Wie beweert dat er in België klassenjustitie heerst, draagt niets bij aan de verbetering van ons gerechtelijk systeem. Het begrip 'klassenjustitie' is een inhoudsloze kreet, een concept zonder duidelijke definitie dat meer verdoezelt dan verklaart. Net zoals 'ongelijkheid' een vage term is zonder meetbare grenzen, is 'klassenjustitie' een etiket dat blindelings wordt geplakt. Dit leidt de aandacht af van het echte probleem: juridische uitsluiting.

"Hoe meer wetten, hoe minder gerechtigheid." – Cicero

Juridische uitsluiting is een tastbare realiteit en een bedreiging voor rechtvaardigheid. Het gaat niet om een strijd tussen zogenaamd vastomlijnde klassen, maar om de toegang tot rechtsmiddelen. De hoge kosten van juridische procedures, de complexiteit van wetten, de beperkingen van juridische bijstand en de ongelijkheid in juridische kennis zorgen ervoor dat bepaalde groepen hun rechten niet effectief kunnen afdwingen. Justitie bevoordeelt geen specifieke klasse, maar het systeem sluit wel systematisch mensen uit die niet over de juiste middelen beschikken.

De toegang tot juridische bijstand is ontoereikend. Het systeem van pro-Deo advocaten is ondergefinancierd, waardoor de kwaliteit en beschikbaarheid van hulp tekortschieten. De wetgeving zelf is een kluwen van regels en uitzonderingen die voor de leek onbegrijpelijk is. Zonder gespecialiseerde kennis of adequate begeleiding blijven velen in het duister tasten. Bovendien kunnen mensen met de juiste connecties en middelen juridische obstakels makkelijker overwinnen, terwijl de rest vastloopt in een traag en inefficiënt systeem.

Om justitie rechtvaardiger te maken, moeten concrete maatregelen worden genomen. Betaalbare rechtshulp moet gegarandeerd worden, de wetgeving moet vereenvoudigd worden en juridische basiskennis moet toegankelijker zijn. Digitalisering en administratieve vereenvoudiging kunnen processen versnellen en drempels verlagen. Ook de kwaliteit van juridische bijstand moet omhoog, zodat iedere burger verzekerd is van een degelijke verdediging.

De focus op klassenjustitie is een politieke schijnbeweging die de kern van het probleem mist. Rechtvaardigheid mag niet afhangen van sociale status, maar van gelijke toegang tot rechtsmiddelen. Door de strijd te richten op juridische uitsluiting in plaats van een denkbeeldige klassenstrijd, kunnen we justitie in België daadwerkelijk eerlijker maken. Alleen dát zal een echte verandering teweegbrengen.

Pierre Thiriar

Deze bijdrage vertolkt uitsluitende de opinie van de auteur in eigen naam.

Lees over andere opiniestukken van Pierre Thiriar.

• De Cerebro-wet: een onrealistische ambitie?
• De Cerebro-wet getoetst aan de Grondwet en het EVRM
• Databank vonnissen en arresten: waarom de Cerebro-wet nooit levensvatbaar is geweest
• Rechter moet rechtsplegingsvergoeding ambtshalve juist berekenen
• Databank van vonnissen en arresten, kroniek van een aangekondigd fiasco
• Open brief aan de voorzitter van de OVB over DIPLAD, REGSOL en DPA