Sinds 1 december 2021 zijn nieuwe spreidingsregels voor apotheken van toepassing. De nieuwe regeling legt objectieve en meer transparante regels voor spreiding van apotheken vast. Tot 7 december 2024 blijft het onmogelijk een aanvraag in te dienen voor de opening van een nieuwe apotheek. Een apotheek kan uiteraard nog steeds overgebracht worden, en dit op één van de volgende wijzen.

Overbrenging naar een plaats in de onmiddellijke nabijheid

Het begrip 'onmiddellijke nabijheid' wordt gedefinieerd in het Koninklijk Besluit.

Ten eerste blijft een overbrenging binnen een straal van 100 meter een overbrenging in de onmiddellijke nabijheid. Vroeger werd soms een vergunning verleend voor een overbrenging buiten een straal van 100 meter. Volgens de nieuwe definitie is dit niet meer mogelijk is.

Daarnaast is ook sprake van de 25%-regel. Dit is een overbrenging in de omgeving van de bestaande locatie waarbij de afstand tot de omliggende apotheken niet met meer dan 25% verkleint. Hoe de ruimte moet bepaald worden waarbinnen kan overgebracht worden, wordt beschreven in het KB.

Bij een overbrenging in de onmiddellijk nabijheid is er geen beschermingsperimeter.

Overbrenging buiten de onmiddellijke nabijheid

Dit is mogelijk als:

• het maximaal aantal apotheken in de doelgemeente nog niet is bereikt. Dit maximum wordt berekend door het inwonersaantal te delen door 5.000.Overbrenging kan eveneens als in de doelgemeente nog geen apotheek is gevestigd, ongeacht het aantal inwoners.
• er ‘behoefte’ is aan een apotheek.Overbrenging is mogelijk indien de apotheek op de nieuwe locatie de behoefte zal dekken van ten minste 2.500, 2000 of 1.500 inwoners naargelang de dichtste apotheek zich bevindt op minimum 1, 3 of 5 km.Dit kan er toe leiden dat er meer apotheken in een gemeente zijn dan het maximum dat volgt uit de deling inwonersaantal/5.000.
• er een fusie is tussen apotheken, gecombineerd met een overbrenging van de gefuseerde apotheek.Dit is een nieuwigheid, ingevoerd om fusies tussen apotheken te stimuleren, waarbij één apotheek definitief sluit.

In tegenstelling tot de klassieke fusie is voor deze laatste mogelijkheid geen beperking in afstand tussen apotheken. Een apotheek aan de kust kan perfect fuseren met een apotheek in Antwerpen. Ook een tijdelijk gesloten apotheek kan worden gefuseerd en/of overgebracht.

De overblijvende apotheek kan worden verplaatst binnen een straal van 3 km van één van beide apotheken maar moet buiten een straal van 100, 500 of 1.000 meter van andere apotheken blijven, naargelang het inwonersaantal in de gemeente meer dan 30.000, tussen de 7.500 en 30.000 of minder dan 7.500 bedraagt. In de gemeente moet ook minstens 1 apotheek overblijven.

Belangrijk voordeel bij overbrenging buiten de onmiddellijke nabijheid is de beschermingsperimeter van 1,5 km gedurende een periode van 2 jaar. Deze perimeter geldt dus ook bij fusie in combinatie met overbrenging, die niet als een fusie maar als een vorm van overbrenging wordt gekwalificeerd. Overbrengingen in de onmiddellijke nabijheid en tijdelijke overbrengingen blijven echter wel steeds mogelijk binnen deze perimeter.

Naast overbrenging blijft ook de klassieke fusie tussen 2 apotheken, gelegen in dezelfde of de aanpalende gemeente mogelijk.

Belangrijke wijziging bij de klassieke fusie is de beschermingsperimeter, die niet langer standaard 1,5 km bedraagt, maar afhangt van het aantal inwoners. Deze perimeter is gelijk aan een straal van 500 meter, 1 km of 1,5 km naargelang het inwonersaantal van de gemeente meer dan 30.000, tussen de 7.500 en 30.000 of minder dan 7.500 bedraagt. De duur van de bescherming bedraagt nog steeds 10 jaar.

Nog te vermelden nieuwigheid: om slapende apotheken te vermijden is de maximale termijn voor tijdelijke sluiting van een apotheek (meer dan 60 dagen) beperkt tot een absoluut maximum van 3 jaar. Een tijdelijk gesloten apotheek blijft wel een apotheek en blijft meetellen voor het berekenen van de invloedssfeer, maximaal aantal apotheken in de gemeente, toepassing van de 25%-regel …

Tegen de aanvraag van een vergunning voor overbrenging of fusie kunnen steeds opmerkingen ingediend worden bij het FAGG. Dit moet aangetekend, binnen de 30 dagen na de publicatie van de aanvraag op de site van het FAGG. De opmerkingen worden meegedeeld aan de aanvrager.

Sinds de invoering van de nieuwe regels is elke apotheker zélf verantwoordelijk voor de opvolging van aanvragen voor overbrenging of fusie in zijn buurt. Deze aanvragen (met datum van publicatie) zijn opgenomen in de 'lijst met recente overbrengingen', die terug te vinden is op de site van het FAGG, op de pagina Apotheken voor het publiek geopend.

Alert zijn is dus de boodschap!

Mireille Degezelle – Vandelanotte