Vaak stappen partners samen in een verbouwingsavontuur… ook wanneer de woning eigendom is van slechts één van de partners. En juist daar kan het schoentje serieus knellen. Investeren in de woning van je samenwonende partner brengt risico’s mee. Je denkt dus best na over de gemaakte kosten en vergoedingen ingeval van breuk. Uitdrukkelijke afspraken maken via een samenlevingsovereenkomst of een schulderkenning kan jou en je partner bij een breuk veel bittere discussies over kosten besparen. Romantisch is het niet, maar slim is het wel.

Niet beschermd door een wettelijke regeling

Koppels die feitelijk samenwonen (en dus geen verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand afleggen) hebben geen wettelijk geregelde rechten en plichten ten opzichte van elkaar. De partners zijn volledig afhankelijk van de afspraken die ze zelf maken.

Gehuwde koppels daarentegen, kunnen met allerhande middelen hun schuldvorderingen tegen elkaar bewijzen. Een vermoeden volstaat zelfs. Samenwonenden genieten niet van deze wettelijke regeling. Een samenwonende partner die een vergoeding wilt voor een investering aan de woning van zijn partner zal dit moeten staven aan de hand van bepaalde documenten.

Gemaakte investeringen krijg je lang niet altijd terug

‘Wat ik heb betaald, krijg ik toch terug?’ is waarschijnlijk het eerste wat een kersverse single zich afvraagt wanneer ze de woning van hun ex-partner verlaten. Al dan niet met de nodige facturen in de hand. En toch. Het is voor samenwonende partners lang niet evident om een vergoeding te krijgen voor de investeringen aan het huis van hun ex-partner. Zelfs als hun investeringen een bepaalde meerwaarde aan de woning hebben veroorzaakt.

Een misnoegde ex-partner die een vergoeding wil voor zijn investeringen haalt vaak de theorie van ‘verrijking zonder oorzaak’ aan. Een partner werd verrijkt, terwijl de andere partner werd verarmd en dit zonder dat er een oorzaak is. Maar zo gemakkelijk aanvaarden rechters deze theorie niet. Er is immers vaak wél sprake van een oorzaak: investeren zodat de partners duurzaam in de woning kunnen wonen.

Terugkrabbelen en bij een breuk het geld terug vragen is dus niet zo vanzelfsprekend. De gevallen waarbij de rechtbank aanvaardt dat de een partner een vergoeding moet krijgen voor zijn gemaakte investeringen, zijn zeldzaam.

Een samenlevingsovereenkomst of een schulderkenning: leg duidelijke afspraken vast

Als het op liefde aankomt, tellen de meeste mensen niet graag. Het tellen gebeurt meestal wel op het moment van een relatiebreuk. Voor de partner die in de woning heeft geïnvesteerd komt de pijnlijke vaststelling dat er geen of onvoldoende bewijzen zijn van de investeringen. Daarom doen samenwonende koppels er goed aan om één en ander op papier te zitten wanneer ze van plan zijn om te verbouwen. Vooral als slechts één van hen de eigenaar is van de woning. Dat kan met een samenlevingsovereenkomst of een schulderkenning.

Een samenlevingsovereenkomst is een document dat feitelijk samenwonende partners onderhands of notarieel opstellen. Wettelijk samenwonenden moeten dit opmaken via een notariskantoor. In een samenlevingsovereenkomst kan het koppel tal van afspraken maken over de kosten, de rechten en de verplichtingen die samengaan met hun samenwoning. Heeft de ene partner investeringen gemaakt in de woning van de andere partner, dan kan dit in een samenlevingsovereenkomst omschreven worden.

Een andere mogelijkheid is om een schulderkenning te ondertekenen als bewijs van de verrichte investeringen. De schulderkenning is een geschreven document waarin een partij erkent een geldsom schuldig te zijn aan iemand anders. De partner die bij een breuk een terugbetaling verwacht, heeft zo een bewijs van de gemaakte kosten.

Partners houden hierbij rekening met een paar vormvereisten:

• De schulderkenning moet met de hand geschreven zijn;
• naast de handtekening schrijft de schuldenaar de vermelding ‘goed voor’ of ‘goedgekeurd voor’, waarbij de som voluit in letters wordt uitgedrukt.

Bij te houden… ook bij een huwelijk

Gehuwde partners worden beschermd door bepaalde vergoedingsregels. Toch houdt de getrouwde partner ook best zijn schriftelijke afspraken van vóór het huwelijk bij. Veel koppels hebben immers al investeringen gedaan voor ze in het huwelijksbootje stapten. Een huwelijk verandert niets aan deze afspraken. Maar het getrouwd koppel kan deze afspraken wel herbekijken of herzien, bv. wanneer ze een huwelijkscontract afsluiten. Afspraken maken én bewaren is dus de boodschap.

Meer lezen van Notaris.be? Dat kan hier.