U bent actief als vrijwilliger, dan is er goed nieuws! Op 20 december 2018 werd een Koninklijk Besluit goedgekeurd ter verhoging van het jaarlijkse kostenplafond voor vrijwilligersvergoedingen. Concreet betekent dit dat bepaalde categorieën van vrijwilligers – actief in de sportsector, als dag- en nachtoppas of bij niet dringend ziekenvervoer – per jaar 2.549,90 € onbelast aan onkostenvergoedingen kunnen ontvangen. Dat is zowaar een verdubbeling van het voorgaande vastgestelde plafond van 1.388,40 €/jaar. Aan de daggrens van 34,71 €/dag werd in het KB niet gesleuteld maar het zorgde er wel voor dat deze vrijwilligers nu jaarlijks voor een langere periode actief kunnen zijn bij een vereniging (van 40 dagen/nachten naar 73 dagen/nachten).

Dunne grens

Het nieuwe KB wordt algemeen aanvaard als een verbetering van het statuut van de vrijwilliger. Toch roept het KB een aantal vragen op, onder meer omdat deze aanpassing van de vrijwilligerswet erg aanleunt bij de principes van (onbelast) bijklussen. Overigens werden ook daarvoor de spelregels in de zomer en herfst van 2018 grondig hertekend.

Maar er is nog nieuwe wetgeving op komst. Zo werkt de wetgever momenteel aan een wetsontwerp dat belangrijke wijzigingen aanbrengt aan de vrijwilligerswet. De wijzigingen zijn vooral van belang voor de organisaties die aan hun vrijwilligers werkelijk bewezen kosten terugbetalen. Het wetsontwerp situeert zich op het vlak van het sociaal recht, maar algemeen wordt verwacht dat de Administratie de fiscale regeling zal afstemmen op de nieuwste sociale wijzigingen.

Het loont dan ook de moeite om het onderscheid en de verschillen tussen vrijwilligerswerk en bijklussen onder de loep te nemen. Wat verstaat de wetgever onder bijklussen en vrijwilligerswerk? Wie kan gebruikmaken van welk systeem? Wat zijn de vrijgestelde bedragen voor bijklussen? Dit artikel helpt u graag om de bomen door het bos weer duidelijk te zien.

Bijklussen: verenigingswerk, occasionele burgerdiensten en deeleconomie

Sinds juli 2018 groepeerde de wetgever drie systemen van dienstverlening onder de term “bijklussen”.  Verenigingswerk, occasionele burgerdiensten en deeleconomie dienen 1) praktisch geregeld en 2) geregistreerd te worden via het centrale online platform bijklussen.be. Elk systeem is uiteraard enkel voorbehouden aan natuurlijke personen die buiten hun normale beroepsactiviteit een dienst verlenen en daarvoor een vergoeding ontvangen.

De grensbedragen om onbelast bij te klussen werden bij deze nieuwe regelgeving vastgesteld op 6250 €/jaar en op 520,83 €/maand (geïndexeerde bedragen 2019). Een bijkomende bepaling d.d. 30 oktober 2018 – de zogenaamde reparatiewetgeving – trok voor sommige toegelaten activiteiten het maximumbedrag op naar 1041,66 €/maand. Dit geldt met name voor sportactiviteiten die vaak seizoensgebonden zijn. Het jaarlijkse plafond van 6250 €/jaar bleef daarbij wel behouden.  Wanneer een ‘bijklusser’ bovenstaande maandbedragen echter overschrijdt, wordt het bedrag van die maand beschouwd als een beroepsinkomen en onderworpen aan de geldende progressieve belastingdruk. Indien het jaarbedrag wordt overschreden, wordt dit daarentegen niet per definitie beschouwd als een beroepsinkomen. De burger kan er in dat geval voor kiezen om dit aan te geven als een ‘divers inkomen’ en dus meer voordelig te laten belasten aan 33%.

Diensten aangeleverd via deeleconomie dienen via een erkend platform te gebeuren. Er zijn op dit ogenblik 44 erkende platformen die optreden als intermediair tussen de belastingplichtige die een dienst verleent buiten zijn beroepsmatige hoofdactiviteit, en diegenen die gebruik maken van deze diensten via een erkend platform uit de deeleconomie. Het gaat daarbij telkens om de levering van diensten tussen burgers onderling. Via deze erkende platformen probeert de overheid bovendien controle te houden op wie welke inkomsten (onbelast) verkrijgt.

