In België hebben we onvoldoende toegang tot de relevante rechtsbronnen. Er bestond geen gemakkelijke tool om via één portaal alle wetgeving op te zoeken. Geen enkele publieke databank bevat alle vonnissen en arresten … Het is dus technisch onmogelijk om een juist en volledig beeld te krijgen van de stand van de rechtspraak in een bepaalde materie.

Laagdrempelig zoekplatform

Maar kent u Lex.be al? Op dit laagdrempelig zoekplatform kunt u toch al verrassend veel juridische informatie vinden. Via de eenvoudige zoekmotor krijgt u er in full text search gratis toegang tot honderdduizenden wetteksten en meer dan 150.000 rechterlijke uitspraken. Voor wetgeving en uitvoeringsbesluiten indexeert Lex.be het Belgisch Staatsblad, voor rechtspraak gebruikt het Juridat, Justel en Fisconet.

Startup

Hoe het begon? De bvba Data.be van de ingenieurs Toon Vanagt en Eric Rodriguez had een zoekmotor ontwikkeld voor de arresten van het Hof van Cassatie. Maar het Hof kreeg geen middelen om dat beloftevolle project verder te laten ontwikkelen. Via de community van Betacowork kwamen ze in contact met Erik De Herdt. Als gewezen advocaat en legal manager in de technologische sector stelde hij elke dag vast dat “de juridische wereld qua gebruik van de nieuwste technologieën ernstig achterloopt op de andere industrieën”. De rest is geschiedenis: de partners combineerden hun ruime en complementaire businesservaring in Lex.be. Vrij snel slaagden ze er in een degelijk prototype met een sterk algoritme op te bouwen. Dat viel in de smaak van het Brussels Gewest, want Lex.be werd in 2017 door Innoviris geselecteerd als laureaat voor haar R&D-project. Dit alles kaderde in het RISE-programma voor innovatieve bedrijven en leverde hen 500.000 € aan R&D-subsidies op.

De startup ontwikkelde zich vervolgens voorspoedig, want de eerste publieke erkenningen volgden snel. Zo behaalden ze eind 2017 de shortlist in categorie legaltech van de legal awards van Trends en wonnen ze de jaarlijkse innovatieprijs van de Franstalige “L’incubateur d’avocats.be”.

Hun USP bestaat uit een goed gecombineerde zoektocht in de publieke én interne rechtsbronnen van de gebruiker. “Wij zijn echter niet actief in de beheerssoftware. Daar zijn genoeg grote spelers om advocaten te helpen. Deze bieden soms ook toegang tot bepaalde publieke bronnen, maar over het algemeen is de zoekfunctie in die beheerssystemen minder goed ontwikkeld,” legt Vanagt uit.

Bijkomende tools

Naast de gratis zoekmotor volgens het freemium-model biedt Lex.be de betalende abonnee exclusieve bijkomende tools aan:

• Uw zoekinstellingen personaliseren en uw zoekopdrachten bewaren
• Zoekopdrachten verfijnen met extra filters en links met externe bronnen (Zo komt er extra informatie naar boven, zowel uit de publiek beschikbare bronnen als uit de eigen digitale bibliotheek)
• Updates ontvangen als er over bewaarde opzoekingen nieuwe informatie vrijkomt
• Zoekresultaten delen met collega’s of exporteren naar pdf
• Virtuele mappen aanmaken en eigen documenten uploaden
• Specifieke secties in de teksten annoteren
• Collega’s of klanten uitnodigen om samen te werken op een document

Voor praktijkjuristen en advocaten levert dit alleszins een grotere efficiency en veel tijdswinst op: “Wij zetten echt in op kennisbeheer en kennisdeling.”

Toekomstbeeld

“Als (legal) start-up zijn wij in de eerste plaats gemaakt om te groeien door steeds meer juridische professionals waardevolle tools aan te bieden. We tellen reeds 8.000 geregistreerde gebruikers en wij zijn nu volop bezig met onze verkoopacties bij de grote kantoren,” licht Toon Vanagt toe.

Maar ze koesteren ook een bredere maatschappelijke visie. Lex.be wil ook het traditionele juridische landschap een beetje door elkaar schudden. Erik De Herdt: “Wij vinden dat de transparantie van de Belgische wetgeving en rechtspraak beter kan. De burgers moeten via innovatieve technologie een eenvoudige en snelle toegang kunnen krijgen tot juridische informatie. Justitie moet dringend werk maken van de ontsluiting van alle vonnissen en arresten. Dat is zelfs een verplichting onder de PSI open data-richtlijn van 2013, die inmiddels is omgezet in de Belgische wetgeving. Onze buurlanden staan qua bestuurlijke openbaarheid al veel verder!”

Toon Vanagt verwijst zelfs naar de GDPR: “De overheid moet bij het structureel openen van de rechtspraak uiteraard de privacy respecteren. Dit betekent een professionele anonimisering van de arresten en vonnissen. Zorg voor tools en opleidingen voor uw griffiers zodat zij gemakkelijker anonieme versies kunnen vrijgeven voor publicatie.” Maar ook op kwantitatief niveau kan het beter. De Herdt: “We hebben in de rechtspraak een ruimere dataset nodig om het potentieel van artificiële intelligentie zinvol in te zetten. Daarvoor mag er geen “bias” zijn in wat openbaar wordt gemaakt. Soms worden bijvoorbeeld alleen maar gewonnen zaken of alleen maar zaken op initiatief van bepaalde procespartijen gepubliceerd. Kortom, alle rechtspraak moet beschikbaar zijn, maar uiteraard anoniem.”

Legaltech community

Intussen brachten beide heren ook een ‘legaltech community’ op de been: “Wij zijn de medestichters van de vereniging Legaltech.be . Wij willen via dit ecosysteem aan de markt de boodschap uitdragen dat er diverse Belgische spelers zijn met mooie producten met een grote toegevoegde waarde. Ons meest tastbare en bekendste wapenfeit is natuurlijk de Belgische #legaltechmap, waarop de logo’s van alle bedrijven die er toe doen gepresenteerd worden in een welbepaalde categorie. Denk aan opleidingen, praktijkmanagement, online diensten, research, platformen, automatisering …”

Maar zij willen tegelijk een forum uitbouwen voor ideeënuitwisseling, bijvoorbeeld over ethische standaarden, de dienstbaarheid aan het gerechtelijk apparaat, de maatschappelijke gevolgen van de digitale transformatie …

Meer informatie: www.lex.be en www.facebook.com/www.lex.be

www.legaltech.be

Geschreven door Philip Verhaeghe