Onze gerechtelijke kantons zijn gemeten op de afstand die een paard met kar in 1810 op één dag kon afleggen. Ons burgerlijk wetboek van 1804 spreekt nog van vaders en moeders alsof éénoudergezinnen en homoseksualiteit niet bestaan. Onze strafprocessen worden nog op identiek dezelfde wijze gevoerd als in 1808, hoe revolutionair die wijze ook was. De sprong naar de 21^ste eeuw komt eigenlijk al een eeuw te laat.

Onze gebouweninfrastructuur doet nog erg 19^e eeuws aan, zo ook de meeste gevangenissen en justitiepaleizen. Niet praktisch, zeggen velen. Te duur om te renoveren, zeggen anderen. In elk geval dringend aan renovatie toe, zeg ik. De pogingen tot nieuwbouw zijn niet altijd geslaagd. Soms resultaat van snelbouw, zoals de gevangenis van Lantin, af en toe een landmark zoals het Vlinderpaleis in Antwerpen of de gevangenis van Haren, als ze er komt. Zalig de steden waar de gerechtelijke diensten zich in één recent centraal gebouw of gebouwencomplex bevinden, zoals Hasselt of Brugge.

Ik hoor u al zeggen dat ik me over nabijheid en mobiliteit geen zorgen meer moet maken in de virtuele eeuw waarin we vertoeven. Dat is maar gedeeltelijk waar. Minstens zal het nog een kleine poos duren voor de beste webcam de indruk van menselijke nabijheid kan creëren die sociaal zwakkeren, slachtoffers en verdachten verdienen. Zelfs al hebben we op termijn nog enkel gevangenissen nodig voor zware delinquenten, overbodig zullen ze nog niet zo snel worden.

Maar het is ook nuttig om over de procedures van de volgende decennia te denken op een wijze die de modernste evoluties in de audiovisuele technieken en artificiële intelligentie anticipeert.

Om die reden hebben we de voorbije twee jaar al een ontzettend aantal nieuwe applicaties en platformen in gang gezet: de elektronische neerlegging van conclusies en stukken met e-deposit, de elektronische briefwisseling met e-box, de elektronische betaling met e-payment. Maar ook het platform van de onbetwiste schuldvorderingen, het insolventieregister voor de aangifte van onbetaalde schuldvorderingen en het elektronisch betekeningsplatform.

Wie vandaag te traag is, krijgt weinig vertrouwen. Wie de doorlooptijden in de Scandinavische landen, in Nederland en Duitsland vergelijkt met sommige van de onze, trekt grote ogen. Een zaak wordt beter door ze goed te overdenken. Maar de zaak wordt slecht, als men ze te lang overpeinst. België heeft niet minder magistraten of advocaten per capita dan de omringende landen. Het komt er dus op aan ze zo goed mogelijk in te zetten. In 5 Potpourriwetten werden een aantal stappen gezet in die richting die nu al hun eerste vruchten afwerpen. Justitie zal zijn fierheid herwinnen. Dat kan alleen door snel, grondig en samen de handen aan de ploeg te blijven slaan.

Bron: De Standaard, 16 maart 2017