zoals onder meer:

1. Problemen met maag en darmen
2. Verstoorde nachtrust met bijhorende vermoeidheid
3. Extra gevoeligheid voor virussen en bacteriën (vlug verkouden, migraine, …)
4. Stramme arm- en beenspieren

Het is evident dat dit het energieniveau geen goed doet. Aangezien stress ook op de achtergrond kan spelen, kan men last hebben van deze symptomen terwijl men zich wel rustig voelt.

Velen proberen een aantal gevolgen van stress te bestrijden met geneesmiddelen. Ze nemen liever pillen om van een symptoom verlost te worden, maar vaak werkt dat niet of onvoldoende. Het opruimen van de oorzaken van stress valt te verkiezen boven loutere symptoombestrijding. Je bent ook niet per se ‘ziek’ omdat zich een gevolg van stress voordoet.

Ook al heb je maar weinig last van stress, je hebt er wel alle belang bij om de oorzaken van stress (en meteen de gevolgen ervan) te vermijden. De oorzaken van stress zijn immers vaak ook onaangenaam (hierover meer in onderstaande tekst).

Een van de oorzaken van stress en bijhorend energieverlies ligt in de discrepantie tussen het bewuste brein en het onbewuste brein. Freud ontdekte dat 5% van ons brein bewust en 95% onbewust functioneert. Intussen wordt algemeen aanvaard dat ongeveer 95% van wat we doen en voelen automatisch gebeurt en dus onbewust. Als die 95% niet gesmeerd loopt, dan krijgt je 5% bewuste brein de zaak niet op het juiste spoor. De tegenwerking van je onbewuste brein, is niet gemakkelijk te corrigeren door louter anders te ‘willen’ met het bewuste brein.

Herinner je bijvoorbeeld hoe je je nu en dan zorgen maakt (of erger: piekert). Je bewuste brein weet maar al te goed dat die zorgen zinloos zijn, dat waar je mee in zit zich 9 keer op de 10 (bij sommigen 99 op 100) toch niet voordoet en dat je dus beter je tijd anders zou besteden… en toch lukt het niet je gedachten de baas te zijn.

Je hebt al meegemaakt dat een eenvoudige blik op de dag- of weekagenda duidelijk maakt dat alles tijdig zal lukken. Je bewuste brein weet dan dat je alles op tijd klaar krijgt… en toch draait het in je buik en voel je je niet ‘rustig’.

Ook als je te veel denkt en te weinig voelt, of omgekeerd, ontstaat er incongruentie tussen beide delen van je brein.

Hoe geweldig zou het zijn als je ervoor kon zorgen dat je onbewuste brein naast je bewuste brein komt te staan, en je niet met 5% maar met de volle 100% weet én voelt dat ‘alles in orde is’, dat je je geen zorgen hoeft te maken en dat je ‘tijd genoeg hebt’?

Met de juiste technieken kan jij zelf stress en andere verschijnselen die voortkomen uit de incongruentie tussen het bewuste en het onbewuste brein sterk verminderen en in vele gevallen zelfs voorkomen. Zo kan je de stressrespons stoppen. Deze technieken aanleren lijkt op leren zwemmen, fietsen of autorijden. Daarna beslis je natuurlijk zelf (met je bewuste brein) hoe en wanneer je de nieuwe vaardigheid inzet.

Meer informatie kan u terugvinden in deze tekst.