Het grootste gerechtsgebouw van de wereld staat in Brussel, in de hoofdstad van Europa. Het Gerechtsgebouw van Brussel, ook gemeenzaam bekend als het Justitiepaleis, werd opgeleverd in 1883. De plannen voor dit nieuwe gebouw dateren van de tijd van Leopold I. Ze werden getekend door de architect Joseph Poelaert.
Sinds zijn oplevering huisvest het gebouw justitie in Brussel. Het Hof van Cassatie is er ondergebracht, zoals ook het Hof van Beroep en de Balie van Brussel (sinds 1984 opgedeeld in twee Ordes). Vandaag staat het te midden van de Poelaert Campus, waar alle justitiële diensten van Brussel te vinden zijn. Meer dan ooit is deze plek het zenuwcentrum van justitie. Het gebouw staat in een rechte lijn die een aanvang neemt met het Belgisch Parlement, waar de wetten worden gestemd, loopt langs het Koninklijk Paleis waar het hoofd van de Regering zetelt die de wetten uitvoert (via koninklijke besluiten en ministeriële besluiten), het Grondwettelijk Hof dat nagaat of de wetten in overeenstemming zijn met de Grondwet, en dat uitmondt op het Poelaertplein waar justitie zetelend in het Gerechtsgebouw de wetten afdwingt.
Tot grote schande van Brussel en België staat dit unieke monument in de steigers sinds 1984. Deze steigers werden geplaatst met het oog op een grondige renovatie. Die is er nooit gekomen. De regering heeft geen geld veil voor justitie. Gedurende decennia betaalde de overheid de huurprijs voor deze stellingen. Uiteindelijk bij de aanvang van de herstelwerken in 2023 werden de steigers gekocht door de Regie der Gebouwen, en vervolgens hersteld om ze te kunnen gebruiken voor de restauratiewerken.
De herstelling van de gevels heeft een aanvang genomen na een lange strijd van de Poelaert Stichting, opgericht door de Brusselse balie in 2011 onder het stafhouderschap van Jean-Pierre Buyle en ondergetekende. Het vele lobbywerk en de talrijke gesprekken met de pers hebben eerst geleid tot een beslissing in 2016 van de federale regering om het Gerechtsgebouw voor te behouden aan justitie en is vervolgens bekroond door een protocolakkoord gesloten op 2 april 2019 tussen de Poelaert Stichting en de FOD Justitie en de Regie der Gebouwen, onder minister van Justitie Koen Geens, die op dat ogenblik ook bevoegd was voor de Regie der Gebouwen. Dit protocolakkoord roept een Steerco Poelaert in het leven dat maandelijks vergadert onder het voorzitterschap van een bestuurder van de Poelaert Stichting. Het Steerco Poelaert brengt vertegenwoordigers samen van FOD Justitie, de Regie der Gebouwen, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Stad Brussel en Monumenten en Landschappen. Het Steerco Poelaert begeleidt de Regie der Gebouwen in het toezicht op de werken aan het Gerechtsgebouw, die worden uitgevoerd in opdracht van de Regie der Gebouwen. Onder het Steerco functioneert een Team Poelaert dat instaat voor het onderhoud en de kleine herstellingen in het gebouw.
In 2023 werd een aanvang genomen met de herstelling van de buitengevels, dankzij de inspanningen van staatssecretaris Mathieu Michel. Deze werken zouden moeten zijn afgerond vóór 2030, wanneer België haar tweehonderdjarig bestaan viert (wat men in Nederland ook moge beweren). Ondertussen werden de eerste stappen gezet voor de restauratie en renovatie van de binnenkant van het iconische gebouw, en hopelijk kunnen de werken in de volgende jaren beginnen. Gezien de staat waarin de binnenkant van het gebouw zich bevindt, zijn deze werken meer dan noodzakelijk.
De herstelling van de buitengevels beperkt zich niet tot de verwijdering van takken en bomen die op de gevels en daken groeien, het dichten van gaten en het herstel van pleisterwerk. Vele stenen zijn doordrongen van vocht en weggerot. Nieuwe stenen moeten worden gehaald in de kalksteengroeve van Comblanchien in Bourgondië en de steengroeve van Blauwe Hardsteen in Soignies, waar de oorspronkelijke stenen van het Gerechtsgebouw vandaan komen. Deze stenen worden ter plaatse door gespecialiseerde steenhouwers tot de juiste omvang en vorm herleid om de beschadigde steunen te vervangen. Bovendien worden de ramen aangepast aan een duurzamer energieverbruik.
Het plan is dat de voorgevel volledig is hersteld en de stellingen zijn verwijderd voor het einde van 2025. Bij die gelegenheid wordt een hek aangebracht rond het gebouw (zoals voorheen het geval was) dat vandalisme door graffiti tot een minimum moet beperken. Vervolgens wordt de herstelling van de andere gevels aangevat met het oog op de afwerking in 2030.
Een belangrijk moment was de afwerking van de herstelling van de voorgevel. De stellingen rond het bovenste gedeelte zijn ondertussen verwijderd. Dit moment werd op 24 mei 2024 luister bijgezet door een persconferentie van staatssecretaris Michel waar ook de Poelaert Stichting aanwezig was.
Bij die gelegenheid werd het drie meter hoge en gerestaureerde standbeeld van Minerva, de Romeinse godin van de wijsheid (in de Griekse cultuur, Athena), die boven op de voorgevel voor de sokkel van de koepel troont terug zichtbaar gemaakt door de verwijdering van het doek waaronder ze sinds enige tijd beschutting had gevonden. Haar wijze blik kijkt weer neer op de magistraten, advocaten en de rechtsonderhorigen, die vanop het Poelaertplein het gebouw binnenstappen op zoek naar gerechtigheid. Laten we hopen dat haar blik ver genoeg reikt opdat ze ook de parlementsleden aan de Wetstraat en de leden van de Regering inspireert tot evenwichtige en doordachte wetgeving.
0 reacties