In november 2017 hebben we een artikel gewijd aan de eerste online rechtbanken die toen verschenen. Sindsdien heeft de Covid-pandemie de zaken drastisch veranderd. Inmiddels zijn online rechtbanken in veel landen gemeengoed. Het is dus tijd voor een bijgewerkt artikel. We bespreken de huidige stand van zaken van online rechtbanken. Vervolgens kijken we naar de voordelen, uitdagingen en best practices. Tot slot kijken we naar de implementatie in een aantal landen die toonaangevend zijn geworden op het gebied van online rechtbanken.
De huidige stand van zaken van online rechtbanken
Sinds 2017 is het gebruik van online rechtbanken wereldwijd aanzienlijk toegenomen, en de pandemie was de katalysator. Halverwege 2020 waren er al online rechtbanken operationeel in 56 landen. Deze trend blijft groeien naarmate meer landen de voordelen van online rechtbanken voor het verbeteren van de toegang tot justitie erkennen. Volgens het 2022 State of the Courts Report van Thomson Reuters is het aantal virtuele procedures tussen maart 2020 en december 2021 wereldwijd met 4000% gestegen.
Statistieken voor de VS laten zien dat sinds maart 2020 alle 50 staten en D.C. landelijke of lokale regels hebben aangenomen om digitale handelingen te regelen. Deze regels waren bedoeld om te helpen bij de overgang van fysieke naar virtuele hoorzittingen en bij het digitaliseren van praktische taken. Vervolgens voerde het federale rechtssysteem van de Verenigde Staten in 2021-2022 meer dan 2,5 miljoen videoprocedures uit, volgens het Administrative Office of the U.S. Courts.
Een online rechtbank kan alleen effectief zijn als de vereiste technische infrastructuur beschikbaar is. Speciale videoconferentiesystemen voor de rechtbank zijn uiteraard essentieel. Online rechtbanken hebben ook nood aan elektronische systemen om rechtszaken aan te spannen, platforms voor het beheer van digitaal bewijsmateriaal en mogelijkheden voor elektronische handtekeningen.
Experts voorspellen de volgende verdere ontwikkelingen voor de nabije toekomst. De toename in het gebruik van kunstmatige intelligentie zal leiden tot AI-gestuurde realtime vertaaldiensten en geïntegreerde casemanagementsystemen. Blockchaintechnologie zal worden gebruikt voor bewijsauthenticatie. En we zullen de eerste virtuele rechtszalen zien.
Voordelen, uitdagingen en best practices van online rechtbanken
Voordelen
Online rechtbanken bieden verschillende belangrijke voordelen.
- Aangezien partijen niet langer fysiek aanwezig hoeven te zijn in de rechtbank, resulteert dit in een aanzienlijke kostenvermindering voor alle partijen. De vermindering van de reis- en verblijfskosten alleen al wordt in de VS geschat op 30-50%.
- Online rechtbanken leiden ook tot een betere toegang tot de rechter, vooral voor plattelandsgemeenschappen.
- Omdat een groot deel van het proces gedigitaliseerd en geautomatiseerd is, hebben online rechtbanken doorgaans snellere verwerkingstijden.
- Tot slot zijn er ook enkele milieuvoordelen doordat men minder hoeft te reizen.
Uitdagingen
Maar online rechtbanken brengen ook noemenswaardige uitdagingen met zich mee.
- Een eerste uitdaging heeft te maken met de digitale kloof en toegangsongelijkheid. Niet iedereen beschikt over de technologie of de knowhow om zichzelf doeltreffend te vertegenwoordigen in een online rechtszaak. Deze digitale kloof roept dan ook vragen op over gelijke toegang tot het recht. Het is van cruciaal belang ervoor te zorgen dat alle gebruikers van de rechtbank op een zinvolle manier kunnen deelnemen aan digitale rechtsvormen.
- Een tweede uitdaging ligt in de moeilijkheid om de geloofwaardigheid van getuigen te beoordelen. Het is veel moeilijker om de geloofwaardigheid van een getuige te beoordelen als je hun gezicht alleen op een videoscherm kunt zien. Je kunt hun lichaamstaal niet lezen, die vaak boekdelen spreekt.
