Digitalisering en de arbeidsmarkt. Het lijkt nu al uit te groeien tot hét actuele gespreksonderwerp van 2019. De smakelijk gevulde nieuwjaarskalkoen was bij velen nog maar net verteerd of de Belgische telecomoperator ‘Proximus’ kondigde reeds een verregaande herstructurering aan. Daarbij zouden 1.900 jobs verdwijnen en ook naakte ontslagen werden niet uitgesloten. In de politiek en bij de werknemersorganisaties kon deze zet dan ook op weinig begrip rekenen. CEO Dominique Leroy daarentegen, verdedigde vurig haar besluit en argumenteerde dat “het tempo van de digitalisering en de disruptieve marktomstandigheden ons geen andere keuze laten”. (De Standaard, 10/01/2019, artikel hieronder te bekijken).

Technologiespook

De bezorgdheid, en ja, zelfs de angst voor de komst van nieuwe technologieën en automatisering zit er bij Proximus goed in. Werknemers vrezen voor hun job en voelen zich steeds meer bedreigd door artificiële intelligentie, robots en andere ‘disruptieve technologieën’ die hun professionele wereld op zijn kop zetten. Ook bij juridische professionals breekt het angstzweet uit wanneer nieuwe technologietoepassingen worden voorgesteld. Zal het beroep wel kunnen overleven? Maakt digitalisering de traditionele dienstverlening niet overbodig? Angst leidt tot verstarring en verstarring leidt tot stilstand. Maar is het huidige angstklimaat binnen de juridische sector wel gegrond?

Ministeriële experten aan het woord

Minister Koen Geens plaatste in zijn beleid de modernisering van het justitieapparaat hoog op de agenda. Als concrete actie binnen deze visie, stelde hij experten aan om na te denken over de toekomst van de juridische beroepen in België. Zowel advocaten, notarissen, bedrijfsjuristen als gerechtsdeurwaarders leverden een rapport aan met oog voor de toekomst en …. digitalisering.

“De tijd dat de notaris met de ganzenveer schreef, is heel lang verleden tijd”, aldus Thierry Van Sinay. Sterker nog, het notariaat is volgens hem één van de koplopers in digitalisering. Van Sinay benadrukt bovendien dat digitalisering an sich niet nieuw is maar wel de moderne technologieën die daaruit voortvloeien zoals ‘smart contracts’ en ‘blockchain technologie’. Naar zijn mening is het uiterst belangrijk voor notarissen om deze evoluties te omarmen, in die mate dat zij de dienstverlening naar de burger toe verbeteren.

Ook ere-notaris en ombudsman André Michielsens, meent dat digitalisering voor gerechtsdeurwaarders de juiste weg om te bewandelen is. Belgische gerechtsdeurwaarders maken op dit moment weliswaar reeds gebruik van digitale toepassingen, toch blijft het volgens hem een beroep dat op een eerder klassieke manier wordt uitgevoerd. Nieuwe initiatieven krijgen vorm en die moeten aangegrepen worden om in de toekomst volop de digitale kaart te trekken. De Nationale Kamer voor Gerechtsdeurwaarders moet daarin volgens Michielsens een voortrekkersrol vervullen.

“Het advocatenberoep kabbelt aan de basis al eeuwen rustig verder”, stelt Patrick Hofströssler. Daarbij dienen advocaten zich volgens hem de vraag te stellen of zij door middel van de oude methodiek wel in staat zijn de technologische vooruitgang ‘als een meester’ te bespelen. De beroepsgroep zelf stuurde volgens hem bovendien al meerdere signalen uit om daarover een open discussie te voeren. Het traditionele advocatenberoep is geen evidentie meer, maar nieuwe opportuniteiten liggen voor het grijpen.

In het rapport voor bedrijfsjuristen waarschuwen Saskia Mermans en Hugues Delescaille ten slotte dat de juridische wereld de onomkeerbare impact van digitalisering en progressieve technologieën vaak onderschat. Technologie vormt volgens Mermans en Delescaille een oplossing voor het klassieke werk, eerder dan een belemmering. Bij dat digitale enthousiasme is het volgens hen uiterst belangrijk steeds te blijven waken over de kwaliteit van juridische dienstverlening in al zijn facetten.

Een digitale toekomst voor juridische beroepen? Ja!

Minister Koen Geens en de ministeriële experten van álle juridische domeinen zijn het over één ding alvast klinkend met elkaar eens; juridische beroepen zullen in de toekomst hoe dan ook rekening moeten houden met de groeiende digitalisering. Echter, in plaats van deze ‘disruptieve evolutie’ te beschouwen als een bedreiging, liggen er heel wat opportuniteiten voor het grijpen die er net voor zullen zorgen dat juridische professionals ook in een verre toekomst waardevol en onmisbaar blijven in de maatschappij. Of om het in ‘Game of Thrones’-terminologie uit te drukken: Technology is coming and we better be prepared for it.

Dit artikel is een samenvatting van de video-interviews met ministeriële experten uit alle juridische beroepsgroepen die recent op Advocatennet.be verschenen. U kan hieronder een selectie integraal bekijken of de volledige reeks hier raadplegen.

Ook KnopsPublishing innoveert en stoomt uw kantoor klaar voor de actuele en toekomstige digitale uitdagingen van de juridische markt.

• Interview Koen Geens: ‘Voorbereid zijn op verandering om sterk te staan voor de toekomst’

• Interview Thierry Van Sinay: “Notariaat koploper in digitalisering”

• Interview André Michielsens: ‘Digitale evoluties bij de gerechtsdeurwaarders: de juiste weg?’

• Interview Patrick Hofströssler: ‘Digitale revolutie daagt advocaten uit!’