Nocturne in de retail: altijd met de drie vakbonden?
Verbod van nachtarbeid en uitzonderingen
Nachtarbeid is in beginsel verboden (art. 36 Arbeidswet)
Op het verbod van nachtarbeid bestaan drie soorten afwijkingen:
- een eerste categorie uitzonderingen steunt op de aard van het werk en staat in de wet zelf,
- een tweede categorie heeft economische motieven en keuzen als bestaansreden en wordt bepaald bij koninklijk besluit,
- een derde mogelijkheid is de invoering van nachtarbeid via een cao gesloten op ondernemingsvlak op basis van de wet op de invoering van “nieuwe arbeidsregelingen”.
In de wet komt geen uitzondering voor die kan worden toegepast op onlineverkoop. Over de eerste categorie van afwijkingen op het verbod van nachtarbeid gaat het dus niet.
Voor een ondernemings-cao heb je niet het akkoord van de drie representatieve werknemersorganisaties nodig: de handtekening van één vakbond volstaat, zo blijkt uit artikel 5 van de Cao-wet. Ook over de derde afwijkingsmogelijkheid gaat het dus niet. Gewenst is overigens een afwijking op een hoger niveau dan dat van één enkele onderneming.
Blijft dan nog over, een afwijking toegestaan bij koninklijk besluit, de tweede categorie. Het gaat hier overigens ook om een afwijking om economische redenen, die waarvoor een koninklijk besluit vereist is.
Drie vakbonden voor een koninklijk besluit?
De wet bepaalt dat bij koninklijk besluit nachtarbeid, zo nodig onder bepaalde voorwaarden, kan worden toegestaan. Maar hij zegt erbij “na advies van het bevoegde paritair comité” (art. 37 Arbeidswet).
Sinds 1959 (de Arbeidswet van 1971 is een codificatie van oudere wetten) zijn 45 koninklijke besluiten uitgevaardigd die voorzien in sectorale afwijkingen op het principieel verbod van nachtarbeid. Het gaat meestal om industriële (voedingsnijverheid, scheikundige nijverheid, technologiesector) of logistieke (scheepvaart, vervoer, expeditie) sectoren. Dienstensectoren waarvoor een koninklijk besluit bestaat, liggen vaak voor de hand: de begrafenisondernemingen, de audiovisuele sector, het “vermakelijkheidsbedriijf – wat een prachtig woord -, de socio-culturele sector, het kappers-, het film- en het hotelbedrijf.
In het paritair comité voor de grote kleinhandelszaken heeft Ikea een afwijking gekregen (koninklijk besluit. 13 november 2001 waarbij nachtarbeid wordt toegestaan in een onderneming vallend onder het Paritair Comité voor de grote kleinhandelszaken). In de sector van de zelfstandige kleinhandel heeft de nv Eurotempo een afwijking gekregen (koninklijk besluit 18 april 1996 betreffende het ‘s nachts tewerkstellen van werkneemsters in een onderneming die ressorteert onder het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel). In de aanhef van beide koninklijke besluiten wordt verwezen naar “het” advies van het paritair comité.
Is het advies bindend? Neen, de wet zegt het niet.
Moet het gaan om een eensluidend advies? Neen, de Raad van State heeft al in 1955 beslist dat een advies niet de mening van een meerderheid moet vertolken en evenmin de instemming van iedereen moet krijgen.
Conclusie
Ook zonder het akkoord van de drie vakbonden kan bij koninklijk besluit een afwijking worden toegestaan op het verbod van nachtarbeid. Het kan juridisch zelfs zonder het akkoord van enige vakbond. Of het opportuun is dergelijk koninklijk besluit uit te vaardigen, is een andere zaak.
– See more at: http://wikisoc.be/nl/blog#sthash.b9hx572Z.dpuf
0 reacties