Totaler Krieg
De Standaard, vrijdag 8 februari 2019, p. 13
Staking en lock-out
Men vergeet het wel eens, maar het recht te staken is maar een onderdeel – weliswaar veruit het belangrijkste – van een ruimer recht dat men het recht op collectieve actie noemt. In onze rechtsorde ligt het onder meer verankerd in artikel 6.4 van het Europees Sociaal Handvest. Van die bepaling neemt men aan dat zij rechtstreekse werking heeft, zodat particuliere fysieke of rechtspersonen zich daarop kunnen beroepen.
Wat men ook wel eens uit het oog verliest, is dat het recht op “collectief optreden”, zoals het recht op collectieve actie in het Europees Sociaal Handvest wordt genoemd, ook wordt toegekend aan werkgevers. Het recht werknemers uit te sluiten van de mogelijkheid aan het werk te gaan of te blijven, lock-out genoemd, is de meest bekende, maar weinig voorkomende, vorm van collectieve actie waartoe werkgevers kunnen overgaan. Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie kent het recht “collectieve acties te ondernemen” overigens ook toe aan de werkgevers- en werknemersorganisaties (art. 28).
Alternatieve vormen van collectieve actie
Maar andere vormen van collectieve actie dan staking en lock-out zijn mogelijk en worden gelegitimeerd door het Europees Sociaal Handvest.
Voor werknemers gaat het bijvoorbeeld om het recht te betogen of te manifesteren.
Voor werkgevers zou een vorm van collectieve actie kunnen bestaan in maatregelen om werknemers ertoe te bewegen, niet te staken. Bijvoorbeeld door, zoals Total blijkbaar overweegt, het werk dat de stakers normaal zouden moeten uitvoeren te laten verrichten door werknemers die “een dubbele ploeg” willen presteren en hun daarvoor premies toe te kennen.
Wapengelijkheid
Is dat een “uitholling van het stakingsrecht”? Natuurlijk niet. Daardoor wordt het geen enkele werknemer onmogelijk gemaakt te staken.
Maakt het inzetten van een extra ploeg die extra wordt vergoed, het voor de werknemers die deze kans krijgen, dan niet verleidelijk om van staken af te zien en bemoeilijkt de maatregel aldus niet de uitoefening van het recht te staken? Natuurlijk wel. Maar dat is nu precies de wapengelijkheid die de toekenning van het recht op collectief optreden aan zowel werknemers als werkgevers beoogt.
Als van wapens wordt gesproken, is het woord oorlog nooit veraf. Inderdaad, het recht van de collectieve geschillen is in zekere zin een vorm van oorlogsrecht. Het recht van een geciviliseerde oorlog weliswaar: men mag op elkaar schieten, maar niet met scherp.
0 reacties