- Een derde uitdaging heeft te maken met technische storingen die het proces kunnen beïnvloeden. Online rechtbanken zijn gevoelig voor onderbrekingen door slechte internetverbindingen, audio- of videostoringen en problemen met de presentatie van digitaal bewijsmateriaal.
- Er zijn ook zorgen over beveiliging en privacy. Het is van vitaal belang om de vertrouwelijkheid van gevoelige informatie te kunnen garanderen en bescherming te bieden tegen ongeautoriseerde toegang. De nodige beveiligingen moeten aanwezig zijn.
- Tot slot is er de kwestie van het handhaven van de ernst en het decorum van een rechtszaak, wat een uitdaging kan zijn in een virtuele omgeving. Het voorbeeld van de advocaat die als kat op het scherm verscheen, schiet me te binnen.
Best practices
Deskundigen doen de volgende aanbevelingen voor effectieve online rechtbanken:
- Speciale IT-ondersteuning tijdens procedures.
- Duidelijke protocollen implementeren voor het delen van documenten.
- Het uitvoeren van technologiecontroles voorafgaand aan de hoorzitting.
- Zorgen voor training voor rechters, advocaten en rechtbankpersoneel.
Toonaangevende voorbeelden van online rechtbanken
Laten we enkele van de belangrijkste voorbeelden op het gebied van online rechtbanken onder de loep nemen.
Het Verenigd Koninkrijk heeft online rechtssystemen ontwikkeld, zoals het Civil Money Claims-project, waarmee burgerrechtelijke geschillen online kunnen worden beslecht. Dit initiatief maakt deel uit van een bredere inspanning om het rechtssysteem te digitaliseren en de toegang tot justitie te verbeteren.
Zoals hierboven vermeld, werden in de VS tijdens de pandemie snel online rechtbanktechnologieën ingevoerd. Rechtbanken hebben instrumenten voor videoconferenties geïmplementeerd en e-filing-systemen uitgebreid om de toegang tot de rechter te blijven garanderen. De rechtbank van Texas heeft bijvoorbeeld tussen maart 2020 en februari 2021 meer dan 1,1 miljoen procedures op afstand beslecht.
De rechterlijke macht van Singapore heeft verschillende digitale initiatieven geïmplementeerd, zoals het Authentic Court Order-systeem, waarmee partijen dwangbevelen elektronisch kunnen verifiëren zonder dat ze gewaarmerkte kopieën op papier of rechtstreekse verificatie door de rechtbank nodig hebben. Daarnaast heeft de rechterlijke macht bemiddelings- en adviesdiensten geïntroduceerd om familiegeschillen aan te pakken.
Het eCourts-platform van Zuid-Korea heeft een revolutie teweeggebracht in het rechtsstelsel van het land door een uitgebreid digitaal kader te bieden voor juridische procedures. Dit platform maakt het mogelijk om zaken elektronisch aan te spannen, te beheren en vonnissen uit te spreken. Daarnaast is het gebruik van videoconferenties voor hoorzittingen op afstand steeds gebruikelijker geworden, waardoor de toegang tot de rechter ononderbroken blijft. De integratie van AI en big data-analyse in het eCourts-platform stroomlijnt de werkzaamheden verder en verbetert de dienstverlening.
China loopt voorop bij het integreren van technologie in zijn rechtssysteem. Het land heeft internetrechtbanken opgezet in steden als Beijing en Guangzhou, waar zaken volledig online kunnen worden afgehandeld, van het indienen van de zaak tot het doen van de uitspraak. China’s Smart Court-initiatief is gericht op het moderniseren van rechtszaken met behulp van technologieën zoals internet, cloud computing, big data en kunstmatige intelligentie.
Brazilië heeft ook aanzienlijke vooruitgang geboekt met de invoering van elektronische gerechtelijke procedures, met name in arbeidsrechtbanken. In 2021 werd 97,2% van de nieuwe rechtszaken in eerste aanleg en 95,3% in beroep elektronisch ingediend. Deze grootschalige toepassing van ICT in de Braziliaanse rechterlijke macht heeft de toegang tot justitie verbeterd en de gerechtelijke processen gestroomlijnd.
Australië heeft een goed gevestigd systeem voor hoorzittingen op afstand, dat verder werd ontwikkeld tijdens de COVID-19-pandemie. Het gebruik van videohoorzittingen is heel gewoon geworden.
0 reacties