De fiscus heeft recent een nieuwe stap gezet in de digitalisering van haar diensten. Sinds 1 mei 2022 kunt u uw onderhandse niet-notariële schenking online aanbieden ter registratie op MyMinfin.

Reden tot registratie

Op roerende en onroerende schenkingen via een notariële akte voor de Belgische notaris zijn schenkbelasting (in Vlaanderen) respectievelijk schenkingsrechten (in Brussel en Wallonië) verschuldigd. Het tarief van deze schenkbelasting in Vlaanderen bedraagt in principe 3% indien de schenking aan begiftigden in rechte lijn of daarmee gelijkgestelden en tussen partners gebeurt en 7% bij schenking aan derden of andere familieleden dan in rechte lijn, behoudens enkele uitzonderingen.

Velen verkiezen dan ook hun (roerende) goederen op een andere wijze over te dragen opdat deze schenkbelasting respectievelijk schenkingsrechten vermeden worden. Tot de afsluiting van de zogenaamde ‘kaasroute’ was de schenking van roerende goederen voor een buitenlandse (veelal Nederlandse) notaris een veel voorkomende oplossing. Sinds 15 december 2020 moet echter ook de schenking van roerende goederen voor een buitenlandse notaris in België worden geregistreerd, waardoor alsnog schenkbelasting respectievelijk schenkingsrechten verschuldigd zijn.

Voor de schenking van roerende goederen wordt dan ook vaak gebruik gemaakt van een bankgift of een handgift waarbij een pacte adjoint opgesteld wordt als bewijs van de schenking. Als de schenker vervolgens de risicotermijn van drie jaar (inwoner Vlaams Gewest of Brussels Hoofdstedelijk Gewest) respectievelijk vijf jaar (inwoner Waals Gewest) overleeft, zullen er noch schenkbelasting respectievelijk schenkingsrechten noch erfbelasting respectievelijk successierechten verschuldigd zijn.

Als de schenker denkt de risicotermijn niet te zullen overleven, wordt de pacte adjoint best ter registratie aangeboden, zodat erfbelasting, respectievelijk successierechten, vermeden worden.

Wijze van registratie

Op heden bestaan er drie manieren om uw onderhandse schenking bij de FOD Financiën aan te bieden ter registratie: ter plaatse in het kantoor Rechtszekerheid, per post of via de nieuwe online tool op de website MyMinfin.

Het voordeel van MyMinfin is dat op ieder moment de onderhandse schenking ter registratie kan worden aangeboden. Op de website van de FOD Financiën wordt elke registratiewijze stap voor stap uitgelegd.

Belangrijk hierbij is op te merken dat de aanbieding ter registratie van een schenkingsakte verleden voor een buitenlandse notaris steeds op papier moet gebeuren en dus niet via MyMinfin kan gebeuren. Het is af te wachten of de wetgever deze registratiewijze alsnog mogelijk zal maken.

Om de wijze van registratie via MyMinfin te schetsen, bespreken we graag het fictieve voorbeeld van Jan. Jan heeft aan zijn zoon Peter een geldsom van 10.000 euro overgeschreven op 31 januari 2021, waarna een pacte adjoint opgesteld werd. Jan wordt ernstig ziek en verwacht niet dat hij het einde van de risicoperiode, nl. 31 januari 2024 haalt. Jan besluit dan ook om het zekere voor het onzekere te nemen en de pacte adjoint ter registratie aan te bieden via MyMinfin zodat zijn zoon Peter op deze geldsom geen erfbelasting zal verschuldigd zijn. Hiervoor zal hetzij Jan hetzij Peter hetzij een derde volgende stappen ondernemen:

• Stap 1: de pacte adjoint wordt gescand en als pdf opgeslagen op de computer.
• Stap 2: Jan, Peter of een derde logt in op MyMinfin en laadt de pdf op via het tabblad “Mijn interacties” > “Een document indienen”.
• Stap 3: als de aangeboden pacte adjoint voldoet aan de wettelijk voorwaarden voor registratie, zal een betalingsbericht bezorgd worden via MyMinfin.

Opgelet: tijdstip van registratie

Het tijdstip van aanbieding ter registratie is niet automatisch het tijdstip van registratie van de onderhandse schenking. Dit verschilt naargelang de gekozen wijze en plaats van registratie. Meer concreet gelden volgende tijdstippen in het Vlaams Gewest:

• De datum van ontvangst van het bewijsdocument door afgifte op het bevoegde kantoor Rechtszekerheid, via MyMinfin of via de post indien dat document ontvangen wordt tijdens de kantooruren. Weliswaar moet worden opgemerkt dat er via MyMinfin geen uur van aanbieding ter registratie wordt opgeslagen.
• De datum van de eerstvolgende werkdag indien het document ontvangen werd buiten de kantooruren (bv. tijdens het weekend of op een feestdag).

Indien de schenker zijn einde voelt naderen en vreest dat hij in de komende uren zal overlijden, is het daarom nog steeds aangewezen om de bewijsdocumenten van de onderhandse roerende schenking te laten neerleggen onder de minuten van de notaris, waarbij de notaris een depotakte opmaakt en daarin het uur van neerlegging vermeldt.

Het voordeel van deze werkwijze is dat er geen erfbelasting respectievelijk successierechten (wel schenkbelasting respectievelijk schenkingsrechten) verschuldigd zullen zijn, ook al is de schenker overleden vóór de aanbieding van de registratie van de akte. Het is aangewezen om uw raadsman te contacteren bij een dergelijke registratie in extremis.

DELBOO