De wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen werd recent gewijzigd bij wet van 19 maart 2017.

Deze wetgeving organiseert de maximaal toegelaten loonkostenontwikkeling (de loonnorm). Na verslag van het CRB heeft de Nationale Arbeidsraad bij cao 119 de loonnorm voor 2017-2018 bepaald op 1,1%.

De loonkostenontwikkeling moet binnen de maximale marge blijven, met als minimum de indexering en de baremieke verhogingen. Deze indexeringen en baremieke verhogingen zijn steeds gegarandeerd, ongeacht de maximaal beschikbare marge (art. 5 § 2 en 8 § 1 wet).

De loonkost omvat de totale vergoeding, in geld of in natura, die door de werkgever aan de werknemer verschuldigd is voor de gepresteerde arbeid (art. 2 wet).

Op sectoraal niveau wordt voor 15 mei 2017 of op bedrijfsniveau voor 30 juni 2017 een cao gesloten m.b.t. de werkgelegenheid en loonkostenontwikkeling, doch deze cao’s moeten binnen de maximale marge blijven (art. 8 § 1 wet).

Er wordt geleerd dat de marge macro-economisch, op het vlak van de onderneming, moet worden toegepast, zodat individuele loonsverhogingen die meer bedragen dan het vastgestelde percentage, niet strijdig zijn met de wet als zij er niet toe leiden dat de marge wordt overschreden op ondernemingsniveau.

Een aantal vergoedingen worden niet in aanmerking genomen voor de berekening van de loonkostenontwikkeling:

1. de winstdeelnemingen zoals omschreven door de wet van 10 juli 1998;
2. de verhogingen van de loonmassa die voortvloeien uit toename van het aantal personeelsleden in voltijdse equivalenten;
3. de uitkeringen in speciën of in geld, of deelbewijzen die aan de werknemers, overeenkomstig de wet van 22 mei 2001 betreffende de werknemersparticipatie, worden toegekend;
4. de bijdragen gestort in het kader van de sociale pensioenstelsels die voldoen aan de voorwaarden van de wet op de aanvullende pensioenen (de voorwaarden van titel II, hoofdstuk II, afdeling II) en
5. de eenmalige innovatiepremies bedoeld in artikel 28 van de wet van 3 juli 2005 houdende diverse bepalingen betreffende sociaal overleg.

Wat betreft de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen (de zogenaamde bonusplannen), is in de wet niet uitdrukkelijk bepaald dat ze niet worden meegerekend maar de minister van werk heeft verklaard dat de inspectiediensten niet optreden tegen de toekenning van dergelijke bonus in geval de toekenning gebeurd is overeenkomstig de cao 90 (Vr. en Antw. Kamer 2011-12, 28/9/2011, nr. 53-048, 125-127 / vr. nr. 315 De Block).

De sanctionering van de werkgever die de loonnorm niet naleeft, was in het verleden onbestaande. Toen werd de loonnorm eerder als een richtlijn aangezien, en niet als een dwingende regel.

Daarin is nu verandering gekomen omdat de loonnorm vastgelegd is in een bindend instrument, cao 119 van de NAR, in plaats van een louter interprofessioneel akkoord (IPA). Bij inbreuk beloopt de administratieve geldboete 250,00 EUR (minimum) tot 5.000,00 EUR (maximum), maar wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers (met een maximum van 100). De werkgevers hebben er bijgevolg belang bij om in de toekomst zorgvuldig hiermee om te gaan.

Luc Eliaerts

Stappers, Eliaerts & Thiers Advocaten