Via occasionele burgerdiensten helpen burgers elkaar dan weer als het ware onder strenge voorwaarden. Het gras maaien bij uw hoogbejaarde buurvrouw tegen een vergoeding, kan zo in principe enkel wanneer u minstens vier vijfde aan het werk bent, al dan niet bij verschillende werkgevers. Ook zelfstandigen met een hoofdactiviteit en gepensioneerden mogen occasionele burgerdiensten leveren. Werklozen en personen die vallen onder de SWT-regelgeving, zijn echter uitgesloten. Daarenboven kunnen burgers deze diensten enkel ‘occasioneel’ en dus zonder enige regelmaat uitvoeren, zijn zij verplicht om een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten en dienen zij hun activiteit te registeren via de website bijklussen.be.

Aan de slag bij een vereniging: als verenigingswerker of als vrijwilliger?

Een derde systeem gegroepeerd onder de koepelterm “bijklussen” betreft het verenigingswerk. Activiteiten die zich afspelen in de non-profitsector en waarvoor iemand een vergoeding ontvangt, kunnen in principe uitgevoerd worden door iedereen, al gelden er voor sommige groepen zoals werklozen wel bijzondere bepalingen. Verenigingen die verenigingswerkers vergoeden, moeten verplicht geregistreerd zijn in de kruispuntendatabank voor ondernemingen en kunnen daarvoor zelf via de website bijklussen.be een eigen nummer aanvragen.

De betrokken verenigingswerker moet op zijn of haar beurt de uitgevoerde activiteit melden via datzelfde centrale online platform. Tevens dient er een contract afgesloten te worden tussen de dienstverlener en de vereniging die deze diensten krijgt aangeboden.

Bepaalde activiteiten binnen een vereniging kunnen bovendien zowel uitgevoerd worden onder het statuut van verenigingswerker als onder dat van vrijwilliger. Onder meer nachtoppassers, burgers actief in de buitenschoolse kinderopvang of sporttrainers kunnen een persoonlijke keuze maken voor één van beide opties. Kiest iemand ervoor om als vrijwilliger aan de slag te gaan, dan is het niet verplicht een contract af te sluiten. Sinds kort voorziet de Vlaamse Regering wel in een gratis vrijwilligersverzekering die zowel burgerlijke aansprakelijkheid, lichamelijke schade als rechtsbijstand dekt.

Het bedrag dat iemand per jaar onbelast kan ontvangen voor de uitvoering van éénzelfde activiteit binnen een divers statuut verschilt echter aanzienlijk. Een vrijwillige nachtoppas kan bijvoorbeeld slechts maximaal 2.549,90 € aan onkostenvergoeding per jaar verkrijgen, terwijl zijn of haar collega-verenigingswerker tot 6250 € per jaar onbelast kan bijverdienen met deze activiteit. Bovendien kan een zwemcoach niet én als vrijwilliger én als verenigingswerker actief zijn bij eenzelfde vereniging. Wel kan hij/zij bij de ene sportclub zijn/haar trainersactiviteiten uitvoeren als vrijwilliger en bij de andere sportclub toch een (trainers)vergoeding binnen het statuut van verenigingswerker ontvangen.

Work in progress

De lancering van het centrale registratieplatform bijklussen.be had voornamelijk tot doel om informatie omtrent bijklussen duidelijk en overzichtelijk te centraliseren voor burgers. Ook stelt het platform de wetgever in staat om op een efficiënte manier een bijkomende controle uit te oefenen op de belastingplichtigen en hun niet-beroepsmatige maar vergoede activiteiten.

Toch bevat het vernieuwde systeem nog een aantal onduidelijkheden en blijft de administratieve procedure bij de registratie van activiteiten relatief omslachtig.  Bovendien zullen de verschillen in statuten tussen vrijwilligers en verenigingswerkers die bijklussen, mogelijks nieuwe bijkomende vragen oproepen in de (nabije) toekomst.

Herman De Cnijf

Via het interactieve seminarie “Verenigingswerk, diensten tussen burgers en deeleconomie: wie kan er nog volgen?” biedt de Fiscale Hogeschool belanghebbenden de mogelijkheid zich nog meer te verdiepen in de bovenstaande complexe regelgeving.

Meer info en de mogelijkheid tot inschrijven, vindt u hier.

Rechtstreeks inschrijven voor gerelateerde seminaries kan tevens hieronder:

• Aangifte personenbelasting aanslagjaar 2019, maandag 29 april 2019 (BRUSSEL)
• Aangifte personenbelasting aanslagjaar 2019, dinsdag 30 april 2019 (GENT)
• Aangifte personenbelasting aanslagjaar 2019, donderdag 2 mei 2019 (GENT)
• Aangifte personenbelasting aanslagjaar 2019, vrijdag 3 mei 2019 (LAAKDAL)
• Aangifte personenbelasting aanslagjaar 2019, zaterdag 4 mei 2019 (BRUSSEL)
• Personenbelasting aanslagjaar 2019 – Practicum – GENT–BRUSSEL–LAAKDAL